Idea zjednoczenia rozbitego na dzielnice państwa polskiego zaczęła przybierać na sile w 2 połowie XIII w., kiedy na widowni dziejowej pojawiły się trzy znaczące postacie: książę łęczycki i sieradzki Leszek Czarny (ok. 1240/42-88), książę wrocławski Henryk IV Probus (1257/58-90) i książę wielkopolski Przemysł II (1257-96).
Jedynie temu ostatniemu dane było włożyć na skronie koronę Królestwa Polskiego. Drogę do tronu otworzył Przemysłowi II m.in. układ zawarty z władcą Pomorza Gdańskiego księciem Mściwojem II (ok. 1220-94), zwanym też Mszczujem lub Mestwinem, synem Świętopełka I. Warto zaznaczyć, że sojusz książąt Pomorza Gdańskiego i Wielkopolski zapoczątkował 10 lat wcześniej stryj Przemysła II – książę wielkopolski Bolesław Pobożny.
Pertraktacje w sprawie nowego układu wielkopolsko-pomorskiego rozpoczęły się już w 1281 r., w trakcie spotkania Przemysła II z Mściwojem II w Lubiniu. Dialog między książętami spowodowany był faktem, że Mściwój II nie mając potomka znalazł się w krytycznej sytuacji, gdyż z jednej strony jego księstwu zagrażał zakon krzyżacki, z drugiej zaś – został pozwany przez sąd papieski w sprawie realizacji darowizn dokonanych na rzecz Krzyżaków przez jego stryjów Sambora i Racibora.
Mściwój II, znając dalekosiężne plany Przemysła II zjednoczenia państwa polskiego, dostrzegał konieczność przekazania księciu wielkopolskiemu władzy nad Pomorzem Gdańskim.
W dniu 14 II 1282 r. doszło do zjazdu książąt Mściwoja II i Przemysła II w Kępnie. W jego trakcie zawarto układ, na mocy którego książę Pomorza Gdańskiego w formie darowizny za życia
(tzw. traktat na przeżycie) wyznaczał księcia wielkopolskiego swoim spadkobiercą. W dokumencie wówczas wystawionym władca postanowił:
My Mściwój, z Bożej opatrzności książę Pomorza [...], nie pod przymusem ani z obawy, lecz z własnej i dobrowolnej pobudki, w imieniu naszym i naszych następców i spadkobierców, tytułem rzeczywistej i szczerej darowizny za życia dajemy, przekazujemy i przyznajemy umiłowanemu siostrzeńcowi naszemu, sławnemu władcy Przemysłowi, z Bożej łaski księciu wielkopolskiemu, całą ziemię naszego księstwa, mianowicie Pomorze, z wszystkimi miastami, zamkami, wsiami, wasalami, kościołami [...], aby to wszystko miał, zachował i posiadał. [...] Lecz postanowiliśmy dzierżyć w imieniu tego Przemysła rzeczone księstwo z wszystkimi wspomnianymi wyżej [dobrami], dopóki nie weźmie ich w rzeczywiste posiadanie.
Tę darowiznę – donatio inter vivos – Mściwój II zaprzysiągł wobec zgromadzonych na Ewangelię. Układ zatwierdzony został 13 IX 1284 r. przez rycerstwo pomorskie i wielkopolskie podczas spotkania w Nakle, na pograniczu obu księstw.
Było to wydarzenie niezwykłej wagi w dziejach Polski, gdyż po niemal 150 latach rozbicia dzielnicowego po raz pierwszy realnie zaczęły się jednoczyć ziemie polskie. Dzisiaj fakt ten upamiętnia głaz, ustawiony w Kępnie w sąsiedztwie grodziska stożkowatego, tzw. Kopca – miejsca dawnego grodu kępińskiego.
