GRYLEWO

Wieś Grylewo, leżąca na wysokim, północno-zachodnim brzegu Jeziora Grylewskiego, około 10 km na północ od Wągrowca, w powiecie wągrowieckim w gminie Wągrowiec, na początku swojego istnienia należała do cystersów z Łekna. W XV w. odnotowana jest już jako własność szlachecka. Od lat 30. XV stulecia wzmiankowany jest Trojan z Grylewa, sędzia kaliski, po nim jego spadkobiercy noszący już nazwisko Grylewscy. W 1619 r. majątek przeszedł w ręce Sławianowskich, a w 1686 - Aleksandra Radliz Haza, syn Fabiana, burgrabiego ziemi wschowskiej, i Sabiny ze Szlichingów.

Nie wiadomo dokładnie, kiedy Grylewo przeszło w ręce Pigłowskich herbu Nałęcz - wymienione jest w testamencie sporządzonym w 1720 r. przez Jana z Pigłowic Pigłowskiego. W 1758 r. Grylewo kupił Leon Raczyński herbu Nałęcz, ale już około 1770 r. jego właścicielami byli Grabowscy herbu Jastrzębiec. Do tego rodu Gralewo należało do schyłku XIX w., później majątek przeszedł w ręce Hutten-Czapskich.

Barokowy dwór Grabowskich zbudowany został w latach 70. XVIII w. Jest to założona na prostokątnym rzucie, murowana, otynkowana, parterowa budowla nakryta wysokim mansardowym dachem. W kompozycji elewacji frontowej dominuje piętrowy trójosiowy ryzalit zwieńczony trójkątnym naczółkiem. Nadaje on skromnej dosyć bryle dworu nieomal pałacowy charakter. Elewacja ryzalitu ozdobiona została pilastrami wielkiego porządku przechodzącymi przez całą wysokość ryzalitu i sięgającymi profilowanego gzymsu. Znajdujący się powyżej trójkątny naczółek pozbawiony jest obecnie dekoracji, można jednak domniemywać, że pierwotnie umieszczony był w nim herb właścicieli. Boczne parterowe części elewacji rozczłonkowane zostały również pilastrami wyznaczającymi osie (po trzy z każdej strony) prostokątnych okien ujętych w gładkie obramienia z klińcem.

Główne wejście na osi ryzalitu prowadziło do obszernej sieni, za którą od strony ogrodu znajdował się salon – główne reprezentacyjne wnętrze dworu. Po bokach rozlokowane były pomieszczenia w dwutraktowym zapewne układzie, obecnie znacznie przekształcone. Dwór poprzedzony był honorowym dziedzińcem ujętym dawniej dwoma oficynami flankującymi podjazd przed rezydencją. Za dworem, na stoku opadającego w stronę jeziora terenu, rozplanowany był regularny ogród, przekształcony w późniejszym okresie w założenie krajobrazowe z zachowanymi reliktami pierwotnego układu.

Adres:
Dwór Grylewo
Grylewo 1
tel. 067 26 12 882
tel. kom. 604 520 998