CZERNIEJEWO
Miasto w powiecie gnieźnieńskim leży około 40 km na wschód od Poznania i około 15 km na południowy zachód od Gniezna. Ważny punkt na Szlaku Piastowskim.
Rezydencja Lipskich, a następnie Skórzewskich w Czerniejewie (miasto gminne, powiat gnieźnieński) należy do najcenniejszych klasycystycznych rezydencji w Wielkopolsce, tym bardziej, że przetrwała do naszych czasów w niezmienionym niemal kształcie.
Wieś wzmiankowana po raz pierwszy w przekazach pisanych w 1284 roku, była wówczas własnością królewską. W 1386 roku Władysław Jagiełło nadał ją wojewodzie kaliskiemu, Sędziwojowi Pałuce z Szubina. W XV wieku właścicielami byli Górkowie herbu Łodzia. Po bezpotomnej śmierci w 1592 roku ostatniego z nich, wojewody poznańskiego Stanisława Górki, dobra przeszły w ręce jego siostrzeńców, Czarnkowskich herbu Nałęcz. W 1593 roku otrzymał je podkomorzy poznański Piotr Czarnkowski, a w następnym roku sprzedał Opalińskim herbu Łodzia. W 1696 roku, od ówczesnego właściciela, Łukasza Opalińskiego, dobra czerniejewskie kupił Władysław Radomicki herbu Kotwicz, ożeniony z Ludwiką z Błociszewa Gajewską. Ich córka Jadwiga wniosła je w posagu Leonowi Koźmińskiemu herbu Poraj, a poprzez małżeństwo ich z kolei córki Marianny z Janem Lipskim herbu Grabie, generałem wojsk koronnych, dobra przeszły na pewien czas w ręce rodziny Lipskich.
Z inicjatywy Jana Lipskiego wzniesiona została w Czerniejewie nowa rezydencja, odziedziczona następnie, wraz z całym majątkiem przez jego syna, późniejszego generała Józefa Lipskiego, ożenionego z Józefą z Szołdrskich herbu Łodzia. Jako dobra posagowe córka Lipskich, Marianna, która w 1823 roku wyszła za mąż za Rajmunda Skórzewskiego herbu Drogosław, wniosła je rodzinie Skórzewskich. W ich czasach prowadzone były prace przy przekształcaniu ogrodu, a w pałacu zgromadzona została kolekcja rzeźb, obrazów i rękopisów oraz licząca około 20 tysięcy tomów biblioteka z licznymi starodrukami. W 1840 roku Rajmund Skórzewski uzyskał tytuł hrabiowski, a w 1846 roku z dóbr czerniejewskich utworzył ordynację, którą objął następnie jego syn Zygmunt. W posiadaniu tej rodziny majątek pozostawał do 1939 roku.
Układ założenia pałacowego, zrealizowanego w latach 1770-1780, jest jeszcze w pełni barokowy. Powiązany kompozycyjnie z miastem, rozplanowany wzdłuż osi północ–południe z usytuowaną w centrum rezydencją właścicieli. Poprzedza ją wysoki podjazd oraz obszerny czworoboczny dziedziniec ujęty oficynami i oddzielony dekoracyjnym ogrodzeniem z bramą od drugiego dziedzińca, tzw. przeddziedzińca, flankowanego po bokach symetrycznie ustawionymi budynkami stajni i wozowni.
