• Przejdź do menu głównego
  • Przejdź do treści strony
  • Przejdź do wyszukiwarki
  • Przejdź do mapy serwisu i danych kontaktowych
Logo serwisu Regionwielkopolska.pl Logo serwisu Regionwielkopolska.pl
  • Baza wiedzy
    • Dzieje Wielkopolski
    • Przyroda i jej ochrona
    • Kultura ludowa
    • Architektura
    • Wybitni Wielkopolanie
    • Turystyka
    • Wielkopolskie naj…
    • Ciekawostki
  • Katalog obiektów
    • Miejsca historyczne
    • Muzea
    • Obiekty drewniane
    • Obiekty sakralne
    • Parki krajobrazowe
    • Parki narodowe
    • Pomniki
    • Pomniki przyrody
    • Rezerwaty
    • Zamki, pałace, dwory
    • Pozostałe
  • Wydarzenia
  • Informacje praktyczne
  • Kronika WIelkopolski
  • O nas
  • Questy
Twój schowek (0)

Regionwielkopolska.pl - wszystko o Wielkopolsce

Patron serwisu: Wojewódzka Biblioteka Publiczna i Centrum Animacji Kultury w Poznaniu Patron serwisu: Wojewódzka Biblioteka Publiczna i Centrum Animacji Kultury w Poznaniu
Twój schowek (0)
A- A A+
A
  • Baza wiedzy
    • Dzieje Wielkopolski
    • Przyroda i jej ochrona
    • Kultura ludowa
    • Architektura
    • Wybitni Wielkopolanie
    • Turystyka
    • Wielkopolskie naj…
    • Ciekawostki
  • Katalog obiektów
    • Miejsca historyczne
    • Muzea
    • Obiekty drewniane
    • Obiekty sakralne
    • Parki krajobrazowe
    • Parki narodowe
    • Pomniki
    • Pomniki przyrody
    • Rezerwaty
    • Zamki, pałace, dwory
    • Pozostałe
  • Wydarzenia
  • Informacje praktyczne
  • Kronika WIelkopolski
  • O nas
  • Questy
Strona główna | Dzieje Wielkopolski | Ważniejsze wydarzenia | Książę namiestnik

Książę namiestnik

  • Powstanie Wielkopolskie
  • Ważniejsze rocznice
  • Ważniejsze wydarzenia
  • Kalendarium dziejów
  • Dzieje miast

Książę namiestnik

dział:

Dzieje Wielkopolski

komentarze: 0
  • dodaj do schowka
  • usuń ze schowka

Pierwsze dziesięciolecie po zakończeniu obrad kongresu wiedeńskiego z 1815 r. było okresem względnego liberalizmu. Społeczność polska wszystkich trzech zaborów była przekonana, że jest świadkiem stopniowego odrodzenia ojczyzny. Każdy z zaborców starał się też tworzyć pozory takiej sytuacji. W części zaboru pruskiego, którą nazwano Wielkim Księstwem Poznańskim, wprowadzono instytucję namiestnika.

Został nim książę Antoni Radziwiłł (1775-1833) ze słynnego litewskiego rodu herbu Trąby. Urodził się w Wilnie. Praktyczni rodzice, widząc upadek Rzeczypospolitej, wysłali synów na naukę do Getyngi. Młody człowiek, zachowując polską świadomość narodową, wręcz wsiąkł w kręgi pruskie, a swe fascynacje przypieczętował w 1796 r. ożenkiem z księżniczką Fryderyką Dorotą Ludwiką Hohenzollern (1770-1836), bratanicą króla Fryderyka Wilhelma II.

Radziwiłł był idealistą: jako cel życiowy postawił sobie doprowadzenie do pojednania polsko-pruskiego. Zupełnie niezorientowany w nastrojach ludności polskiej, a przy tym z gruntu uczciwy i prawy, doskonale się nadawał do misji urzędniczej, jaką mu powierzono. W dobrej wierze przyjął funkcję namiestnika Wielkiego Księstwa Poznańskiego, licząc na powodzenie swej misji pojednawczej.

