• Przejdź do menu głównego
  • Przejdź do treści strony
  • Przejdź do wyszukiwarki
  • Przejdź do mapy serwisu i danych kontaktowych
Logo serwisu Regionwielkopolska.pl Logo serwisu Regionwielkopolska.pl
  • Baza wiedzy
    • Dzieje Wielkopolski
    • Przyroda i jej ochrona
    • Kultura ludowa
    • Architektura
    • Wybitni Wielkopolanie
    • Turystyka
    • Wielkopolskie naj…
    • Ciekawostki
  • Katalog obiektów
    • Miejsca historyczne
    • Muzea
    • Obiekty drewniane
    • Obiekty sakralne
    • Parki krajobrazowe
    • Parki narodowe
    • Pomniki
    • Pomniki przyrody
    • Rezerwaty
    • Zamki, pałace, dwory
    • Pozostałe
  • Wydarzenia
  • Informacje praktyczne
  • Kronika WIelkopolski
  • O nas
  • Questy
Twój schowek (0)

Regionwielkopolska.pl - wszystko o Wielkopolsce

Patron serwisu: Wojewódzka Biblioteka Publiczna i Centrum Animacji Kultury w Poznaniu Patron serwisu: Wojewódzka Biblioteka Publiczna i Centrum Animacji Kultury w Poznaniu
Twój schowek (0)
A- A A+
A
  • Baza wiedzy
    • Dzieje Wielkopolski
    • Przyroda i jej ochrona
    • Kultura ludowa
    • Architektura
    • Wybitni Wielkopolanie
    • Turystyka
    • Wielkopolskie naj…
    • Ciekawostki
  • Katalog obiektów
    • Miejsca historyczne
    • Muzea
    • Obiekty drewniane
    • Obiekty sakralne
    • Parki krajobrazowe
    • Parki narodowe
    • Pomniki
    • Pomniki przyrody
    • Rezerwaty
    • Zamki, pałace, dwory
    • Pozostałe
  • Wydarzenia
  • Informacje praktyczne
  • Kronika WIelkopolski
  • O nas
  • Questy
Strona główna | Architektura | Gotyk | Kościoły i klasztory

Kościoły i klasztory

  • Styl romański
  • Gotyk
    • Sztuka
    • Budowle świeckie
    • Kościoły i klasztory
  • Renesans i manieryzm
  • Barok i rokoko
  • Klasycyzm
  • Eklektyzm, secesja, modernizm
    • Modernizm
    • Secesja
    • Eklektyzm
  • Postmodernizm
  • Architektura drewniana

Kościoły i klasztory

dział:

Architektura

komentarze: 1 (zobacz)
  • dodaj do schowka
  • usuń ze schowka

Klasztory
Klasztory były specyficzną formą budowli, która rozwinęła się zwłaszcza w średniowiecznych miastach. Fundowane przez władców, a potem również przez możniejsze rody, otrzymywały okazalsze rozmiary i bogatsze formy od świątyń parafialnych. Na początku jedynie kościoły klasztorne miały interesujące rozwiązania; zabudowania mieszkalne dla zakonników w większości aż do XVI w. były drewniane. Kształt tych kościołów w znacznym stopniu narzucony był przez regułę obowiązującą dany zakon. Szczególną ich cechą były znaczne rozmiary (długość) prezbiterium, spowodowane zarówno koniecznością pomieszczenia wszystkich zakonników (chór zakonny), jak i zawartym w niektórych regułach zaleceniem oddzielenia osób duchownych od świeckich (należy jednak nadmienić, że wydłużone prezbiteria występują też w katedrach i kolegiatach, gdzie było dużo duchowieństwa).

Dominikanie to przedstawiciele tzw. zakonów żebraczych, do których zaliczają się też franciszkanie. Ich świątynie były budowlami o dość skromnej architekturze, z jedną nawą i wydłużonym prezbiterium. Najlepiej widać to w kościele Franciszkanów w Gnieźnie, który rozpoczęto budować ok. 1270 r.
Kaliski kościół Franciszkanów również ma wydłużone prezbiterium, ale świątynię wzniesiono po połowie XIII w., od razu jako budowlę trójnawową.
Pofranciszkański zespół klasztorny w Pyzdrach powstał między latami 1257-77. Kościół został przekształcony w okresie baroku, jednak w bryle zachował kształt jednonawowej świątyni gotyckiej.
W Poznaniu powstał również (przed 1297 r.) klasztor Dominikanek. Na uwagę zasługuje w nim bogaty szczyt ściany wschodniej (z 1536 r.) oraz w prezbiterium trójpolowe sklepienie żebrowe, tzw. piastowskie, z ok. 1404 r.

