• Przejdź do menu głównego
  • Przejdź do treści strony
  • Przejdź do wyszukiwarki
  • Przejdź do mapy serwisu i danych kontaktowych
Logo serwisu Regionwielkopolska.pl Logo serwisu Regionwielkopolska.pl
  • Baza wiedzy
    • Dzieje Wielkopolski
    • Przyroda i jej ochrona
    • Kultura ludowa
    • Architektura
    • Wybitni Wielkopolanie
    • Turystyka
    • Wielkopolskie naj…
    • Ciekawostki
  • Katalog obiektów
    • Miejsca historyczne
    • Muzea
    • Obiekty drewniane
    • Obiekty sakralne
    • Parki krajobrazowe
    • Parki narodowe
    • Pomniki
    • Pomniki przyrody
    • Rezerwaty
    • Zamki, pałace, dwory
    • Pozostałe
  • Wydarzenia
  • Informacje praktyczne
  • O nas
  • Questy
Twój schowek (0)

Regionwielkopolska.pl - wszystko o Wielkopolsce

Patron serwisu: Wojewódzka Biblioteka Publiczna i Centrum Animacji Kultury w Poznaniu Patron serwisu: Wojewódzka Biblioteka Publiczna i Centrum Animacji Kultury w Poznaniu
Twój schowek (0)
A- A A+
A
  • Baza wiedzy
    • Dzieje Wielkopolski
    • Przyroda i jej ochrona
    • Kultura ludowa
    • Architektura
    • Wybitni Wielkopolanie
    • Turystyka
    • Wielkopolskie naj…
    • Ciekawostki
  • Katalog obiektów
    • Miejsca historyczne
    • Muzea
    • Obiekty drewniane
    • Obiekty sakralne
    • Parki krajobrazowe
    • Parki narodowe
    • Pomniki
    • Pomniki przyrody
    • Rezerwaty
    • Zamki, pałace, dwory
    • Pozostałe
  • Wydarzenia
  • Informacje praktyczne
  • O nas
  • Questy
Strona główna | Architektura | Architektura drewniana

Architektura drewniana

  • Styl romański
  • Gotyk
    • Sztuka
    • Budowle świeckie
    • Kościoły i klasztory
  • Renesans i manieryzm
  • Barok i rokoko
  • Klasycyzm
  • Eklektyzm, secesja, modernizm
    • Modernizm
    • Secesja
    • Eklektyzm
  • Postmodernizm
  • Architektura drewniana

Architektura drewniana

dział:

Architektura

komentarze: 3 (zobacz)
  • dodaj do schowka
  • usuń ze schowka

Dwory szlacheckie również dawniej wznoszono z drewna. Większość z nich została z czasem zastąpiona przez budowle murowane, a te, które zachowały się do naszych czasów, znajdują się w złym stanie technicznym. Niszczeje jedyny już w Wielkopolsce drewniany dwór w Giżycach w powiecie ostrzeszowskim (połowa XVIII w.). Bardzo ciekawy dwór szachulcowy w Łopuchowie w powiecie poznańskim (koniec XVIII w.), z narożnymi alkierzami, można oglądać w stanie daleko posuniętej ruiny. Popadają w ruinę szachulcowe dwory w Kotlinie w powiecie jarocińskim (2 połowa XVIII w.) i w Siedmiorogowie w powiecie gostyńskim (1732 r.), a także zespół dworski w Łomnicy w powiecie nowotomyskim (ok. 1768-70). Podobną budowlę ze Studzieńca w powiecie obornickim (1 połowa XVIII w.), skopiowaną w Wielkopolskim Parku Etnograficznym, poddano ostatnio gruntownej zewnętrznej odnowie, ale na dokończenie oczekują prace we wnętrzach. Czasem ratunkiem dla takiej budowli jest zamiana drewna na trwalszy materiał. I tak częściowo przemurowano ściany w znanym dworku staropolskim w Koszutach w powiecie średzkim (koniec XVIII w.), a dwór w Osowcu w powiecie słupeckim (po 1717 r.) w latach 1984-87 wzniesiono na nowo z cegieł.

