• Przejdź do menu głównego
  • Przejdź do treści strony
  • Przejdź do wyszukiwarki
  • Przejdź do mapy serwisu i danych kontaktowych
Logo serwisu Regionwielkopolska.pl Logo serwisu Regionwielkopolska.pl
  • Baza wiedzy
    • Dzieje Wielkopolski
    • Przyroda i jej ochrona
    • Kultura ludowa
    • Architektura
    • Wybitni Wielkopolanie
    • Turystyka
    • Wielkopolskie naj…
    • Ciekawostki
  • Katalog obiektów
    • Miejsca historyczne
    • Muzea
    • Obiekty drewniane
    • Obiekty sakralne
    • Parki krajobrazowe
    • Parki narodowe
    • Pomniki
    • Pomniki przyrody
    • Rezerwaty
    • Zamki, pałace, dwory
    • Pozostałe
  • Wydarzenia
  • Informacje praktyczne
  • Kronika WIelkopolski
  • O nas
  • Questy
Twój schowek (0)

Regionwielkopolska.pl - wszystko o Wielkopolsce

Patron serwisu: Wojewódzka Biblioteka Publiczna i Centrum Animacji Kultury w Poznaniu Patron serwisu: Wojewódzka Biblioteka Publiczna i Centrum Animacji Kultury w Poznaniu
Twój schowek (0)
A- A A+
A
  • Baza wiedzy
    • Dzieje Wielkopolski
    • Przyroda i jej ochrona
    • Kultura ludowa
    • Architektura
    • Wybitni Wielkopolanie
    • Turystyka
    • Wielkopolskie naj…
    • Ciekawostki
  • Katalog obiektów
    • Miejsca historyczne
    • Muzea
    • Obiekty drewniane
    • Obiekty sakralne
    • Parki krajobrazowe
    • Parki narodowe
    • Pomniki
    • Pomniki przyrody
    • Rezerwaty
    • Zamki, pałace, dwory
    • Pozostałe
  • Wydarzenia
  • Informacje praktyczne
  • Kronika WIelkopolski
  • O nas
  • Questy
Strona główna | Dzieje Wielkopolski | Ważniejsze wydarzenia | Kasyno gostyńskie

Kasyno gostyńskie

  • Powstanie Wielkopolskie
  • Ważniejsze rocznice
  • Ważniejsze wydarzenia
  • Kalendarium dziejów
  • Dzieje miast

Kasyno gostyńskie

dział:

Dzieje Wielkopolski

komentarze: 1 (zobacz)
  • dodaj do schowka
  • usuń ze schowka

Od 2 ćwierci XIX w. Gostyń i jego okolice stały się jednym z głównych ośrodków polskości w Wielkopolsce. Gostynianie brali udział we wszystkich powstaniach narodowych, organizowali też liczne formy pracy organicznej: kulturalnej, gospodarczej i religijnej.

Ważnym wydarzeniem w dziejach miasta było założenie przez grono Polaków w 1835 r. Kasyna Gostyńskiego. Wśród kilkudziesięciu jego członków były osoby znane w Wielkopolsce, na Śląsku i Pomorzu, m.in.: Edmund Bojanowski, Dezydery Chłapowski, Józef Lompa (z Górnego Śląska), Karol Marcinkowski, Celestyn Mrongowiusz (z Pomorza), Gustaw Potworowski.

Cele Kasyna precyzował jego statut, który ujęto w 28 paragrafach. Celem Kasyna w Gostyniu miały być zabawy i wzajemne udzielanie sobie pożytecznych wiadomości, dążących do dobra ogólnego. Członkostwo zastrzeżone zostało tylko dla osób wykształconych, o nieskazitelnych obyczajach, przy czym wszyscy stowarzyszeni mieli być sobie równi. Przyjmowanie nowych członków odbywać się miało przez tzw. balotowanie, czyli głosowanie tajne na kartkach.

Zabezpieczono się w ten sposób przed przenikaniem do Kasyna osób niepożądanych. Kasynowe zebrania towarzyskie miały się odbywać w każdą środę w pomieszczeniach należących do byłego burmistrza gostyńskiego Jana Kuleszy (obecnie dom nr 10 przy pl. Karola Marcinkowskiego). W czasie zabaw w obecności kobiet nie wolno było palić tytoniu, w lokalu Kasyna zakazane były też surowo wszelkie gry hazardowe.

