• Przejdź do menu głównego
  • Przejdź do treści strony
  • Przejdź do wyszukiwarki
  • Przejdź do mapy serwisu i danych kontaktowych
Logo serwisu Regionwielkopolska.pl Logo serwisu Regionwielkopolska.pl
  • Baza wiedzy
    • Dzieje Wielkopolski
    • Przyroda i jej ochrona
    • Kultura ludowa
    • Architektura
    • Wybitni Wielkopolanie
    • Turystyka
    • Wielkopolskie naj…
    • Ciekawostki
  • Katalog obiektów
    • Miejsca historyczne
    • Muzea
    • Obiekty drewniane
    • Obiekty sakralne
    • Parki krajobrazowe
    • Parki narodowe
    • Pomniki
    • Pomniki przyrody
    • Rezerwaty
    • Zamki, pałace, dwory
    • Pozostałe
  • Wydarzenia
  • Informacje praktyczne
  • O nas
  • Questy
Twój schowek (0)

Regionwielkopolska.pl - wszystko o Wielkopolsce

Patron serwisu: Wojewódzka Biblioteka Publiczna i Centrum Animacji Kultury w Poznaniu Patron serwisu: Wojewódzka Biblioteka Publiczna i Centrum Animacji Kultury w Poznaniu
Twój schowek (0)
A- A A+
A
  • Baza wiedzy
    • Dzieje Wielkopolski
    • Przyroda i jej ochrona
    • Kultura ludowa
    • Architektura
    • Wybitni Wielkopolanie
    • Turystyka
    • Wielkopolskie naj…
    • Ciekawostki
  • Katalog obiektów
    • Miejsca historyczne
    • Muzea
    • Obiekty drewniane
    • Obiekty sakralne
    • Parki krajobrazowe
    • Parki narodowe
    • Pomniki
    • Pomniki przyrody
    • Rezerwaty
    • Zamki, pałace, dwory
    • Pozostałe
  • Wydarzenia
  • Informacje praktyczne
  • O nas
  • Questy
Strona główna | Dzieje Wielkopolski | Kalendarium dziejów | Lata niewoli pod zaborami

Lata niewoli pod zaborami

  • Powstanie Wielkopolskie
  • Ważniejsze rocznice
  • Ważniejsze wydarzenia
  • Kalendarium dziejów
  • Dzieje miast

Lata niewoli pod zaborami

dział:

Dzieje Wielkopolski

komentarze: 0
  • dodaj do schowka
  • usuń ze schowka
20-23 VIII 1794  Wybuch Insurekcji Kościuszkowskiej  w Wielkopolsce; podpisanie w Rąbiniu k. Kościana aktu o przystąpieniu do powstania.
14 IX 1794 Wymarsz (z rozkazu Tadeusza Kościuszki) korpusu gen. Jana Henryka Dąbrowskiego z Warszawy do Wielkopolski, celem wsparcia Insurekcji.
23 IX 1794  Przystąpienie w Słupcy (23 IX) wszystkich oddziałów wielkopolskich do korpusu Dąbrowskiego i marsz na Bydgoszcz.
29 IX - 2 X 1794  Zwycięska bitwa pod Łabiszynem i Bydgoszczą.
10 X 1794  Po klęsce Kościuszki pod Maciejowicami wojska Dąbrowskiego otrzymują rozkaz wycofania się z Wielkopolski w kierunku Warszawy.
1802  Utworzone zostaje Międzyrzeckie Towarzystwo Ekonomiczne, propagujące wśród ludności polskiej zaboru pruskiego postęp techniczny w rolnictwie.
23 X 1805  Car Rosji Aleksander I przybywa do Poznania.
 6 XI 1806  Triumfalny wjazd gen. Jana Henryka Dąbrowskiego i Józefa Wybickiego do Poznania rozpoczyna zwycięskie powstanie 1806.
8 XI 1806  W Poznaniu ukazuje się polskojęzyczna „Gazeta Poznańska” i niemieckojęzyczny „Posener Zeitung”.
9 XI 1806  Wybuch powstania w Kaliskiem.
27 XI 1806  Cesarz Francji Napoleon  przybywa po raz pierwszy do Poznania (później gości w 1807 i dwukrotnie w 1812).
7 VII 1807  Na mocy układu w Tylży, zawartego przez Napoleona z carem Aleksandrem I, utworzone zostaje Księstwo Warszawskie; w jego skład wchodzi Wielkopolska.
 14 XI 1807 Do Poznania przybywa król saski i wielki książę warszawski – Fryderyk August.
 16 IV 1809 Z chwilą rozpoczęcia wojny polsko-austriackiej wybucha kolejne zwycięskie Powstanie Wielkopolskie.
17 II 1813  Przybył do Kalisza car Rosji Aleksander I z wojskiem, feldmarszałkami, generałami, posłami różnych państw i dyplomatami. Wkrótce przybył także król pruski Fryderyk Wilhelm III. Kaliski zjazd monarchów, przeprowadzone wówczas rozmowy oraz zawarte porozumienia i traktaty między Prusami i Rosją zadecydowały o losach kampanii przeciwko Napoleonowi oraz przyszłym porządku w Europie. Car przebywał w Kaliszu sześć tygodni. Ponownie gościł tu 10 XI.
  3 V 1815 W wyniku ustaleń kongresu wiedeńskiego Wielkopolska zostaje podzielona między Prusy (część zachodnia i północna z Poznaniem, Gnieznem, Lesznem, wchodząca w skład utworzonego Wielkiego Księstwa Poznańskiego) i Rosję (część wschodnia z Kaliszem, wchodząca w skład Królestwa Polskiego). Namiestnikiem Wielkiego Księstwa Poznańskiego zostaje Antoni Radziwiłł.
21 VI 1815  W Poznaniu zaczyna ukazywać się „Gazeta Wielkiego Księstwa Poznańskiego”.
1816 

