Trasa I. Skręcamy w lewo i idziemy reprezentacyjną aleją Wolności. Ulica założona przez władze pruskie dobrze odzwierciedla skomplikowaną historię nadprośniańskiego grodu. Pierwotnie nosiła imię pruskiej królowej Luizy następnie przez ponad sto lat patronowała jej cesarzowa Józefina. W XX w. niechlubnymi patronami byli Herman Goering, a po nim Józef Stalin. Zabudowa jest jednym z nielicznych dobrze zachowanych fragmentów Kalisza sprzed 1914 r. Monumentalny gmach trybunału z 1824 r. jest wzorowany na fasadzie paryskiego Luwru. Zabudowę alei kończy malowniczo położony gmach teatru z 1923 r. autorstwa Czesława Przybylskiego. Przy teatrze, przechodząc przez most dochodzimy do Parku Miejskiego. Pamiątką niegdyś licznych romantycznych budowli ukrytych wśród zieleni pozostaje posąg Flory – jeden z symboli miasta.
Trasa II. Idąc od mostu Kamiennego prosto dochodzimy do kościoła poreformackiego wzniesionego w latach 1665-1673. Nieco dalej zaraz obok budynku dawnej rogatki Wrocławskiej (1826 r.; dzisiaj cukierni) znajdują się trzy najstarsze zachowane cmentarze miasta: luterański, prawosławny i katolicki.
Spośród innych obiektów na uwagę zasługują:
• Częściowo zrekonstruowane piastowskie grodzisko na Zawodziu – pierwotny przedlokacyjny Kalisz. W nieistniejącej kolegiacie św. Pawła był pochowany książę wielkopolski Mieszko III Stary (zm. 1202 r.). Obok rezerwatu archeologicznego znajduje się drewniany kościółek św. Wojciecha z XVIII w.
• Kościół pobernardyński (obecnie jezuitów), barokowy z imponującymi rokokowymi freskami brata Walentego Żebrowskiego.
• Neoromańskie więzienie z 1843 r. przy ul. Łódzkiej – z zewnątrz do złudzenia przypomina średniowieczny zamek. Obiekt nadal spełnia swoje pierwotne funkcje.
• Pałac Puchalskich, neoklasycystyczna budowla z 1830 r., łącząca cechy rezydencji z kamienicą czynszową. Mieszkała tutaj Maria Konopnicka. Obiekt zlokalizowany przy pl. Kilińskiego.
• Fabryka braci Repphanów – największa fabryka sukna w Kaliszu istniejąca w latach 1824-1910. Plac Kilińskiego.
• Sala musztry dawnego Korpusu Kadetów z 1825 r. obecnie siedziba Centrum Kultury i Sztuki – ul. Łazienna.
• Dzielnica żydowska (ul. Złota) i cmentarz żydowski z 1919 r. (ul. Podmiejska) z wieloma macewami pochodzącymi z nieistniejącej starszej nekropolii. W granicach nekropolii zrekonstruowano Dom Przedpogrzebowy (Taharę), dzisiaj przekształcony na Dom Pamięci z zabytkami po żydowskich mieszkańcach Kalisza.
• Ulice Pułaskiego, Niecała i Kościuszki – fragmenty miasta z ciekawą architekturą sprzed zniszczenia miasta w okresie pierwszej wojny światowej.
• Dom pod Aniołami - ul Mostowa. Budynek w stylu neoklasycystycznym z charakterystycznymi płaskorzeźbami skrzydlatych geniuszy. W pobliżu zabudowania browaru Weigtów.
• Muzeum Okręgowe Ziemi Kaliskiej, ul. Kościuszki. Placówka gromadzi zbiory związane z historia miasta i regionu. Dla koneserów - biblioteka z rzadkimi drukami i dziewiętnastowieczną prasą kaliską.
W ciekawy sposób można poznać historię lokacyjnego Kalisza wędrując wg wskazówek zawartych w jednym z Wielkopolskich Questów - Pozczątki lokacyjnego Kalisza.
Więcej:
www.kalisz.pl
www.stary.kalisz.pl/index.html