Władzą wykonawczą towarzystwa miała być dyrekcja, złożona z trzech dyrektorów i kasjera, wybieranych na rok. Do jej obowiązków należało m.in. ustalanie terminów zabaw, zwoływanie zebrań, zawiadywanie kasą i przechowywanie czasopism dla członków. Roczna składka na utrzymanie lokalu i zakup czasopism miała wynosić 30 zł polskich (tj. 5 talarów) od członka. Wszelkie postanowienia podejmowane na zgromadzeniach ogólnych wymagały obecności przynajmniej 1/3 ogółu członków.

Ten pierwszy statut Kasyna Gostyńskiego nie wyszczególniał, z koniecznej ostrożności przed władzami pruskimi, właściwych celów towarzystwa. Intencją założycieli miało być dążenie do „industrii i oświaty”, a środkiem prowadzącym do celu – póki nie nabierze się wprawy i nawyku pracy społecznej – zwyczajne zabawy, choć miały one być nie tylko okazją do towarzyskich spotkań. Tak więc pod przykrywką aktywności towarzyskiej zawiązywano w Gostyniu organizację o celach gospodarczych.

Kasyno miało trzy wydziały: rolniczo-przemysłowy, literacki i dobroczynny. Wkrótce rozwinęło szeroką działalność gospodarczą, oświatową i charytatywną. Propagowano nowoczesne metody gospodarki rolnej, tworzono podstawy polskiego przemysłu, szerzono kulturę i tradycje narodowe, wspierano ubogich. W 1837 r. otwarto bibliotekę liczącą 1000 książek, głównie z zakresu historii i literatury pięknej. Kasyno Gostyńskie wkrótce znalazło naśladowców w innych miastach Wielkopolski.

Prusacy – szczególnie władze Księstwa w Poznaniu – od początku podejrzliwi wobec Kasyna, zlikwidowali je w 1846 r. Zbiory biblioteczne, zdeponowane w Gostyniu, przekazane zostały w 1858 r. do Poznania i stały się zaczątkiem księgozbioru biblioteki, założonego w 1857 r. Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Dom Kasyna przeznaczono na szpital i sierociniec.

W czasie Wiosny Ludów, w 1848 r., Gostyń był jednym ze znaczniejszych ośrodków przygotowań do powstania; kierował nimi 28-osobowy Polski Komitet Narodowy. Prusacy zaatakowali miasto 19 kwietnia i po trzygodzinnej bitwie je opanowali. W toku walk zginęło 6 powstańców, a 30 zostało rannych. Później 15 mieszkańców Gostynia uczestniczyło w bitwie w Książu.

Gdy w 1863 r. wybuchło w Królestwie Powstanie Styczniowe, z Gostynia i okolic podążyło w szeregi powstańcze ponad 20 ochotników; 10 z nich zginęło, w tym 5 w bitwie pod Ignacewem. Władze pruskie skazały na karę śmierci członków komitetu pomocy dla powstańców z powiatu krobskiego, m.in. księdza Szymona Radeckiego z Gostynia.

 

Komentarze (1)

Wojktek223

2021-05-19 14:38:52

Dziękuję za bardzo interesujący artykuł. Dowiedziałam się wielu ciekawych rzeczy dla siebie. Okazuje się, że mamy całkiem bogatą historię hazardu. Teraz, że zaczniesz grać, powinieneś przynajmniej spojrzeć na ocenę rzeczywistych kasyn: https://twinspin.pl/ranking-kasyn/ A wcześniej, zastanawiam się, jak ludzie wybierali domy gry?

Dodaj komentarz

Do wiadomości redakcji
( nie będzie publikowany )

Partnerzy

  • Koleje Wielkopolskie
Baza wiedzy
  • Dzieje Wielkopolski
  • Przyroda i jej ochrona
  • Kultura ludowa
  • Architektura
  • Wybitni Wielkopolanie
  • Turystyka
  • Wielkopolskie naj…
  • Ciekawostki
Katalog obiektów
  • Miejsca historyczne
  • Muzea
  • Obiekty drewniane
  • Obiekty sakralne
  • Parki krajobrazowe
  • Parki narodowe
  • Pomniki
  • Pomniki przyrody
  • Rezerwaty
  • Zamki, pałace, dwory
  • Pozostałe
Wydarzenia
  • Najbliższe wydarzenia
  • Przydatne informacje
  • Strony o Wielkopolsce
O nas
  • O nas
  • Krajoznawstwo
  • Używamy pliki cookies
  • Raport o stanie zapewniania dostępności

Patroni serwisu:

  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna i Centrum Animacji Kultury w Poznaniu
  • Samorząd Województwa Wielkopolskiego
© Copyrights by Wojewódzka Biblioteka Publiczna i Centrum Animacji Kultury w Poznaniu
  • Polityka prywatności
  • Dostępność serwisu