Władze Królestwa Polskiego wydały zarządzenie o możliwości osiedlania się w granicach państwa cudzoziemskich rzemieślników i fabrykantów, którym przyznawano wiele przywilejów i daleko idące korzyści materialne.

Do Kalisza przybywa pierwszych 15 tkaczy, emigrantów z Wielkiego Księstwa Poznańskiego.

1817 

W Kaliszu powstaje pierwsza manufaktura braci Repphanów, sukienników przybyłych z Międzychodu. Dzięki poparciu władz wojewódzkich i udzielanym dużym pożyczkom, manufaktura ta stała się według Stanisława Staszica jedną z pierwszych w kraju, gdyż posiada najnowsze maszyny i najlepiej w Królestwie urządzony folusz. Zatrudniała ona 862 robotników i produkowała sukno na rynek krajowy i na eksport.

W Kaliszu powstają Izba Rzemieślnicza i Izba Handlowa, doradzające Komisji Wojewódzkiej. Wkrótce województwo kaliskie zajmuje pod względem uprzemysłowienia drugie miejsce w Królestwie po województwie mazowieckim.

1818  Car Aleksander I ustanawia specjalny fundusz budowlany dla Kalisza; w ciągu lat 1817-26 miasto otrzymuje ogromną, jak na te czasy, pomoc materialną w wysokości 1 118 250 złp. Dzięki prowadzonym pracom nad upiększeniem miasta, pod nadzorem Sylwestra Szpilowskiego i Franciszka Reinsteina, wkrótce Kalisz nazywany jest „małą Warszawą”.
16 VII 1821  Mocą bulli papieża Piusa VII biskupstwo poznańskie zostaje podniesione do godności arcybiskupstwa i połączone z metropolią gnieźnieńską. Część wschodnia Wielkopolski włączona zostaje do diecezji włocławskiej.
8 IV 1823  Początek reformy uwłaszczeniowej w Wielkim Księstwie Poznańskim.
1827  Fryderyk Chopin  gości po raz pierwszy u Antoniego Radziwiłła w Antoninie (powiat ostrowski). W 1828 przebywa w Poznaniu (1-2 X), a jesienią 1829 ponownie w Antoninie.
VI 1828  Rozpoczęcie budowy fortecy w Poznaniu – Fortu Winiary (nazwanego później cytadelą), jednej z największych budowli militarnych XIX w. w Europie.
20 VI 1828  Ukazuje się w Poznaniu pierwszy z pięciu tomów Poezji Adama Mickiewicza (ostatni, piąty tom wydrukowano w VIII 1829).
19 V 1829  W poznańskim Teatrze Miejskim koncertuje genialny skrzypek włoski Niccolo Paganini.
29 XI 1830  Wybuch Powstania Listopadowego w Królestwie Polskim.
3 XII 1830  Spontaniczne wyzwolenie się Kalisza i utworzenie władz polskich.
5 XII 1830  W Kaliszu ukazał się pierwszy numer „Dziennika Wielkopolskiego”, czasopisma wydawanego przez cały czas trwania Powstania Listopadowego.
1831  Pomoc Wielkopolan  dla rodaków walczących za kordonem granicznym; udział w walkach ok. 3000 Wielkopolan, m.in. gen. Dezyderego Chłapowskiego, gen. Franciszka Dzierżykraja-Morawskiego, gen. Ignacego Prądzyńskiego.
VIII 1831 - III 1832  Adam Mickiewicz  gości w Wielkopolsce.
1834  W Lesznie zaczyna ukazywać się tygodnik „Przyjaciel Ludu”, ilustrowany magazyn propagujący historię i kulturę polską.
1835  W Gostyniu powstaje tzw. Kasyno Gostyńskie , stowarzyszenie którego celem jest rozwijanie gospodarki, oświaty i kultury w regionie.
11-22 IX 1835 Car Mikołaj I – któremu towarzyszyli wielcy książęta rosyjscy Konstanty i Michał oraz wielka księżniczka Olga – spotkali się w Kaliszu z reprezentantami króla Fryderyka Wilhelma III, reprezentowanego przez następcę tronu – Fryderyka Wilhelma IV oraz książęta: Karola, Augusta, Fryderyka i Alberta (przyszłego męża królowej angielskiej Wiktorii), Wilhelma z małżonką (późniejszego cesarza Wilhelma I). Towarzyszyli im m.in. arcyksiążęta austriaccy Karol i Jan.
