Działaczka patriotyczna i społeczna. Urodziła się w 1804 r. w Brodach k. Lwówka (powiat nowotomyski). Nauki pobierała na prywatnych pensjach. W czasie Powstania Listopadowego zbierała fundusze dla formowanych w Warszawie oddziałów wielkopolskich, później pracowała jako sanitariuszka w szpitalach powstańczych. Po upadku powstania przebywała najczęściej w swych dobrach w Pakosławiu oraz w Poznaniu. W Pakosławiu z jej inicjatywy powstały szpital, ochronka i szkoła.

W 1843 r. podróżowała po Europie spotykając się z przywódcami polskiej emigracji, po powrocie wielokrotnie ukrywała przybywających do Wielkopolski emisariuszy Towarzystwa Demokratycznego Polskiego, m.in. Ludwika Mierosławskiego. Wspierała kolejne działania narodowowyzwoleńcze. W 1846 r., po nieudanej próbie powstania, opiekowała się więzionymi rodakami, natomiast w okresie Wiosny Ludów 1848 r. zakładała szpitale, pomagając lekarzom i pełniąc obowiązki sanitariuszki.

Po wybuchu Powstania Styczniowego była inicjatorką założenia szpitala w Strzelnie, który utrzymywała i w którym pracowała. W latach następnych kontynuowała pomoc dla emigrantów we Francji i Szwajcarii. Uczestniczyła także w zakupie akcji Banku Ziemskiego, założonego w 1886 r. w Poznaniu dla obrony ziemi polskiej w walce z Komisją Kolonizacyjną. Zmarła w Pakosławiu w 1896 r., pochowana została na cmentarzu przykościelnym w Michorzewie k. Opalenicy (powiat nowotomyski).

Aby poznać miejsca związane z życiem i działalnością Emilii Sczanieckiej można wziąć udział w bezobsługowej grze terenowej z serii Wielkopolskie Questy Szlakiem Emilii Sczanieckiej. 

Więcej:
Rezler Marek, Emilia Szczaniecka 1804–1896, Poznań 1996.