• Przejdź do menu głównego
  • Przejdź do treści strony
  • Przejdź do wyszukiwarki
  • Przejdź do mapy serwisu i danych kontaktowych
Logo serwisu Regionwielkopolska.pl Logo serwisu Regionwielkopolska.pl
  • Baza wiedzy
    • Dzieje Wielkopolski
    • Przyroda i jej ochrona
    • Kultura ludowa
    • Architektura
    • Wybitni Wielkopolanie
    • Turystyka
    • Wielkopolskie naj…
    • Ciekawostki
  • Katalog obiektów
    • Miejsca historyczne
    • Muzea
    • Obiekty drewniane
    • Obiekty sakralne
    • Parki krajobrazowe
    • Parki narodowe
    • Pomniki
    • Pomniki przyrody
    • Rezerwaty
    • Zamki, pałace, dwory
    • Pozostałe
  • Wydarzenia
  • Informacje praktyczne
  • Kronika WIelkopolski
  • O nas
  • Questy
Twój schowek (0)

Regionwielkopolska.pl - wszystko o Wielkopolsce

Patron serwisu: Wojewódzka Biblioteka Publiczna i Centrum Animacji Kultury w Poznaniu Patron serwisu: Wojewódzka Biblioteka Publiczna i Centrum Animacji Kultury w Poznaniu
Twój schowek (0)
A- A A+
A
  • Baza wiedzy
    • Dzieje Wielkopolski
    • Przyroda i jej ochrona
    • Kultura ludowa
    • Architektura
    • Wybitni Wielkopolanie
    • Turystyka
    • Wielkopolskie naj…
    • Ciekawostki
  • Katalog obiektów
    • Miejsca historyczne
    • Muzea
    • Obiekty drewniane
    • Obiekty sakralne
    • Parki krajobrazowe
    • Parki narodowe
    • Pomniki
    • Pomniki przyrody
    • Rezerwaty
    • Zamki, pałace, dwory
    • Pozostałe
  • Wydarzenia
  • Informacje praktyczne
  • Kronika WIelkopolski
  • O nas
  • Questy
Strona główna | Katalog obiektów | Zamek w Gołańczy

Ciekawe obiekty i miejsca w Wielkopolsce

  • Miejsca historyczne
  • Muzea
  • Obiekty drewniane
  • Obiekty sakralne
  • Parki krajobrazowe
  • Parki narodowe
  • Pomniki
  • Pomniki przyrody
  • Rezerwaty
  • Zamki, pałace, dwory
  • Pozostałe

Zamek w Gołańczy

dział:

Katalog obiektów

komentarze: 0
  • dodaj do schowka
  • usuń ze schowka
Zamek w Gołańczy

GOŁAŃCZ

Miasto w powiecie wągrowieckim, położone przy szlaku komunikacyjnym z Poznania do Bydgoszczy, około 15 km na południowy zachód od Kcyni i 25 km na północny wschód od Wągrowca, nad niewielką, wpadającą do Wełny rzeczką o nazwie Struga Gołaniecka, na zachodnim brzegu jeziora Smolary.

Najwcześniejsza wzmianka o miejscowości w przekazach pochodzi z 1222 r. Już z pewnością od XIII w., a być może wcześniej, Gołańcz była własnością rycerskiego rodu Pałuków, podobnie jak rozległe okoliczne dobra ziemskie, które z czasem przejęły nazwę od właścicieli. Odgałęzienie rodu Pałuków osiadłe w Gołańczy zaczęło z czasem używać nazwiska Gołanieccy. Z rodu tego wywodził się m.in. wzmiankowany w 1352 r. sędzia kaliski Tomisław z Danaborza i Gołańczy, a następnie Jakub Kusz z Gołańczy, występujący w przekazach jako uczestnik rozruchów rycerstwa wielkopolskiego w 1383 r. i określony w nich jako właściciel zamku.

