GOLĘCZEWO

Wieś w powiecie poznańskim, położona ok. 10 km na północ od Poznania.

Pierwsza wzmianka o Golęczewie pochodzi z 1313 r.  W polskich rękach pozostawało do 1901 r., kiedy ówczesny właściciel – Zygmunt Błociszewski sprzedał Golęczewo Pruskiej Komisji Osadniczej za 530 tys. marek. Cesarz Wilhelm II wydał zarządzenie, na mocy którego przekształcono Golęczewo we wzorcową wieś niemiecką, która miała być symbolem niemieckiego panowania na tym terenie. Projekt osady opracował Paul Fischer, kierownik Królewskiej Rady Budowlanej. Na realizację planu wydano kolejne 719 tysięcy marek.

Na powierzchni 625 ha utworzono 41 gospodarstw o zróżnicowanej wielkości. Wznoszone budynki były wzorowane na architekturze charakterystycznej dla poszczególnych landów i utrzymane w barwach pruskich (białe elewacje, czerwone i czarne dachy). Wieś zaprojektowano z wykorzystaniem najnowszych zdobyczy techniki. Domy posiadały bieżącą wodę, którą doprowadzał wodociąg napędzany przez specjalny wiatrak. Na poboczach dróg położono ceramiczną instalację odprowadzającą wodę deszczową.
 
W centrum wsi ulokowano szkołę, gospodę oraz budynek gospodarczy.
Szkoła była połączona z domem modlitwy i salą zebrań gminnych oraz mieszkaniem nauczyciela. Na wieży umieszczono zegar sprowadzony specjalnie z Drezna. Na szkolnym dziedzińcu postawiono studzienkę z ujęciem bieżącej wody, nakrytej charakterystycznym daszkiem (miejsce studzienki jest zaznaczone kostką brukową na parkingu przed szkołą).
Naprzeciw szkoły znajdowała się gospoda „Pod złotą gwiazdą”. Znajdowały się tam pokoje hotelowe, piwiarnia, winiarnia oraz sala taneczno-widowiskowa.
W stojącym nieopodal budynku gospodarczym ulokowano piekarnię i piec chlebowy. Ich paleniska ogrzewały wodę w ogromnych bojlerach, które dostarczały ciepłą wodę do publicznej łaźni. Było też stanowisko do szatkowania kapusty i poubojowego sprawiania mięsa, waga towarowa oraz miejsce parkowania ręcznej sikawki strażackiej.

Pierwsi osadnicy przybyli do Golęczewa w 1902 r. Byli oni starannie rekrutowani, aby stanowili zaczyn wzorcowej niemieckiej enklawy. Musieli być ewangelikami, przedstawicielami określonych zawodów. Przybyli z Bośni, Slawonii, Badenii, Śląska, Hannoweru, Saksonii, Brandenburgii, Kongresówki i Galicji.

Uroczyste otwarcie wsi miało miejsce w 1905 r. i przybyli na nie przedstawiciele rodziny cesarskiej, przedstawiciele rządu i ważni goście. Była to doniosła chwila dla propagandy niemieckiej, zaproszono dziennikarzy najważniejszych dzienników światowych.

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości mieszkający tu Niemcy musieli dokonać wyboru. Aby pozostać na swoich gospodarstwach musieli przyjąć polskie obywatelstwo, na co zdecydowało się 17 rodzin. Pozostali sprzedali gospodarstwa i powrócili do Niemiec.