Do połowy XVI w. na terenie Wielkopolski powstało łącznie ok. 180 murowanych świątyń gotyckich. We wczesnym okresie budowania w tym stylu (do ok. 1330 r.) były to katedry, klasztory oraz nieliczne kościoły w większych miastach królewskich i siedzibach możnych rodów rycerskich. Później, dzięki fundacjom królewskim i kościelnym, powstało więcej takich budowli. Dopiero w 2 połowie XV w. inicjatywę w tym zakresie przejęło rycerstwo i dlatego przeważają u nas kościoły późnogotyckie, choć niekiedy – z powodu braku dostatecznych środków – zbudowane w skromnej formie architektonicznej.

Kościoły wzniesione we wcześniejszej fazie gotyku (2 połowa XIII w.-1 połowa XIV w.) cechuje – wywodzący się jeszcze z okresu romanizmu – prosty układ wnętrza (jedna prostokątna nawa), prosto zamknięta wschodnia ściana prezbiterium (to wpływ architektury cysterskiej), kwadratowy chór i ewentualnie drewniana wieża. Do naszych czasów w mniej lub bardziej zmienionej formie przetrwały takie kościoły w Gnieźnie (św. Jana z połowy XIV w., przebudowany na przełomie XV i XVI w), Ostrzeszowie (prezbiterium z ok. 1337 r., nawa z XV w.), Pobiedziskach (początek XIV w), Siedlnicy w powiecie wschowskim (1300-10), Starym Gostyniu (ok. 1300 r.), Dalewie w powiecie śremskim (1 połowa XIV w.), Górze – obecnie dzielnicy Żnina (z XIV w., często przebudowywany). Wyróżnia się wśród nich różnorodnością zastosowanych detali kościół pokolegiacki z ok. 1300 r. w Głuszynie (obecnie w granicach Poznania). Z kamieni w końcu XIII w. zbudowano kościół w Gryżynie w powiecie kościańskim (obecnie w ruinie, położony w pewnej odległości od wsi). Kamienna jest również niewielka świątynia z XIV w. w Lubieszu w powiecie wałeckim.
Bogatszą, bo trójnawową formę wczesnogotycką ma kościół św. Mikołaja w Kaliszu. Powstał po 1253 r. z fundacji księcia Bolesława Pobożnego, zaraz po lokacji miasta.

Strony: 1 2 3 4

Komentarze (1)

Siwa54

2014-02-17 07:48:37

Informuję, że w artykule (w właściwie w galerii) jest błąd. Kościół w Lusowie został tutaj opisany jako kościół św. Marcina w Starym Gostyniu.

Dodaj komentarz

Do wiadomości redakcji
( nie będzie publikowany )

Partnerzy

  • Koleje Wielkopolskie
Baza wiedzy
  • Dzieje Wielkopolski
  • Przyroda i jej ochrona
  • Kultura ludowa
  • Architektura
  • Wybitni Wielkopolanie
  • Turystyka
  • Wielkopolskie naj…
  • Ciekawostki
Katalog obiektów
  • Miejsca historyczne
  • Muzea
  • Obiekty drewniane
  • Obiekty sakralne
  • Parki krajobrazowe
  • Parki narodowe
  • Pomniki
  • Pomniki przyrody
  • Rezerwaty
  • Zamki, pałace, dwory
  • Pozostałe
Wydarzenia
  • Najbliższe wydarzenia
  • Przydatne informacje
  • Strony o Wielkopolsce
O nas
  • O nas
  • Krajoznawstwo
  • Używamy pliki cookies
  • Raport o stanie zapewniania dostępności

Patroni serwisu:

  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna i Centrum Animacji Kultury w Poznaniu
  • Samorząd Województwa Wielkopolskiego
© Copyrights by Wojewódzka Biblioteka Publiczna i Centrum Animacji Kultury w Poznaniu
  • Polityka prywatności
  • Dostępność serwisu