Książę polski, założyciel linii Piastów wielkopolskich, syn Bolesława Krzywoustego. Urodził się ok. 1122-25 r. Po śmierci ojca (1138 r.) na podstawie postanowień testamentu objął dzielnicę wielkopolską. W latach 1142-46 wraz bratem Bolesławem Kędzierzawym wystąpił przeciw bratu-seniorowi Władysławowi Wygnańcowi, zmuszając go do opuszczenia kraju.
W latach 1173-77 objął dzielnicę senioralną, jednocząc Wielkopolskę i Małopolskę, podejmując starania o przywrócenie silnej władzy książęcej w kraju. Zamiary te spowodowały bunt możnych i powołanie na tron krakowski najmłodszego brata – Kazimierza Sprawiedliwego.
W 1191 r. przejściowo opanował Kraków, a po śmierci brata w 1194 r. zajął Kujawy, lecz nie uzyskał przewagi nad zwolennikami kolejnego seniora – Leszka Białego (bitwa nad Mozgawą w 1195 r.). Powołany na tron krakowski w 1198 i 1201 r. sprawował rządy za małoletniego Leszka Białego. Walczył o zdobycie władzy zwierzchniej i zjednoczenie kraju, a w polityce zagranicznej podporządkował się cesarzowi, próbując przywrócić polskie wpływy na Pomorzu.
Był fundatorem opactwa Cystersów w Lądzie i komandorii Joannitów w Poznaniu. Zmarł w 1202 r. w Kaliszu i tam został pochowany w ufundowanej przez siebie kolegiacie św. Pawła (na Zawodziu).
