• Przejdź do menu głównego
  • Przejdź do treści strony
  • Przejdź do wyszukiwarki
  • Przejdź do mapy serwisu i danych kontaktowych
Logo serwisu Regionwielkopolska.pl Logo serwisu Regionwielkopolska.pl
  • Baza wiedzy
    • Dzieje Wielkopolski
    • Przyroda i jej ochrona
    • Kultura ludowa
    • Architektura
    • Wybitni Wielkopolanie
    • Turystyka
    • Wielkopolskie naj…
    • Ciekawostki
  • Katalog obiektów
    • Miejsca historyczne
    • Muzea
    • Obiekty drewniane
    • Obiekty sakralne
    • Parki krajobrazowe
    • Parki narodowe
    • Pomniki
    • Pomniki przyrody
    • Rezerwaty
    • Zamki, pałace, dwory
    • Pozostałe
  • Wydarzenia
  • Informacje praktyczne
  • Kronika WIelkopolski
  • O nas
  • Questy
Twój schowek (0)

Regionwielkopolska.pl - wszystko o Wielkopolsce

Patron serwisu: Wojewódzka Biblioteka Publiczna i Centrum Animacji Kultury w Poznaniu Patron serwisu: Wojewódzka Biblioteka Publiczna i Centrum Animacji Kultury w Poznaniu
Twój schowek (0)
A- A A+
A
  • Baza wiedzy
    • Dzieje Wielkopolski
    • Przyroda i jej ochrona
    • Kultura ludowa
    • Architektura
    • Wybitni Wielkopolanie
    • Turystyka
    • Wielkopolskie naj…
    • Ciekawostki
  • Katalog obiektów
    • Miejsca historyczne
    • Muzea
    • Obiekty drewniane
    • Obiekty sakralne
    • Parki krajobrazowe
    • Parki narodowe
    • Pomniki
    • Pomniki przyrody
    • Rezerwaty
    • Zamki, pałace, dwory
    • Pozostałe
  • Wydarzenia
  • Informacje praktyczne
  • Kronika WIelkopolski
  • O nas
  • Questy
Strona główna | Architektura | Klasycyzm

Klasycyzm

  • Styl romański
  • Gotyk
    • Sztuka
    • Budowle świeckie
    • Kościoły i klasztory
  • Renesans i manieryzm
  • Barok i rokoko
  • Klasycyzm
  • Eklektyzm, secesja, modernizm
    • Modernizm
    • Secesja
    • Eklektyzm
  • Postmodernizm
  • Architektura drewniana

Klasycyzm

dział:

Architektura

komentarze: 4 (zobacz)
  • dodaj do schowka
  • usuń ze schowka

Styl klasycystyczny narodził się we Francji w XVII w.; jego ideą było dążenie do harmonii, symetrii i rytmu oraz stworzenia wrażenia ładu. Szerzej upowszechnił się – we wszystkich krajach Europy – w chwili, gdy zdobienie budowli barokowych (zwłaszcza w ostatniej fazie – rokoka) doprowadzono do przesady. Na zasadzie kontrastu zaczęły więc powstawać budowle o spokojnej formie i rozwiązaniach zaczerpniętych z świątyń greckich i budowli rzymskich. Wpływ na to miały też odkrycia z okresu starożytności, dokonane podczas rozpoczętych wówczas na szerszą skalę badań archeologicznych. Do klasycznych rozwiązań powrócono na zachodzie Europy w połowie XVIII w., a w Polsce po 1764 r., czyli w okresie panowania króla Stanisława Augusta Poniatowskiego.

Budowle świeckie
Styl klasycystyczny stosowano głównie do budowli świeckich, jednak pierwsze w Wielkopolsce realizacje w tym stylu były pracami przy obiektach sakralnych – przebudowami katedr w Poznaniu i Gnieźnie. Wiązało się to z faktem zasiadania w tym czasie na tronach biskupich przedstawicieli najwybitniejszych rodów (Łubieńskich, Młodziejowskich, Okęckich, Ostrowskich), którzy chcieli mieć w swoich katedrach rozwiązania najwyższego lotu. Prace prowadził warszawski architekt Efraim Szreger (Schröger); główną ich pozostałością jest przebudowa wież.

Budowle klasycystyczne znamy dziś przede wszystkim ze wspaniałych zespołów pałacowo-parkowych. Wielkie założenie w Rogalinie (powiat poznański), które Kazimierz Raczyński zaczął budować jeszcze jako barokowe, ostatecznie zrealizowano w nowym stylu w latach 1768-ok. 1820 (jako projektantów wymienia się Jana Fryderyka Knöbla, Dominika Merliniego i Jana Chrystiana Kamsetzera).

Inna świetna realizacja klasycystyczna powstała w Czerniejewie z fundacji Lipskich. Okazałe założenie pałacowo-parkowe, godne ze wszech miar zwiedzenia, znajduje się w Pawłowicach (powiat leszczyński), ważne również ze względu na osobę fundatora i zaangażowanych przy nim twórców. Projektantem pałacu był wybitny architekt wrocławski Karol Gotthard Langhans. Inicjatorem budowy założenia był pisarz wielki koronny Maksymilian Mielżyński (1738-99), znawca sztuki, który ufundował lub przebudował szereg kościołów w Wielkopolsce, a w Poznaniu w latach 1796-98 na narożniku Starego Rynku i ul. Wronieckiej wzniósł zaprojektowany przez Henryka Ittara pałac Mielżyńskich.

