NOWY TOMYŚL
Miasto powiatowe nad rzeką Szarką, około 62 km na zachód od Poznania, przy osi Warszawa–Poznań–Berlin. Herb Nowego Tomyśla nawiązuje do herbu Łodzia, którym pieczętował się założyciel i właściciel miasta Feliks Szołdrski.
Historia
Miasto zostało założone dopiero 8 kwietnia 1786 r. przy wybudowanym już wcześniej kościele ewangelickim. Należy nadmienić, że osadnicy przeważnie wyznawali wiarę protestancką. Faktem jest, iż Nowy Tomyśl prawie do końca XIX w. był jedynym miastem w Wielkopolsce bez kościoła katolickiego. Dawnej wsi wzmiankowanej w 1296 r. jako Thomisle dodano przedrostek stary. I tak powstała wieś Stary Tomyśl obok nowego ośrodka, który zaczął pełnić rolę rzemieślniczo-usługową, a przede wszystkim handlową dla pobliskiego osadnictwa olęderskiego. Warto dodać, że okolice Nowego Tomyśla są największym obszarem w Wielkopolsce kolonizacji olęderskiej.
Po II rozbiorze Polski w 1793 r. miasto znalazło się w obrębie państwa pruskiego. W latach 1807–1815 r. funkcjonowało w granicach Księstwa Warszawskiego. Po tym okresie ponownie przeszło pod władanie państwa zachodniego zaborcy. 3 stycznia 1919 r. powstańcy wielkopolscy wyzwolili miasto. W dwudziestoleciu międzywojennym miasto pełniło rolę ośrodka usługowego regionu rolniczego. Podczas okupacji hitlerowcy szczególnie kładli nacisk na germanizację tych ziem. Polaków przesiedlano do Generalnego Gubernatorstwa lub na przymusowe roboty w głąb Rzeszy. Po II wojnie światowej Nowy Tomyśl bardzo szybko zaczął się rozwijać.
Obecnie stanowi znaczący ośrodek przemysłu, ale również szkolnictwa ponadpodstawowego. Nowy Tomyśl jest także stolicą wielkopolskiego zagłębia szparagowego. Warzywa te z powodzeniem eksportowane są na rynki Europy Zachodniej.
Warto zobaczyć
Na placu Chopina usytuowana jest świątynia poewangelicka pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa z lat 1778–1779. Wybudowana na palnie krzyża greckiego o równych ramionach jest związana z historią i lokacją miasta.
Na placu Niepodległości ratusz z 1879 r, w którym obecnie mieści się Sąd Rejonowy. Obok pomnik powstańców wielkopolskich z 1966 r., zaprojektowany przez Jana Jakóba.
Nowy Tomyśl może pochwalić się posiadaniem największego na świecie kosza wiklinowego. Ta osobliwość jest dziełem miejscowych wikliniarzy. Kosz o długości 17,3 m i szerokości 9,5 m zaprojektował Jędrzej Stępak.
Kolejnym zabytkiem architektury sakralnej jest kościół Matki boskiej Nieustającej Pomocy z 1895 r. Świątynię odnajdujemy przy ulicy Piłsudskiego, a obok plebani z 1914 r. stoi pomnik Jana Pawła II autorstwa Jerzego Sobocińskiego z 2001 r.
Po południowo-wschodniej stronie miasta w parku zlokalizowany jest drewniany dworek myśliwski z 1977 r., gdzie od 1986 r. działa Muzeum Wikliniarstwa i Chmielarstwa.
W interesujący sposób można zwiedzić miasto z grami terenowymi:
- quest z serii Wielkopolskie Questy - Nowotomyski biznes na przełomie wieków.
- gra na orientację Nowy Tomyśl Dwa rynki historii
Więcej:
Andres Paweł, Nowy Tomyśl, Poznań 1997.
Dzieje Nowego Tomyśla: praca zbiorowa, pod red. Bogusława Polaka, Nowy Tomyśl 1998.
www.nowytomysl.pl
http://mojemiasto.oledry.pl/
