W 1303 r. w Poznaniu przy poznańskiej kolegiacie św. Marii Magdaleny powstała szkoła miejska (Schola ad Sanctam Mariam Magdalenam), która z czasem przekształciła się w gimnazjum o wyjątkowej tradycji i renomie. W XVI w. szkoła została przekazana zakonowi jezuitów, a po 1793 r., po likwidacji tego zgromadzenia i w początkach panowania pruskiego w Poznaniu, zreorganizowana i przekształcona w gimnazjum.

Do 1858 r. szkoła znajdowała się w gmachu przy ul. Gołębiej (dzisiaj jest to siedziba Szkoły Baletowej), w 1858 r. zaś została przeniesiona do nowego, własnego budynku przy pl. Bernardyńskim, gdzie (z przerwą w latach 1939-45 i 1950-90) działa do dziś.

Okres największej chwały popularnej „Marynki” przypadł na czasy zaborów, lata 1793-1918. Absolwentami szkoły byli m.in. Karol Marcinkowski – zasłużony lekarz i społecznik, Hipolit Cegielski – językoznawca i pionier polskiego przemysłu w zaborze pruskim, Jan Kasprowicz – wybitny poeta, Marceli Motty – nauczyciel i publicysta, Augustyn Szamarzewski i Florian Stablewski – duchowni i działacze narodowi, a także Jarogniew Drwęski i Cyryl Ratajski – kolejni prezydenci Poznania po odzyskaniu niepodległości.

Szkoła znana była z wysokiego poziomu nauczania, przede wszystkim zaś z patriotycznego wychowania uczniów, którzy często angażowali się w działalność niepodległościową. Nierzadko też czynnie uczestniczyli w walce zbrojnej, m.in. w Powstaniu Listopadowym. Nic więc dziwnego, że władze pruskie parokrotnie zamierzały ją zamknąć i rozwiązać.

Działalność tę Gimnazjum św. Marii Magdaleny kontynuowało po odzyskaniu przez Polskę niepodległości. Po II wojnie światowej szkoła funkcjonowała nadal, wkrótce jednak nowe władze podjęły starania, które w 1950 r. doprowadziły do likwidacji „Marynki” i rozwiązania działającej w szkole drużyny harcerskiej.

Gimnazjum św. Marii Magdaleny odrodziło się w 1990 r., po przemianach ustrojowych w Polsce. Mieści się w dawnym gmachu przy pl. Bernardyńskim, tradycjami zaś nawiązuje do średniowiecznej szkoły miejskiej działającej przy kolegiacie, do kolegium jezuickiego i gimnazjum z lat 1793-1939. Dziś jest to najstarsza szkoła średnia w Poznaniu, w 2002 r. uznana za najlepszą w Wielkopolsce.