1838 Karol Marcinkowski i 18 innych udziałowców zakładają w Poznaniu Spółkę „Bazar Poznański”.
19 VI 1841 Z inicjatywy Karola Marcinkowskiego powstaje w Poznaniu Towarzystwo Naukowej Pomocy, którego celem jest gromadzenie funduszy na kształcenie zdolnej, lecz ubogiej młodzieży.
8 XII 1841 Uroczyste otwarcie „Bazaru” w Poznaniu, ośrodka życia politycznego oraz siedziby kilku polskich sklepów.
21-28 II 1843 W Poznaniu występuje z koncertami (w sali „Bazaru” i w Teatrze Miejskim) słynny kompozytor i pianista węgierski Franciszek Liszt.
19 IX 1843 Przejazd przez Poznań cara Rosji Mikołaja I. Incydent z przypadkowym wystrzałem z broni palnej na Chwaliszewie Rosjanie próbują wykorzystać jako próbę zamachu na cara.
1843-45 W Wierzenicy k. Poznania sześciokrotnie gości u Augusta Cieszkowskiego jeden z trzech wieszczów narodowych – Zygmunt Krasiński.
14 II 1846 Przygotowania do kolejnego powstania  narodowego, przerwane aresztowaniami dokonanymi przez policję pruską.
3-4 III 1846 Nieudana próba uwolnienia przez grupę spiskowców więźniów z cytadeli poznańskiej (starcie zbrojne przy moście Chwaliszewskim).
1 II 1847 Publiczna egzekucja emisariusza Antoniego Babińskiego na pl. Działowym w Poznaniu.
2 VIII 1847 W Berlinie rozpoczyna się proces spiskowców wielkopolskich, przygotowujących powstanie narodowe w 1846; rok później skazanych obejmuje amnestia.
20 III 1848 W Poznaniu powstaje Komitet Narodowy Polski przygotowujący kolejne powstania zbrojne, określane mianem wielkopolskiej „Wiosny Ludów ”.
10 IV 1848 Ludwik Mierosławski obwołany we Wrześni wodzem naczelnym.
11 IV 1848 Podpisanie w Jarosławcu (powiat średzki) konwencji z władzami pruskimi o ograniczeniu liczebności wojsk polskich i skoncentrowanie ich w obozach powstańczych we Wrześni, Książu, Pleszewie i Miłosławiu.
11 IV 1848 Przybywa z Paryża do Poznania Juliusz Słowacki (gości do 7 V).
29 IV 1848 Przegrana bitwa pod Książem.
30 IV 1848 Zwycięstwo w Miłosławiu.
2 V 1848 Zwycięstwo pod Sokołowem k. Wrześni.
9 V 1848 Podpisanie aktu kapitulacji w Bardzie k. Wrześni – upadek powstania.
2 VIII 1848 Uruchomienie pierwszej w Wielkopolsce linii kolejowej , łączącej Poznań ze Stargardem Szczecińskim.
XI 1850 Pierwszy występ słynnego skrzypka Henryka Wieniawskiego w Kaliszu.
21-23 IV, 26-29 VI, 2-4 VII 1854 Koncerty Henryka Wieniawskiego w Poznaniu. W Poznaniu artysta wystąpił także w 1857 i 1878.
2 II 1855 Zakup przez Hipolita Cegielskiego  posesji przy ul. Koziej (początki firmy H. Cegielski).
12 I 1857 Powstanie Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk.
7 V 1859 Odsłonięcie w Poznaniu przy kościele św. Marcina pierwszego na ziemiach polskich pomnika Adama Mickiewicza (dłuta Władysława Oleszczyńskiego).
22 I 1863 Wybuch powstania styczniowego  w Królestwie Polskim.
III 1863 W pierwszych dniach marca powstaje w Poznaniu komitet organizujący pomoc dla powstania, zwany Komitetem Działyńskiego, od nazwiska jego przewodniczącego Jana Działyńskiego z Kórnika.
29 IV 1863 Zwycięska bitwa oddziału Edmunda Taczanowskiego pod Pyzdrami.
1863

