ŚREM
Miasto powiatowe leżące w kolanie rzeki Warty w Kotlinie Śremskiej, około 45 km na południe od Poznania. Wybitni śremianie to między innymi pierwszy rektor Uniwersytetu Poznańskiego — Heliodor Święcicki (1854–1923) oraz ksiądz i prezes Związku Spółek Gospodarczych i Zarobkowych — Piotr Wawrzyniak (1849–1910), który przyszedł na świat w pobliskiej Wyrzece.
Historia
Pierwsza wzmianka źródłowa pochodzi z bulli papieskiej wydanej w 1136 r. Miasto zostało lokowane na prawie magdeburskim w 1253 r. przez książąt wielkopolskich Przemysła I (1220-1257) i jego brata Bolesława Pobożnego (1224-1279). W 1393 r. miasto zostało przeniesione na prawy brzeg rzeki i ponowie lokowane. Rozkwit miasta przypada na okres późnego średniowiecza dzięki sukiennictwu oraz prężnemu handlowi. W tych czasach wybudowano ratusz i dwa kościoły.
W XVII wieku Śrem stracił na znaczeniu z powodu licznych epidemii, klęsk żywiołowych oraz sprzymierzonych ze Szwedami — Brandenburczyków, którzy spalili miasto. Dość napisać, że po epidemii dżumy w latach 1753–1756 życie straciło 70% mieszkańców miasta.
Po II rozbiorze Polski w 1793 r. Śrem przeszedł pod pruskie panowanie. Po okresie istnienia Księstwa Warszawskiego (1807–1815), ponownie został wchłonięty przez pruskiego zaborcę. W XIX w. powstawały zakłady przemysłowe, ciągnięto linie kolejowe, a także tworzono banki spółdzielcze mające za zadanie walkę na polu gospodarczym z zaborcą. Miasto wyzwolili śremscy powstańcy praktycznie bez walki w nocy 30 grudnia 1918 r.
W XX-leciu międzywojennym rozwijano przemysł. Jako przykład można podać fabrykę maszyn rolniczych i powozów Franciszka Malinowskiego, która zatrudniała około 300 pracowników. Okres okupacji niemieckiej skończył się z dniem 23 stycznia 1945 r. kiedy miasto zostało wyzwolone.
Obecnie stanowi ośrodek przemysłowo-usługowy, ale także ze względu na warunki przyrodnicze — turystyczny.
Warto zobaczyć
Na centralnym placu 20 Października w północnej pierzei stoi ratusz z 1838 r. Nazwa placu oraz tablica upamiętniają datę rozstrzelania 19 mieszkańców przez hitlerowców.
Na północ od rynku późnogotycki kościół pw. NMP Wniebowziętej (Fara) z 62 metrową wieżą. Rozpoczęcie budowy kościoła wiąże się z lokacją miasta na prawym brzegu Warty w XIV w. Obecna forma jest pokłosiem przebudowy świątyni na przełomie XV i XVI w.
Na ścianie kolejnego śremskiego zabytku przy ulicy Wawrzyniaka 3 wisi tablica przedstawiająca księdza Piotra Wawrzyniaka dłuta Władysława Marcinkowskiego z 1933 r. Płyta została zamontowana na secesyjnym budynku Banku Spółdzielczego będącego symbolem oszczędności i gospodarności Wielkopolan.
Na terenie Ostrówka znajduje się pofranciszkański, barokowy zespół klasztorny z przełomu XVII i XVIII w. z kościołem pw. Narodzenia NMP.
Przy estakadzie prowadzącej na most nadwarciański odnajdujemy kościół Św. Ducha z 1614 r. Po przejęciu przez innowierców świątynia została przebudowana na modłę protestancką z charakterystycznymi emporami w 1840 r. Od mostu wzdłuż Warty prowadzi ładna promenada, przy której ustawiono dwie ławeczki pomniki - ks. Piotra Wawrzyniaka i Heliodora Święcickiego.
Przy ulicy Mickiewicza wieża ciśnień z 1909 r. o wysokości 44 metrów. Swoimi kształtami przypomina średniowieczne baszty obronne. Tuż obok wieży ciśnień na ul. Mickiewicza 89 mieści się warte odwiedzenia Muzeum Śremskie.
Kolejnym zabytkiem na tej ulicy jest kaplica MB Wniebowziętej i XVIII-wieczny dawny klasztor Klarysek z kościołem pw. św. Ignacego Loyoli.
Najłatwiej zwiedzić miasto wędrując ładnie oznakowaną Miejską Trasą Turystyczną. lub z bezobsługową edukacyjną grą terenową Królewski Śrem czyli z duchem od klasztoru do klasztoru.
Tutaj też rozpoczynają się trasy questów poświęconych ks. Piotrowi Wawrzyniakowi oraz Józefowi Wybickiemu.
Przez Śrem przebiega również trasa wycieczki Szlakiem wielkopolskich organiczników.
Więcej:
Atrakcje turystyczne Ziemi Śremskiej – Śrem, Brodnica, Dolsk, Książ Wielkopolski, Śrem 2001.
Dzieje Śremu, pod red. Marka Rezlera, Poznań 2003.
www.srem.pl