W czasach Jakuba, lub jego poprzednika Tomisława, około połowy XIV w., wzniesiony został zamek w Gołańczy, położony w pewnym oddaleniu na wschód od miasta, wśród łąk na północnym brzegu jeziora Smolary. Prezentował typ architektury określany jako rycerska wieża mieszkalno-obronna i był murowaną z cegieł budowlą o zwartej, podpiwniczonej, czterokondygnacyjnej bryle założonej na prostokątnym rzucie o wymiarach 16,60 m x 11 m i wysokości około 15 m do gzymsu, wspartą na narożach przyporami i zwieńczoną wysokim dwu- lub czterospadowym dachem.

Elewacje, wykonane z cegieł o wiązaniu polskim, przeprute były w wyższych kondygnacjach niewielkimi, przesklepionymi odcinkowo oknami, w partii przyziemia natomiast strzelnicami typu szczelinowego. Na wysokości stropu nad pierwszym piętrem znajdował się drewniany ganek obiegający budynek dookoła i spełniający rolę pomostu bojowego. Wejście do zamku prowadziło przez ostrołukowy portal umieszczony w wydłużonej wnęce, w której znajdowały się pionowe bruzdy do opuszczania brony zamykającej niegdyś otwór bramny. Otwór ten znajdował się pierwotnie znacznie wyżej niż obecnie w stosunku do poziomu terenu, a dojazd do niego wiódł przez zwodzony z pewnością most nad fosą.

Wnętrze podzielone było na pięć kondygnacji. Dwie najniższe, piwnice i przyziemie, spełniały funkcje magazynowe, gospodarcze i obronne, pierwsze piętro miało charakter mieszkalny, a dwa górne – obronny. Na poziomie drugiego piętra mieściła się izba strażnicza, z której prowadziło wyjście na wspomniany ganek obiegający budynek. Wokół zamek otoczony był fosą oraz wałem ziemnym z palisadą.

W końcu lat 60. XV w. Gołańcz przeszła w ręce Grudzińskich herbu Grzymała i w tym okresie nastąpił drugi etap prac budowlanych. Nie objęły one samej budowli zamkowej, lecz najbliższe otoczenie i miały na celu przystosowanie jej do nowych technik walki, opartych na coraz powszechniejszym użyciu broni palnej.

Wzniesiono wówczas otaczające zamek mury obronne z kolistą basztą w ich północno-zachodnim narożu oraz założoną na kwadratowym rzucie wieżą bramną od południowego zachodu. W takiej formie budynek przetrwał do połowy XVII w. Na przełomie kwietnia i maja 1656 r. rozegrała się w Gołańczy bitwa mająca epilog w zamku, który wtedy został zdobyty i zniszczony.

Strony: 1 2

Lokalizacja

Powrót do mapy obiektu

Galeria

  • Zamek Pałuków w Gołańczy

Komentarze (0)

Dodaj komentarz

Do wiadomości redakcji
( nie będzie publikowany )

Partnerzy

  • Koleje Wielkopolskie
Baza wiedzy
  • Dzieje Wielkopolski
  • Przyroda i jej ochrona
  • Kultura ludowa
  • Architektura
  • Wybitni Wielkopolanie
  • Turystyka
  • Wielkopolskie naj…
  • Ciekawostki
Katalog obiektów
  • Miejsca historyczne
  • Muzea
  • Obiekty drewniane
  • Obiekty sakralne
  • Parki krajobrazowe
  • Parki narodowe
  • Pomniki
  • Pomniki przyrody
  • Rezerwaty
  • Zamki, pałace, dwory
  • Pozostałe
Wydarzenia
  • Najbliższe wydarzenia
  • Przydatne informacje
  • Strony o Wielkopolsce
O nas
  • O nas
  • Krajoznawstwo
  • Używamy pliki cookies
  • Raport o stanie zapewniania dostępności

Patroni serwisu:

  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna i Centrum Animacji Kultury w Poznaniu
  • Samorząd Województwa Wielkopolskiego
© Copyrights by Wojewódzka Biblioteka Publiczna i Centrum Animacji Kultury w Poznaniu
  • Polityka prywatności
  • Dostępność serwisu