Zaczął nie najlepiej, od oświadczenia zachęcającego do współpracy z administracją pruską. Nic więc dziwnego, że natychmiast znalazł się „między młotem i kowadłem”: Prusacy mu nie ufali jako Polakowi, który nigdy nie wyrzekł się swego pochodzenia, języka i świadomości narodowej, strona polska zaś widziała w nim reprezentanta władzy zaborczej i wiernego sługę Berlina. Radziwiłłowi wyznaczono jedynie rolę figuranta, a rządził naczelny prezes prowincji. Dla pewności księcia namiestnika otoczono donosicielami, którzy – nawet specjalnie się z tym nie kryjąc – informowali dwór berliński o jego poczynaniach.

W tej sytuacji Radziwiłł, chcąc zachować twarz i honor, ograniczył swą działalność do spraw oficjalnych i skoncentrował się na mecenacie kulturalnym, udzielaniu pomocy polskim uczniom, a także na działalności artystycznej. Był utalentowanym wiolonczelistą i kompozytorem-amatorem, pierwszym w dziejach twórcą muzyki do dramatu J. W Goethego Faust (przypomnianą w 2003 r. przez Teatr Wielki w Poznaniu). W uroczym pałacu myśliwskim w Antoninie k. Ostrowa Wielkopolskiego przyjmował artystów, wśród nich Fryderyka Chopina.

Był szanowany i lubiany (podobnie jak sympatyczna i znana z działalności filantropijnej księżna Ludwika), ale wiedziano, że od politycznej strony niewiele miał do powiedzenia. Dość jednoznacznie, choć chyba nie do końca prawdziwie, charakter księcia namiestnika opisał jeden z jego potomków: Książę Antoni nie był z liczby ambitnych ludzi. Zadowolony ze wszystkiego, pełen zawsze dobrodusznych nadziei a najszczęśliwszy pośród rodziny, za godnościami i dostojeństwami nie gonił, a należał do tych wybrańców fortuny, którzy się rodzą i umierają z uśmiechem na ustach. W rzeczywistości, w miarę upływu lat książę namiestnik miał coraz mniej okazji do radości. Politycznie odsunięty na boczny tor, z czasem zaczął ciążyć Hohenzollernom, przestał być im potrzebny.

Dogodnym pretekstem do odsunięcia księcia Antoniego stał się masowy udział Wielkopolan w Powstaniu Listopadowym, a zwłaszcza fakt, że naczelnym dowódcą wojsk polskich był książę Michał Gedeon Radziwiłł (1778-1850), rodzony brat namiestnika Wielkiego Księstwa.

Antoni Radziwiłł został zawieszony w czynnościach służbowych, a w 1833 r. funkcję namiestnika zniesiono. Był to również początek osobistego załamania tego szlachetnego, choć bezsilnego człowieka. Przekonany o niepowodzeniu swej misji życiowej, Radziwiłł opuścił Poznań. Zmarł w Berlinie, spoczął w mauzoleum rodzinnym wystawionym w ukochanym Antoninie. Był uczciwym człowiekiem, który nie do końca rozumiał realia czasów, w których żył; chciał uczynić wiele dobrego, lecz mu na to nie pozwolono.

Komentarze (0)

Dodaj komentarz

Do wiadomości redakcji
( nie będzie publikowany )

Partnerzy

  • Koleje Wielkopolskie
Baza wiedzy
  • Dzieje Wielkopolski
  • Przyroda i jej ochrona
  • Kultura ludowa
  • Architektura
  • Wybitni Wielkopolanie
  • Turystyka
  • Wielkopolskie naj…
  • Ciekawostki
Katalog obiektów
  • Miejsca historyczne
  • Muzea
  • Obiekty drewniane
  • Obiekty sakralne
  • Parki krajobrazowe
  • Parki narodowe
  • Pomniki
  • Pomniki przyrody
  • Rezerwaty
  • Zamki, pałace, dwory
  • Pozostałe
Wydarzenia
  • Najbliższe wydarzenia
  • Przydatne informacje
  • Strony o Wielkopolsce
O nas
  • O nas
  • Krajoznawstwo
  • Używamy pliki cookies
  • Raport o stanie zapewniania dostępności

Patroni serwisu:

  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna i Centrum Animacji Kultury w Poznaniu
  • Samorząd Województwa Wielkopolskiego
© Copyrights by Wojewódzka Biblioteka Publiczna i Centrum Animacji Kultury w Poznaniu
  • Polityka prywatności
  • Dostępność serwisu