Najstarszą nekropolią stolicy Wielkopolski jest dziś Cmentarz Zasłużonych Wielkopolan. Powstał na Wzgórzu św. Wojciecha w 1810 r., początkowo jako cmentarz parafii farnej św. Marii Magdaleny. W końcu XIX w. parafia otrzymała teren na nowy cmentarz i wtedy nekropolię zaczęto nazywać cmentarzem starofarnym. W 1948 r. postanowiono utworzyć tu Cmentarz Zasłużonych Wielkopolan.
W tej chwili spoczywają tu m.in. dwaj pierwsi polscy prezydenci Poznania – Jarogniew Drwęski i Cyryl Ratajski; dowódca Powstania Wielkopolskiego gen. Stanisław Taczak; dziennikarz i działacz społeczny Roman Szymański; historyk i pierwszy bibliotekarz Biblioteki Raczyńskich Józef Łukaszewicz; księgarz i wydawca Jan Konstanty Żupański; powstaniec, publicysta i geograf Edmund Callier; pianista Raul Koczalski; lekarz i działacz Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” Ksawery Zakrzewski; marszałek Sejmu Ustawodawczego Wojciech Trąmpczyński; aktorzy Maria i Tadeusz Szczurkiewiczowie oraz Franciszek Ryll; pisarka Maria Wicherkiewiczowa; patriota i działacz narodowy ksiądz prałat Antoni Stychel; przemysłowiec i chemik Roman May.
Pochowano tam również najwybitniejszego rzeźbiarza wielkopolskiego na przełomie XIX i XX w. Władysława Marcinkowskiego (w pobliżu jednego ze swych dzieł – pięknego nagrobka Anieli Dembińskiej). Na cmentarzu jest również obelisk nagrobny filologa i przemysłowca Hipolita Cegielskiego, zawierający urnę z ziemią z miejsca domniemanego pochówku.
Dziś Cmentarz Zasłużonych Wielkopolan jest częścią zespołu cmentarzy poznańskich, na których spoczywają najznakomitsi ludzie regionu. Także na Wzgórzu św. Wojciecha, w kościele pod tym wezwaniem, znajduje się Krypta Zasłużonych, zwana niepoprawnie „Poznańską Skałką”. Jej początki sięgają pierwszych lat po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, gdy wokół proboszcza parafii św. Wojciecha księdza Bolesława Kościelskiego skupiło się grono osób pragnących w stolicy Wielkopolski stworzyć regionalną nekropolię znaczeniem odpowiadającą tej na Skałce w Krakowie.
Projekt znalazł poparcie prof. Heliodora Święcickiego, rektora Uniwersytetu Poznańskiego, który w czerwcu 1923 r. doprowadził do ekshumacji, a następnie uroczystego pochówku szczątków Karola Marcinkowskiego (spoczywa nie w krypcie, lecz w kościele, w południowej nawie).
W dniu 14 X 1923 r. uroczyście przeniesiono do podziemi kościoła ekshumowane szczątki twórcy słów polskiego hymnu narodowego Józefa Wybickiego, legionisty i jednego z dowódców wojsk polskich w latach 1806-07 gen. Antoniego „Amilkara” Kosińskiego oraz uczestnika szarży pod Somosierrą, ziemianina i działacza narodowego płk. Andrzeja Niegolewskiego. Po II wojnie światowej złożono tam trumny kompozytora Feliksa Nowowiejskiego, prof. Heliodora Święcickiego, a także muzyków: Wacława Gieburowskiego, Stefana Bolesława Poradowskiego i Tadeusza Szeligowskiego.
