Miasto powiatowe położone ok. 50 km na północny wschód od Poznania, przy drodze do Torunia.
Pierwsza stolica Polski; już w X w. istniał na Górze Lecha wieloczłonowy gród, obok którego – na wzgórzu zwanym później Panieńskim – książę Władysław Odonic założył miasto. Była to prawdopodobnie najstarsza lokacja w Wielkopolsce. Nieznana jest jej data; na pewno stało się to przed 1243 (a może nawet przed 1239 ?) r. Krótko przed rozbiorami, w latach 1768-93, Gniezno było stolicą województwa.
Znajdujący się na Rynku średniowieczny ratusz został zniszczony podczas wielkiego pożaru miasta w 1819 r. Nową siedzibę władz miejskich zlokalizowano na wschód od placu rynkowego, przy nowo wytyczonej ul. Fryderykowskiej (dziś Chrobrego). Jej projekt opracował miejski budowniczy Schildener. Budowę ratusza ukończono w 1830 r. W 1899 r. kosztem 15 000 marek dobudowano nieco wyższą część wschodnią, w której znajduje się reprezentacyjna sala. Kolejna przebudowa – prowadzona w 1916 r. wg projektu architekta B. Wilhelma – polegała na połączeniu i scaleniu w architektoniczną całość sąsiadującego z ratuszem od wschodu budynku mieszkalnego. Remont połączony z przebudową wnętrz przeprowadzono też w latach 1996-97.
Ratusz znajduje się w zwartej zabudowie, przy narożniku ulic Chrobrego i Rzeźnickiej. W jego bryle czytelne są kolejne fazy budowy. Pierwotny korpus jest budynkiem podpiwniczonym o dwóch kondygnacjach, wzniesionym na planie prostokąta ze skrzydłem przylegającym do ul. Rzeźnickiej. Jego otynkowane elewacje zdobi spokojny późnoklasycystyczny wystrój. W środkowej części zwróconej do ul. Chrobrego fasady znajduje się balkon z dekoracyjnie kutą balustradą. Na ścianie dwie tablice; pierwsza upamiętnia uczestników powstania wielkopolskiego, druga – przypomina uroczystości tysiącznej rocznicy zjazdu gnieźnieńskiego w 2000 r.
Wewnątrz – m.in. w reprezentacyjnej Sali Kryształowej i na klatce schodowej – znajdują się witraże wykonane w 1976 r. przez Zygmunta Kośmickiego.
W budynku mieszczą się m.in. Urząd Stanu Cywilnego i restauracja.
