Urodzony w Czechach filozof, pedagog i reformator religijny, członek Jednoty braci czeskich, powstałych na bazie ruchu religijnego — husytyzmu, absolwent Uniwersytetu w Heidelbergu.
Ze względu na wojnę 30-letnią (1618–1648) i prześladowania religijne jak większość uciekinierów przybył do tolerancyjnej wówczas Polski. W trakcie swojej kariery pedagogicznej w gimnazjum leszczyńskim był zwolennikiem nauczania otwartego dla obu płci wszystkich stanów w językach ojczystych. Zasłynął napisaniem podręcznika łacińskiego dla ułatwienia nauki tego języka.
Skutkiem działalności kontrreformacji w katolickiej Polsce były naciski na czeskiego innowiercę, który przeniósł się w 1656 r. do Amsterdamu, gdzie kilkanaście lat później zmarł. O dwuznacznej postawie uczonego świadczy fakt negatywnego stosunku do katolicyzmu, który przejawiał się w poglądach na plany dokonania rozbioru Rzeczpospolitej.
Więcej:
Jan Amos Komensky i bracia czescy w 380 rocznicę przybycia do Leszna (1628–2008), pod red. Alojzego Koniora, Leszno 2009.
