BUGAJ
Wieś położona w powiecie ostrowskim, około 15 km na północny zachód od Ostrowa wielkopolskiego.
Pałac powstał na początku lat 20. XX w. w miejscu dawnego dworu szlacheckiego. Autor przebudowy nie jest znany. Od 1890 do 1939 r. majątek należał do rodziny Czarneckich. Hrabia Józef Czarnecki rozbudował dwór o wyższy człon północny uzyskując rezydencję o bardzo klasycystycznej formie. Elewacje były tynkowane i wsparte na kamiennym cokole. Kondygnacje korpusu północnego rozdzielone zostały profilowanym gzymsem kordonowym. Północna fasada została zaprojektowana w układzie pięcioosiowym, symetrycznym. Znajdowały się tam dekoracje sztukatorskie oraz herby właścicieli Prus III i Pilawa. Środkowa część zwieńczona została attyką z wazonem. Wejście główne stanowiła wnęka, sklepiona konchowo i ujęta w parę kolumn. Symetrycznie po dwóch stronach bryły od wschodu i zachodu były dwie przybudówki z tarasami widokowymi. Budynek w nowym kształcie litery „L” posiadał, na połączeniu dwóch skrzydeł, dwukondygnacyjną salę balową przykrytą kopułą. Od strony południowo-zachodniej znajdował się półokrągły taras przylegający do sali balowej. W części wyższej układ wnętrz reprezentacyjnych był symetryczny. Na osi znajdowała się nisza wejściowa, hol z drewnianym wiatrołapem i dwukondygnacyjna sala balowa. Symetrycznie po wschodniej i zachodniej stronie zaprojektowane zostały dwie sale. W jednej z nich, jadalnia z drewnianym sufitem kasetonowym, z malowanymi przez żonę Zygmunta Czarneckiego, herbami szlacheckimi rodziny Potockich. Reprezentacyjny charakter budynku podkreślały od wschodniej i zachodniej strony, przybudówki z tarasami. Znajdowały się tam oranżeria i kredens. W korpusie głównym na piętra prowadziły drewniane dębowe schody. W piwnicach budynku znajdowały się pomieszczenia gospodarcze takie jak: kotłownia, kuchnia oraz murowana studnia, spełniająca w pałacu ważną rolę odprowadzenia wody gruntowej na zewnątrz, do systemu rowów melioracyjnych.
W 1946 roku, na mocy reformy rolnej, zniszczony i ograbiony przez wojska radzieckie majątek, został przejęty przez Skarb Państwa. Pierwszym zarządcą i gospodarzem została miejscowa SKR. W pałacu mieściły się biura i mieszkania pracowników. W 1991 roku pałac kupił prywatny przedsiębiorca. Częściowa zmiana pokrycia dachowego nie uchroniła jednak obiektu od dalszej dewastacji
Park krajobrazowy
Założony w 1 poł. XIX w. zajmował 4,18 ha a wraz z sąsiednim kompleksem leśnym – 10,81 ha. Do parku prowadziły dwa wjazdy od strony wschodniej. Pierwszy wjazd łączył pałac z folwarkiem. Zachowały się przy nim dwa murowane słupy bramy z furtką, zwieńczone kulą i wazonem. Drugi wjazd prowadził aleją lipową z Koźmińca pod główny podjazd i wejście do pałacu. Wśród starodrzewia najliczniej występowały lipy drobnolistne, dęby szypułkowate, dęby czerwone, modrzew europejski, jesiony, graby i świerk pospolity o walorach pomnikowych. W części leśnej znajdował się staw w kształcie karpia, który gromadził wodę z układu rowów melioracyjnych a jednocześnie był ozdobą założenia parkowo – leśnego.
Do dziś zachowało się tylko 1,5 ha parku.
Obecnie pałac należy do prywatnych właścicieli, stanowiąc obiekt obsługi turystycznej.
GPS:
N51° 43' 5.8559"
E17° 44' 18.5489"
Adres:
Bugaj 7
63-440 Raszków
tel. 62 734 50 14
tel. kom. 661 119 584