Nieliczne drewniane lub szachulcowe domy miejskie zachowały się tylko w małych ośrodkach, i to tylko takich, które nie uległy modernizacji. Są one parterowe, a podzielić je można na dwa zasadnicze typy: ustawione w stosunku do ulicy dłuższym bokiem (kalenicowe) lub krótszym (szczytowe), przy czym drugi z typów wskazuje na raczej wcześniejszy okres budowy.
Największy zespół starej zabudowy małomiasteczkowej zachował się w Zdunach. Obejrzeć tam można kilkadziesiąt nadal użytkowanych starych domów, m.in. przy uznanej w całości za zabytkową ul. Łacnowo. Pod tynkiem trudno rozpoznać, które z nich są murowane, a które szachulcowe. Szczególnie efektownie prezentuje się zespół trzech domów szczytowych przy ul. Mickiewicza 10-14. Ostatnie szachulcowe domy miejskie można też jeszcze obejrzeć w Grodzisku Wielkopolskim, m.in. przy ulicach Poznańskiej i ks. Wawrzyniaka. Nieco zabudowy małomiasteczkowej tego rodzaju zachowało się również w Rakoniewicach. Jeden z bardzo nielicznych w regionie szachulcowych domów piętrowych (z 2 połowy XVIII w.) stoi przy rynku w Miasteczku Krajeńskim (powiat pilski). Pierwotnie taką konstrukcję miał też XVIII-wieczny dom rodzinny Stanisława Staszica w Pile. Pojedyncze domy szachulcowe i drewniane spotyka się jeszcze w innych miastach, zwłaszcza na przedmieściach i we wschodniej części regionu.
Szczególnym typem drewnianych budynków szczytowych są domy podcieniowe. Wytworzył się on w XVIII w. i szybko stał się modny – domów takich wznoszono dużo, a zachowały się fotografie nawet całych pierzei tak zbudowanych. Frontowy, czterosłupowy (najczęściej) podcień był wspaniałą ozdobą budynku, chronił przed słońcem i deszczem, a przede wszystkim służył jako miejsce prezentacji wyrobów rzemieślnika, który mieszkał w tym domu, a w tylnej części posesji miał warsztat. Z czasem jednak na miejscu drewnianych domów zaczęto stawiać murowane kamienice, tam zaś, gdzie podcienie jeszcze istniały, zaczęto je zabudowywać – dla poszerzenia znajdującego się w budynku sklepu lub po prostu z powodu zmiany gustów. Nieliczne zachowane tego typu zabytki przeważnie zostały zrekonstruowane. Znajdują się one przy rynkach w Pyzdrach (murowano-szachulcowy z 1768 r.) oraz w Poniecu i Stęszewie (obecnie Muzeum Regionalne), a także przy ul. Koźmińskiej 36 w Krotoszynie – wszystkie trzy szachulcowe z 2 połowy XVIII w.

Ostatni zachowany w regionie drewniany ratusz znajduje się w Sulmierzycach. Został wzniesiony w 1743 r. jako dwukondygnacyjna budowla z podcieniem na dębowych słupach i czterospadowym dachem gontowym zwieńczonym obszerną wieżyczką. W przyziemiu był prawdopodobnie ganek przelotowy, później zabudowany. Po prawej jego stronie znajdowały się archiwum i lamus, a po lewej areszt. Na piętro prowadzą zewnętrzne dwubiegowe schody. Urządzono tu pokój burmistrza (zachował się w nim ozdobny strop) i salę posiedzeń rady miejskiej. Od 1957 r. w sulmierzyckim ratuszu mieści się Muzeum Regionalne im. Sebastiana F. Klonowica.
Nietypowym zabytkiem jest murowano-drewniana konstrukcja trybun na stadionie „Groclinu” w Grodzisku Wielkopolskim (1927 r., proj. Franciszek Andrzejewski), którą podczas rozbudowy obiektu zachowano i odnowiono. Drewniane i szachulcowe domy mieszkalne stoją też jeszcze w wielu wielkopolskich wsiach.

 

Strony: 1 2 3 4

Komentarze (3)

bads apel

2016-06-21 04:41:27

Mam nadzieję, ze wymienione obiekty, m.in.dwór w Giżycach powróci do dawnej świetności i ze zostanie profesjonalnie zakonserwowany. Oby szybko znalezli sie ludzie, ktorym zalezy na utrzymaniu tego jakże polakiego dobra i dziedzictwa.

apeldowładz

2016-06-21 04:42:09

Kto uratuje dwor w Łopuchowie? To koniecznosc.

2019-11-04 07:27:41

Bardzo fajna strona. Z niecierpliwoscia czekam na nastepny post

Dodaj komentarz

Do wiadomości redakcji
( nie będzie publikowany )

Partnerzy

  • Radio Poznań
  • Głos Wielkopolski
  • Nasze Miasto
  • Koleje Wielkopolskie
Baza wiedzy
  • Dzieje Wielkopolski
  • Przyroda i jej ochrona
  • Kultura ludowa
  • Architektura
  • Wybitni Wielkopolanie
  • Turystyka
  • Wielkopolskie naj…
  • Ciekawostki
Katalog obiektów
  • Miejsca historyczne
  • Muzea
  • Obiekty drewniane
  • Obiekty sakralne
  • Parki krajobrazowe
  • Parki narodowe
  • Pomniki
  • Pomniki przyrody
  • Rezerwaty
  • Zamki, pałace, dwory
  • Pozostałe
Wydarzenia
  • Najbliższe wydarzenia
  • Przydatne informacje
  • Strony o Wielkopolsce
O nas
  • O nas
  • O Pracowni Krajoznawczej
  • Używamy pliki cookies

Patroni serwisu:

  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna i Centrum Animacji Kultury w Poznaniu
  • Samorząd Województwa Wielkopolskiego
© Copyrights by Wojewódzka Biblioteka Publiczna i Centrum Animacji Kultury w Poznaniu
  • Polityka prywatności
  • Dostępność serwisu