GRABÓW NAD PROSNĄ
Miasto leżące na wschodnim skraju Wzgórz Ostrzeszowskich w powiecie ostrzeszowskim, około 17 km na północny wschód od Ostrzeszowa. W herbie Grabowa nad Prosną występuje pelikan karmiący pisklęta własną krwią. W myśl legendy symbolizuje to oddanie matek, które w czasach zarazy i głodu ratowały w ten sposób swoje potomstwo. Tutaj urodził się Władysław Biegański (1857–1917) — lekarz, społecznik i filozof, znany jako twórca podstaw współczesnej logiki w medycynie oraz filozoficznego dzieła o teorii logiki.
Historia
We wczesnym średniowieczu istniała tutaj wieś królewska, której dzierżawcą był Beniamin Zaremba. Prawa miejskie Grabów nad Prosną otrzymał w 1416 r. z nadania króla, Władysława Jagiełły (1386–1434). Nazwa prawdopodobnie nawiązuje do położenia w grabowym lesie na rzeką Prosną.
Do XVI w. miasto rozwijało się prężnie dzięki dogodnemu usytuowaniu przy szlakach handlowych. W wieku XVII zostało dotknięte wieloma pożogami, zarówno wojennymi jak i losowymi. Do XVIII w. funkcjonowało m.in. jako ośrodek sukiennictwa i piwowarstwa.
II rozbiór Polski w 1793 r. spowodował przejście miasta pod pruskie panowanie z kilkuletnią przerwą w latach 1807–1815. Na mocy postanowień Kongresu Wiedeńskiego (1815) i ustanowieniu granicy na Prośnie stał się ośrodkiem przygranicznym.
Po odzyskaniu niepodległości w 1919r. Grabów nad Prosną nadal pełnił rolę handlową dla obszarów dawnego zaboru rosyjskiego. Spod okupacji hitlerowskiej (1939-1945) miasto wyzwolono w trakcie działań wojennych 21 stycznia 1945 r.
Dzisiaj funkcjonuje jako niewielki ośrodek przemysłowy oraz węzeł komunikacyjny, ponieważ krzyżują się tutaj drogi wojewódzkie.
Warto zobaczyć:
Na południowy wschód od Rynku im. Władysława Jagiełły odnajdujemy kościół parafialny pw. Niepokalanego Serca NMP i Św. Mikołaja z lat 1662–1684.
Obok świątyni krzyż drewniany, autorstwa ludowego artysty, Pawła Brylińskiego (1814–1890), z którego rzeźby można zobaczyć we wnętrzu świątyni.
Ciekawym przykładem dawnej historii jest zachowany budynek graniczny między Prusami a Rosją. Strażnica z 1900 r. usytuowana jest nieopodal rzeki Prosny przy ul. Grodzkiej 10.
W zachodniej części miasta zobaczymy dwór z przełomu XVIII/XIX w., w którym obecnie znajduje się Urząd Miasta i Gminy.
Przy ul. Klasztornej pofranciszkański zespół klasztorny z XVII w. z kościołem pw. Niepokalanego Poczęcia NMP.
Więcej:
Z dziejów Grabowa nad Prosną: opracowanie zbiorowe, pod red. Bogusława Polaka, Kalisz 1990.
www.grabownadprosna.com.pl
