• Przejdź do menu głównego
  • Przejdź do treści strony
  • Przejdź do wyszukiwarki
  • Przejdź do mapy serwisu i danych kontaktowych
Logo serwisu Regionwielkopolska.pl Logo serwisu Regionwielkopolska.pl
  • Baza wiedzy
    • Dzieje Wielkopolski
    • Przyroda i jej ochrona
    • Kultura ludowa
    • Architektura
    • Wybitni Wielkopolanie
    • Turystyka
    • Wielkopolskie naj…
    • Ciekawostki
  • Katalog obiektów
    • Miejsca historyczne
    • Muzea
    • Obiekty drewniane
    • Obiekty sakralne
    • Parki krajobrazowe
    • Parki narodowe
    • Pomniki
    • Pomniki przyrody
    • Rezerwaty
    • Zamki, pałace, dwory
    • Pozostałe
  • Wydarzenia
  • Informacje praktyczne
  • O nas
  • Questy
Twój schowek (0)

Regionwielkopolska.pl - wszystko o Wielkopolsce

Patron serwisu: Wojewódzka Biblioteka Publiczna i Centrum Animacji Kultury w Poznaniu Patron serwisu: Wojewódzka Biblioteka Publiczna i Centrum Animacji Kultury w Poznaniu
Twój schowek (0)
A- A A+
A
  • Baza wiedzy
    • Dzieje Wielkopolski
    • Przyroda i jej ochrona
    • Kultura ludowa
    • Architektura
    • Wybitni Wielkopolanie
    • Turystyka
    • Wielkopolskie naj…
    • Ciekawostki
  • Katalog obiektów
    • Miejsca historyczne
    • Muzea
    • Obiekty drewniane
    • Obiekty sakralne
    • Parki krajobrazowe
    • Parki narodowe
    • Pomniki
    • Pomniki przyrody
    • Rezerwaty
    • Zamki, pałace, dwory
    • Pozostałe
  • Wydarzenia
  • Informacje praktyczne
  • O nas
  • Questy
Strona główna | Dzieje Wielkopolski | Ważniejsze wydarzenia | Lokacja Poznania

Lokacja Poznania

  • Powstanie Wielkopolskie
  • Ważniejsze rocznice
  • Ważniejsze wydarzenia
  • Kalendarium dziejów
  • Dzieje miast

Lokacja Poznania

dział:

Dzieje Wielkopolski

komentarze: 0
  • dodaj do schowka
  • usuń ze schowka

Lokacja to inaczej założenie miasta i nadanie mu stosownych praw. W Poznaniu ciasnota grodu na Ostrowie Tumskim i podgrodzia na dzisiejszym Zagórzu spowodowała poszukiwania nowego miejsca dla osadnictwa. Zdecydowano się na założenie miasta na lewym brzegu rzeki i to na nowych zasadach – na prawie magdeburskim (niemieckim).

Na ziemiach polskich prawo to stosowano przy zakładaniu nowych miast od początku XIII w. Zachowały się informacje o lokacji w tym czasie m.in. Złotoryi, Lwówka Śląskiego i Wrocławia, w Wielkopolsce zaś przed Poznaniem lokowano Gniezno (1238 r.), Powidz (1243 r.), Międzyrzecz (przed 1248 r.) i Kostrzyn (1251 r.).

Akt założycielski dla Poznania wydali książęta Przemysł I i jego brat Bolesław Pobożny w 1253 r. (przypuszczalnie 23 kwietnia). Oryginał dokumentu nie zachował się; jego łaciński tekst w pierwszym tomie Kodeksu dyplomatycznego Wielkopolski zamieszczono na podstawie transumptu (odpisu) potwierdzonego przez Władysława Łokietka w 1298 r. Spójrzmy na fragment wstępnej części aktu lokacyjnego, sporządzonego specyficznym, kwiecistym stylem owej epoki:

W imię Pana Jezusa Chrystusa amen. Ponieważ tylko Bóstwo żadnych braków nie posiada i o wszystkim pamięta, dlatego kruchość ludzkiej natury szukała w sztuce lekarstwa na to, co z woli Stwórcy zabrakło tężyźnie naturalnej budowy. Aby więc to, co w czasie się dzieje nie zanikło w pamięci z biegiem czasu, jest zwyczaj uwieczniać to znakami pisma: w tym też celu wiadomym niech będzie obecnym i przyszłym patrzącym, na tę kartę, że my: Przemysł [I] i Bolesław [Pobożny], bracia rodzeni, z łaski Bożej książęta Polski, z własnej woli postanowieniem, a także używszy rady naszych baronów, a za zgodą czcigodnego w Chrystusie ojca księdza Boguchwała i całej kapituły poznańskiej kościoła, uczciwemu mężowi Tomaszowi [z Gubina] i jego potomstwu dajemy dla lokowania na prawie teutońskim miasto, które powszechnie zwane jest Poznań, potwierdzając w nim ośmioletnią wolność. [...] Rzekę zaś Wartę, która płynie obok pomienionego miasta, dajemy mieszczanom wspomnianego miasta w wieczyste posiadanie na przestrzeni mili w jedną i drugą stronę ze wszystkimi pożytkami, mianowicie łowieniem ryb i budowaniem młynów.

Zasadźcą, czyli reprezentantem założycieli i zwierzchnikiem miasta, był Tomasz z Gubina i on też został pierwszym wójtem Poznania. W akcie założycielskim nowego, lewobrzeżnego miasta wymieniono także okoliczne, nadane miastu wsie (ich utożsamienie z obecnymi dzielnicami nie do końca jest jednoznaczne):

  • Aratorum Campus (Rataje),
  • Petrowo (Piotrowo),
  • Zegrow (Żegrze),
  • Staralanka (Starołęka),
  • Nyenchow (Minikowo),
  • Spithcow (Spytkowo),
  • Vyrzbyce (Wierzbięcice),
  • Yssycz (Jeżyce),
  • Panczlaw (Pęcław),
  • Nyestathkow (Niestachów),
  • Panthcow (Piątkowo),
  • Schidlow (Szydłów),
  • Villa vinitorum (Winiary),
  • Villa Boguthe (Bogucin),
  • Villa Unolfi (Umultowo).

Mieszkańcy nowego miasta na okres ośmiu lat zostali zwolnieni z powinności na rzecz władcy. Dopiero po „urządzeniu się” na nowym miejscu obowiązywać ich miało regulowanie ceł, podatków i wszelkich innych ciężarów.

Poznań nie był miastem założonym na surowym korzeniu, czyli w zupełnie nowym miejscu. Wcześniej znajdowało się tu szereg mniejszych osad, które zostały włączone w granice utworzonego organizmu miejskiego. Wytyczono rynek o boku 141 m (trzeci pod względem wielkości na ziemiach polskich po Krakowie i Wrocławiu), całe miasto obejmowało zaś obszar 21 ha.

Nieco z boku rynku, celowo przesunięty w kierunku ul. Wielkiej, stanął ratusz. Nieopodal zbudowano główny kościół miejski – kolegiatę św. Marii Magdaleny. Jednym z najważniejszych zadań miasta było prowadzenie handlu i tworzenie korzystnych warunków dla rozwoju miejscowego rzemiosła, zatem książęta-założyciele zobowiązali się do budowy głównej hali targowej – sukiennic.

Korzystne położenie Poznania na ważnych szlakach handlowych sprawiło, że wkrótce miasto bardzo się rozwinęło. Było własnością królewską i siedzibą starosty generalnego Wielkopolski.

Lokalizacja

Powrót do mapy obiektu

Komentarze (0)

Dodaj komentarz

Do wiadomości redakcji
( nie będzie publikowany )

Partnerzy

  • Radio Poznań
  • Głos Wielkopolski
  • Nasze Miasto
  • Koleje Wielkopolskie
Baza wiedzy
  • Dzieje Wielkopolski
  • Przyroda i jej ochrona
  • Kultura ludowa
  • Architektura
  • Wybitni Wielkopolanie
  • Turystyka
  • Wielkopolskie naj…
  • Ciekawostki
Katalog obiektów
  • Miejsca historyczne
  • Muzea
  • Obiekty drewniane
  • Obiekty sakralne
  • Parki krajobrazowe
  • Parki narodowe
  • Pomniki
  • Pomniki przyrody
  • Rezerwaty
  • Zamki, pałace, dwory
  • Pozostałe
Wydarzenia
  • Najbliższe wydarzenia
  • Przydatne informacje
  • Strony o Wielkopolsce
O nas
  • O nas
  • O Pracowni Krajoznawczej
  • Używamy pliki cookies

Patroni serwisu:

  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna i Centrum Animacji Kultury w Poznaniu
  • Samorząd Województwa Wielkopolskiego
© Copyrights by Wojewódzka Biblioteka Publiczna i Centrum Animacji Kultury w Poznaniu
  • Polityka prywatności
  • Dostępność serwisu