Inne klasycystyczne rezydencje wiejskie mają nieco odmienną formę – nie zbudowano przy nich galerii i oficyn. Zachowały się one w Siedlcu w powiecie poznańskim (z lat 1770-75), Objezierzu (1786-92) i Siernikach (ok. 1786-88; tę projektował J. Ch. Kamsetzer) w powiecie obornickim, Niechanowie w powiecie gnieźnieńskim (1783-84), Racocie (ok. 1780-90, proj. Dominik Merlini), Kopaszewie (1800-01) i Jarogniewicach (ok. 1770 r.) w powiecie kościańskim, Lewkowie w powiecie ostrowskim (1786-91), Pakosławiu w powiecie rawickim (po 1791 r., być może projektu K. G. Langhansa.

W tym stylu, z portykami kolumnowymi, wznoszono także mniejsze dwory: w Grochowiskach Szlacheckich w powiecie żnińskim (z końca XVIII w.), Srebrnej Górze w powiecie wągrowieckim (ok. 1799 r.), Petrykach (1 połowa XIX w.) i Żelazkowie (1796-98) w powiecie kaliskim; portyki takie dobudowano także do wcześniejszych budowli w Kołaczkowie (powiat wrze-siński) i we Lwówku. Spokojną prostokątną bryłę bez portyku ma późnoklasycystyczny pałac z lat 1804-06 w Owińskach, dzieło architektów berlińskich Karola Fryderyka Schinkla i Franciszka Catela.

Na szczególnie omówienie zasługują trzy pałace zaprojektowane przez architekta Stanisława Zawadzkiego – oryginalne w założeniu, ze wspaniałym wystrojem wnętrz (m.in. z polichromiami Antoniego i Franciszka Smuglewiczów), otoczone pięknymi parkami.
Pierwszy był pałac Gorzeńskich w Śmiełowie (powiat jarociński), wzniesiony w 1797 r. W Dobrzycy (powiat pleszewski) w latach 1798-99 przebudowano wcześniejszy pałac i nadano mu unikatowy rzut litery L (węgielnicy masońskiej), nawiązujący do faktu, że fundator – gen. Augustyn Gorzeński – był masonem.
Pałac w Lubostroniu (powiat żniński), będący rezydencją Skórzewskich, ukończono w 1800 r. Budowla jest częściowo wzorowana na Villa Rotonda słynnego włoskiego architekta Andrea Palladia.
Specyficzny charakter posiada wzniesiony w czasach schyłku klasycyzmu pałac z lat 1822-24 w Antoninie.

W większości powstałych wówczas pałaców i dworów znajdują się (w różnym niestety stopniu zachowania) stylowe elementy wystroju wnętrz. O Pawłowicach wspomniano już wyżej; dekoracje sztukatorskie sufitów (m.in. rozety) i ścian obejrzeć można również np. w Racocie, Siernikach czy Turwi.

Strony: 1 2 3

Komentarze (4)

Adam

2010-07-12 05:26:37

A propos zabudowań klasycystycznych, a zwłaszcza zespołów pałacowo-parkowych w południowej Wielkopolsce, moim zdaniem o wiele ciekawszym i bardziej wartościowym obiektem tego typu, niż wyzej wspominane założenie w Petrykach, jest położony nieopodal pałac w Piątku Wielkim, stricte klasycystyczny, z pięknym parkiem, stawami, oraz kompletnymi zabudowaniami folwarcznymi i czworakami. Zapraszam do obejrzenia, naprawdę warto

Karolina

2011-05-23 06:31:51

Bardzo dużo pomogła mi ta notatka o pałacach.

Karol Mąka

2012-05-14 07:54:26

Jestem właścicielem zabytku (styl klasycystyczny) żadna instytucja nie chce mi pomóc w odremontowaniu tego obiektu. Wszystko ,,zamyka się w tym że nie jestem człowiekiem ,,majętnym nie mam ,,kolesiów itp.Może ktoś komu zależy na ,,historycznych budynkach mi pomoże ?karolmaka1@wp.pl

ds

2015-12-14 14:58:10

W stylu klasycystycznym jest również świątynia ewangelicko-augsburska w Turku, zbudowana wg projektu Henryka Marconiego. http://www.powiat.turek.pl/pl/150/strona/1/129/

Dodaj komentarz

Do wiadomości redakcji
( nie będzie publikowany )

Partnerzy

  • Koleje Wielkopolskie
Baza wiedzy
  • Dzieje Wielkopolski
  • Przyroda i jej ochrona
  • Kultura ludowa
  • Architektura
  • Wybitni Wielkopolanie
  • Turystyka
  • Wielkopolskie naj…
  • Ciekawostki
Katalog obiektów
  • Miejsca historyczne
  • Muzea
  • Obiekty drewniane
  • Obiekty sakralne
  • Parki krajobrazowe
  • Parki narodowe
  • Pomniki
  • Pomniki przyrody
  • Rezerwaty
  • Zamki, pałace, dwory
  • Pozostałe
Wydarzenia
  • Najbliższe wydarzenia
  • Przydatne informacje
  • Strony o Wielkopolsce
O nas
  • O nas
  • Krajoznawstwo
  • Używamy pliki cookies
  • Raport o stanie zapewniania dostępności

Patroni serwisu:

  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna i Centrum Animacji Kultury w Poznaniu
  • Samorząd Województwa Wielkopolskiego
© Copyrights by Wojewódzka Biblioteka Publiczna i Centrum Animacji Kultury w Poznaniu
  • Polityka prywatności
  • Dostępność serwisu