Bramy poligonalnej Twierdzy Poznań
Szczególne znaczenie wśród różnego typu elementów fortyfikacyjnych twierdzy miały bramy. Ze względu na fakt, że budowane umocnienia szczelnym kordonem otaczały miasto, konieczne było wybudowanie dużej ilości bram spełniających warunki obronności, które usytuowane zostały przy wszystkich głównych drogach prowadzących do Poznania. W sumie w twierdzy wybudowano kilkanaście bram, które usytuowane były w następujących częściach miasta:
- brama Szelągowska (Schillings Thor) – w murze strzeleckim pomiędzy jazem na Warcie a wschodnią estakadą fortu Winiary. Prowadziła na drogę do Szeląga.
- brama Cmentarna (Kirchhofs Thor) – prowadziła na drogę do Obornik u podnóża cmentarza garnizonowego.
- brama Młyńska (Mühl Thor) – pomiędzy fortem św. Wojciecha a wałem kurtyny. Prowadziła do doliny Przepadek, gdzie znajdowały się młyny.
- brama Kundorfska (Kuhndorfer Thor) zwana później Królewską(Königs Thor) – pod prawym barkiem nadszańca VI. Prowadziła na drogę do Obornik, w stronę Jeżyc i dzielnicy Kundorf.
- brama Berlińska (Berliner Thor) – pod prawym barkiem nadszańca V. Prowadziła na drogi do Berlina, do dworca kolejowego na Jeżycach oraz do Głogowa.
- brama kolejowa – pod wałem pomiędzy bastionem IV a nadszańcem V, przeznaczona dla bocznicy prowadzącej od dworca głównego do dworca fortecznego wewnątrz rdzenia.
- brama Rycerska (Ritter Thor) – pod lewym czołem nadszańca IV. Prowadziła w stronę bocznic dworca kolejowego.
- brama Wildecka (Wilda Thor) – pod prawym barkiem nadszańca III rdzenia. Prowadziła w kierunku Wildy.
- brama Dębińska (Eichwald Thor) – w prawym czole nadszańca II rdzenia. Prowadziła na drogę w stronę Dębiny.
- furta Grobelna (Graben Pforte) – w lewym barku nadwarciańskiego nadszańca I. Miała prowadzić na projektowany w 1840 r. most przez Wartę, który nie został wybudowany, a którego rolę przejął prom. Łączył on Groblę z Miasteczkiem.
- brama Bydgoska (Bromberger Thor) – w lewym barku umocnień prawobrzeżnych. Prowadziła z Ostrówka na drogę w kierunku Bydgoszczy.
- brama Warszawska (Warschauer Thor)– na lewym końcu wschodniej kurtyny umocnień prawobrzeżnych. Prowadziła na drogę w kierunku Warszawy.
- brama Kaliska (Kalischer Thor) – na prawym końcu wschodniej kurtyny umocnień prawobrzeżnych, nieopodal fortu Rocha. Prowadziła z jednej strony do Kobylegopola a z drugiej do Ostrowa Wielkopolskiego i Kalisza.
- brama Warciana (Warthe Thor) – na końcu wału umocnień prawobrzeżnych, nad brzegiem Warty. Prowadziła na drogę do Miasteczka i dalej na Rataje.
Warto wiedzieć, że całość kosztów budowy twierdzy poligonalnej wyniósł około 11,5 miliona talarów.
