Najstarszym typem wiatraka występującym na ziemiach wielkopolskich jest koźlak. Cały budynek wiatraka wraz z jego skrzydłami jest obracany wokół swej osi, tzw. sztrembra. Ten zaś podparty jest czterema zastrzałami umiejscowionymi na czterech podwalinach. Taka konstrukcja nosi nazwę kozła. W wieku XVII powstaje nowy typ wiatraka, tzw. holender o nieruchomej bryle i ruchomej głowicy. W roku 1750, Andrew Medrew opatentował skrzydło wiatraka wyposażone w mechanizm regulacji powierzchni śmigła w zależności od siły wiatru.
W wieku XIX pojawia się na krótko wiatrak rolkowy paltrak, który łączy charakterystyczne cechy młyna kozłowego i holenderskiego.
Wielkopolska przez wieki została zdominowana przez jeden typ wiatraka, który występował na tych ziemiach w XVII i XVIII wieku w ilości około 1,8 tys. sztuk. Był nim koźlak. Olbrzymie obszary lasów sosnowych i dębowych stwarzały bardzo dogodne warunki do budowy tych obiektów. W wieku XIX liczba tych niezwykle malowniczych obiektów zaczęła dramatycznie spadać, wypierana przez nowoczesne młyny parowe.
Dzisiaj w Wielkopolsce mamy około 75 tych unikatowych wiatraków. Szkoda, że połowa z nich zginie w najbliższym czasie. Pozostałe zabytki ratuje Stowarzyszenie Wiatraki Wielkopolski, oraz firma „Jardi”. Obecnie przy udziale Muzeum Rolnictwa i Młynarstwa w Rydzynie oraz Stowarzyszenia Wiatraki Wielkopolski, powstaje Wielkopolski Szlak Wiatraczny. Jego celem jest uratowanie ostatnich wiatraków – symbolu Wielkopolski.
Zaplanujmy sobie czas wolny i zobaczmy ostatnie wiatraki.

TRASA I - Szlak Rydzyński
Rydzyna – Leszno – Osieczna – Krzywiń – Jerka – Racot – Kościan – Śmigiel – Wilkowice – Święciechowa – Rydzyna (116 km)

TRASA II – Szlak Kościański
Kościan – Racot – Jerka – Krzywiń – Łagowo – Grabonóg – Pępowo – Miejska Górka – Sarnowa – Izbice (73 km)

Pobierz opis szlaku: Szlakiem Wiatracznym w Wielkopolsce