Kolejne bitwy w okolicach Konina, m.in. pod Dobrosołowem (2 III), Olszakiem (22 III; obecnie Pątnów), Brdowem (29 IV), Ignacewem (8 V).

Władze carskie wprowadzają uwłaszczenie chłopów na terenie Królestwa Polskiego.

22 IV 1866 W Dolsku powstaje pierwsze kółko rolnicze w Wielkopolsce.
1870 W Żabikowie k. Poznania August Cieszkowski zakłada Wyższą Szkołę Rolniczą im. Haliny, do której tradycji nawiązuje poznańska Akademia Rolnicza.
1871 W Poznaniu jeden ze stałych bywalców restauracji znajdującej się przy dworcu Stargardzko-Poznańskiej Kolei Żelaznej, usytuowanym wówczas na Jeżycach, otrzymuje od kolegów w dniu swych urodzin prezent, na który składały się zwierzęta: świnia, baran, kot, koza, królik, gęś, kaczka, kura, paw, wiewiórka, tresowany niedźwiedź i małpa. Jubilat zostawił je w ogrodzie restauracyjnym, który w 1875 zamieniono w ogród zoologiczny.
1872-95 Modernizacja twierdzy poznańskiej  – budowa pierścienia 18 fortów wokół miasta.
8 II 1873 Na scenie Teatru Miejskiego w Poznaniu wielkopolska prapremiera opery Halka Stanisława Moniuszki. Jej manuskrypt przechowywany jest w zbiorach Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk.
3 II 1874 Aresztowanie w Poznaniu arcybiskupa gnieźnieńsko-poznańskiego Mieczysława Ledóchowskiego za działalność patriotyczną. Sąd skazuje arcybiskupa na dwa lata więzienia, duchowny później wyjeżdża do Watykanu.
24 II 1874

Powstaje Towarzystwo Akcyjne Ogród Zoologiczny (umowna data powstania zoo w Poznaniu).

