W 999 r. do katedry gnieźnieńskiej sprowadzono szczątki św. Wojciecha, co podniosło rangę tego ośrodka kultu, dało podstawę do utworzenia arcybiskupstwa, pośrednio też otworzyło drogę do korony Bolesławowi Chrobremu. Słynny Zjazd Gnieźnieński z marca 1000 r. był już wyraźnym sygnałem w tym kierunku; cesarz nakładając diadem na głowę polskiego księcia zapowiedział zrównanie polskiego władcy i włączenie jego ziem do wspólnego mocarstwa łączącego kraje europejskie. Śmierć cesarza zniweczyła te plany i do sprawy koronacji można było wrócić dopiero po ćwierćwieczu.
Pierwszy król polski, Bolesław Chrobry, koronował się w 1025 r. Nie wiadomo dokładnie, którego dnia i gdzie to nastąpiło. Zważywszy, że król zmarł już 17 czerwca, uroczystość koronacyjna mogła się odbyć 18 kwietnia – w Wielkanoc, 23 kwietnia – w dzień patrona Polski św. Wojciecha lub 6 czerwca – w Zielone Świątki. Najprawdopodobniej ceremonia odbyła się u grobu biskupa męczennika, ale niewykluczona jest również katedra poznańska – świątynia, w której król spoczął po śmierci.
Pierwszym władcą polskim na pewno koronowanym w Gnieźnie był syn Chrobrego – Mieszko II. Zgodnie z przyjętym zwyczajem uroczystość koronacyjna powinna się odbyć w dniu ważnego święta kościelnego, zatem nastąpiło to 25 XII 1025 r. – w pierwszy dzień świąt Bożego Narodzenia. Kolejnym władcą polskim koronowanym w katedrze gnieźnieńskiej był Bolesław Śmiały; ceremonia odbyła się 25 XII 1076 r. Trzecim był Przemysł II, namaszczony w Gnieźnie 26 VI 1295 r.
Ostatnim władcą polskim koronowanym w katedrze gnieźnieńskiej był Wacław II z rodu Przemyślidów, a było to w końcu sierpnia lub na początku września 1300 r. Od 1320 r., gdy pierwszym po rozbiciu dzielnicowym władcą Polski został Władysław Łokietek, koronacje królewskie odbywały się w katedrze na Wawelu; jedynie Stanisław Leszczyński i Stanisław August Poniatowski swoje ceremonie odbywali w Warszawie. Przywilej dokonywania aktu koronacji należał zawsze do arcybiskupów gnieźnieńskich, którzy od XV w. piastowali godność prymasa Polski.
Imiona władców koronowanych w katedrze gnieźnieńskiej w 200-lecie koronacji Przemysła II upamiętniono tablicą umieszczoną w kruchcie świątyni.
