Miasto położone nad rzeką Wartą. Stolica Wielkopolski, województwa wielkopolskiego i archidiecezji poznańskiej. Ważny punkt na Szlaku Piastowskim.
Kiedy w 1253 r. lokowano Poznań, zgodnie z ówczesnymi założeniami urbanistycznymi miasto zostało otoczone murem obronnym. Początkowo były to fortyfikacje ziemno-drewniane, a ok. 1280 r. miasto otrzymało umocnienia murowane. Mury miejskie o łącznej długości ok. 1700 m wybudowano na planie zbliżonym do koła. Wznosiły się na wysokość 11 m, a ich grubość wynosiła 1-1,2 m. Obronę miasta przed ewentualnym atakiem umożliwiał biegnący po wewnętrznej stronie drewniany ganek oraz wieńczący mur krenelaż. Na całym obwodzie mury były wzmocnione otwartymi od wewnątrz basztami. Opiekę nad nimi i ich obroną sprawowały poszczególne cechy rzemieślnicze, od których baszty otrzymywały nazwy (krawiecka, rzeźnicza....). Wstępu do miasta broniły cztery bramy: Wielka, Wodna, Wroniecka i Wrocławska, a w XV i XVI w. przebito w murach kilka furtek dla ruchu pieszego. W latach 1431–33 wybudowano drugi, zewnętrzny pas murów, na całym niemal obwodzie z wyjątkiem strony wschodniej, gdzie naturalną osłonę stanowiło koryto Warty. Dodatkowym elementem broniącym dostępu do miasta była fosa zasilana przez Bogdankę i Strugę Karmelitańską.
Wraz z rozwojem sztuki wojennej w XVII i XVIII w. średniowieczne mury miejskie straciły swoje znaczenie. Ostateczną decyzję o ich rozbiórce podjął pruski zaborca w 1797 r.
Do czasów współczesnych zachował się min. fragment zewnętrznego i wewnętrznego muru przy ul. Ludgardy, baszta katarzynek, oraz fragment baszty przy ul. Wronieckiej. Z późniejszego okresu (XVII w.) pozostał fragment murów przy zbiegu ulic Wrocławskiej i Strzeleckiej.
W 2008 r. zrekonstruowano fragment murów z jedną basztą między ulicą Wroniecką a Masztalarską. Wraz z oryginalną, jedyną zachowaną w całości basztą katarzynek fragment ten pokazuje możliwości obronne średniowiecznego miasta. Obrazu dopełniają drewniane ganki dla obrońców biegnące wzdłuż murów oraz baszta otwarta od wewnątrz, tak jak miało to miejsce w średniowieczu. Ścieżka turystyczna prowadzi wzdłuż murów od baszty przy ul. Wronieckiej (wejście koło Straży Pożarnej) do Bramy Wronieckiej.
Przebieg dawnych fortyfikacji zaznaczono czerwoną kostką brukową w chodnikach staromiejskich ulic.
Więcej:
Gostyński Witold, Pilarczyk Zbigniew, Poznań. Fortyfikacje miejskie, Poznań 2004.