1874 Decyzja sejmu pruskiego o wprowadzeniu na terenie Wielkopolski w administracji i sądownictwie języka niemieckiego  jako języka urzędowego.
21 VI 1875 Otwarcie Teatru Polskiego w Poznaniu, zbudowanego ze składek społeczeństwa polskiego.
1878 Powstanie w Kaliszu fabryki fortepianów Fibigera (obecna „Calisia”).
1879 Z inicjatywy Wojciecha Kętrzyńskiego powstaje w Poznaniu Komitet Niesienia Pomocy Mazurom, przekształcony później w Centralny Komitet dla Mazur, Śląska i Pomorza.
11 X  1879 Powstanie Towarzystwa Czytelni Ludowych w Poznaniu.
14-17 IV 1880 Pierwsza wizyta Henryka Sienkiewicza w Wielkopolsce. W sali poznańskiego „Bazaru” pisarz czyta swą nowelę Za chlebem.
1883 Likwidacja nauki religii w języku polskim w szkołach średnich i powszechnych.
26 IV 1886 Władze pruskie ogłaszają ustawę powołującą Komisję Kolonializacyjną . Jej zadaniem jest wykupywanie ziemi z rąk polskich i sprzedawanie Niemcom po cenach preferencyjnych.
1887 Wprowadzenie w szkołach ludowych i publicznych obowiązku nauczania wyłącznie w języku niemieckim.
1894 28 IX  Powołanie antypolskiego Niemieckiego Związku Obrony Kresów Wschodnich, popularnie zwanego Hakatą.
16 IX 1899 Odsłonięcie w Miłosławiu (z udziałem Henryka Sienkiewicza) pierwszego w Polsce pomnika Juliusza Słowackiego.
24 VII 1900 Otwarcie nowego teatru w Kaliszu, zbudowanego w miejscu pierwszego, drewnianego z 1829.
9 VIII 1900 Rozporządzenie pruskiego ministerstwa o zakazie nauczania religii w języku polskim w szkołach powszechnych.
1901 We Wrześni w katolickiej szkole ludowej 1 IV rozpoczyna się strajk szkolny, będący wyrazem protestu przeciwko zakazowi nauczania religii w języku polskim; do burzliwych zajść i bicia protestujących uczniów dochodzi w dniu 20 V.
24 VI 1906 W Miłosławiu dzieci odmawiają nauki religii w języku niemieckim. Strajki szkolne błyskawicznie ogarniają całą Wielkopolskę oraz Pomorze i trwają do 1907.
1907 Urodzony w Strzelnie (obecnie powiat mogileński) Albert Abraham Michelson (1852-1931), amerykański fizyk, profesor uniwersytetu w Chicago, za osiągnięcia w badaniach nad rozprzestrzenianiem się światła otrzymuje Nagrodę Nobla.
21 VIII 1910 Otwarcie pruskiego zamku cesarskiego w Poznaniu, świadectwa trwałości niemieckiego panowania na terenie Wielkopolski.
1914 Wybuch I wojny światowej (28 VII); Kalisz zajmują Prusacy (7/8 VIII), barbarzyńskie zniszczenie miasta przez wojsko niemieckie.
1917 W Szczypiornie pod Kaliszem urządzono obóz dla legionistów I Brygady Józefa Piłsudskiego, internowanych z powodu odmowy złożenia przysięgi na wierność Niemcom.
15 II 1918 W Poznaniu powstaje Polska Organizacja Wojskowa zaboru pruskiego.
3-5 XII 1918 Obrady Sejmu Dzielnicowego w Poznaniu z udziałem delegatów z Poznańskiego, Pomorza i Śląska; potwierdzenie władzy Naczelnej Rady Ludowej jako polskiej reprezentacji w terenie; Sejm wyraża żądanie przyłączenia ziem zaboru pruskiego do państwa polskiego.
26 XII 1918 Do Poznania przybywa wraz z wojskową misją angielską Ignacy Jan Paderewski.
27 XII 1918 W godzinach popołudniowych rozpoczynają się walki z wojskiem niemieckim, zapoczątkowujące Powstanie Wielkopolskie .

 

Komentarze (0)

Dodaj komentarz

Do wiadomości redakcji
( nie będzie publikowany )

Partnerzy

  • Koleje Wielkopolskie
Baza wiedzy
  • Dzieje Wielkopolski
  • Przyroda i jej ochrona
  • Kultura ludowa
  • Architektura
  • Wybitni Wielkopolanie
  • Turystyka
  • Wielkopolskie naj…
  • Ciekawostki
Katalog obiektów
  • Miejsca historyczne
  • Muzea
  • Obiekty drewniane
  • Obiekty sakralne
  • Parki krajobrazowe
  • Parki narodowe
  • Pomniki
  • Pomniki przyrody
  • Rezerwaty
  • Zamki, pałace, dwory
  • Pozostałe
Wydarzenia
  • Najbliższe wydarzenia
  • Przydatne informacje
  • Strony o Wielkopolsce
O nas
  • O nas
  • O Pracowni Krajoznawczej
  • Używamy pliki cookies

Patroni serwisu:

  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna i Centrum Animacji Kultury w Poznaniu
  • Samorząd Województwa Wielkopolskiego
© Copyrights by Wojewódzka Biblioteka Publiczna i Centrum Animacji Kultury w Poznaniu
  • Polityka prywatności
  • Dostępność serwisu