Sosna i dąb to dominujące drzewa w Wielkopolsce. W sumie w lasach tego regionu występuje 21 rodzimych gatunków drzew i tyle samo gatunków obcego pochodzenia – głównie północnoamerykańskich, rzadziej azjatyckich. Tędy też przebiegają granice naturalnego występowania świerka pospolitego, jodły pospolitej, buka zwyczajnego i klonu jawora.
W wielkopolskich lasach zdecydowanie przeważa sosna zwyczajna, która stanowi aż 80% przeciętnego drzewostanu, a w Puszczy Noteckiej nawet 95%. Dominuje ona w najuboższych siedliskach borowych, mocno zdegradowanych nieprawidłową melioracją i złą gospodarką leśną. To drzewostany o małej produktywności, słabe, a co za tym idzie - bardziej narażone na ataki szkodników i pożary. Takie klęski dosięgły Puszczę Notecką. W latach 20. XX wieku poważny cios zadał jej atak strzygoni choinówki, a w sierpniu 1992 roku, w wielkich pożarach spłonęło niemal 6000 ha lasów. Jedną z metod zapobiegania takim klęskom jest przebudowywanie monokulturowych drzewostanów sosnowych poprzez sukcesywne sadzenie pośród nich modrzewi, świerków, daglezji, brzóz, buków oraz dębów bezszypułkowych i czerwonych.
Lasy sosnowe nie tylko ubogie bory. Na bogatszych siedliskach drzewo to występuje wraz z gatunkami liściastymi i jest bardzo cennym gatunkiem lasotwórczym. W Wielkopolsce spotkać można dwa interesujące ekotypy sosny – rychtalską i bolewicką. Sosny rychtalskie, rosnące w lasach w okolicach Rychtalu osiągają wysokość 35 m i są bardzo dorodne. Ich drewno ma doskonałe cechy użytkowe. Natomiast sosna bolewicka, z której znakomitych nasion uzyskuje się sadzonki drzew, występuje w okolicach Nowego Tomyśla.
Po borach sosnowych, na wielkopolskiej ziemi najczęściej rosną lasy dębowe, tworzone głównie przez dwa rodzime gatunki – dąb szypułkowy i dąb bezszypułkowy. Najrozleglejsze i najcenniejsze gospodarczo są dąbrowy porastające płytę krotoszyńską. Drewno z nich należy do najbardziej cenionych w Europie. Z najwartościowszych fragmentów Dąbrów Krotoszyńskich pozyskuje się nasiona dębu szypułkowego. W lasach tych dębom towarzyszą buki, klony, jarząby, wiązy i jawory.
Natomiast największe skupisko starych dębów szypułkowych w Europie rośnie na nadwarciańskich łąkach i polach w okolicach Rogalina. To aż 1453 drzewa, z których najstarsze mają około 600 lat, a obwody niektórych pomnikowych okazów sięgają nawet 10 m. Niestety, niektóre z nich są martwe, a stan wielu innych nie jest najlepszy. Część drzew zaatakował bardzo dla nich groźny chrząszcz - kozioróg dębosz, którego larwy żerują na dębach. Rzecz w tym, że pod ochroną są zarówno dęby, jak i niszczący je chrząszcz.
Stosunkowo niewielkie powierzchnie w wielkopolskich lasach zajmują - powstale najczęściej z samosiewów, drzewostany brzozowe - głównie brzozy brodawkowatej. W zależności od tego, gdzie rosną - różnie są traktowane. Na żyznych terenach – jako niepożądane, bo wypierające dęby i buki; w ubogich siedliskach – jako cenny gatunek domieszkowy.
Olchę czarną można spotkać tam, gdzie jest obfitość wody - na obszarach bogatych w wody gruntowe, na glebach torfowych i torfowo-murszowych. W Wielkopolsce rośnie ona w środkowo-zachodniej części regionu, w okolicach Leszna i Kościana. Niewielkie enklawy świerku pospolitego, topoli, buku pospolitego, grabu zwyczajnego i jodły pospolitej występują w Wielkopolsce w rozproszeniu, a każdy z tych gatunków zajmuje znacznie poniżej 1% leśnych areałów (jodła zaledwie 0,1%).
Las to nie tylko drzewa, ale także krzewy i rośliny runa leśnego, których w Wielkopolsce występuje kilkaset gatunków. Spośród gatunków runa leśnego, będących osobliwościami wielkopolskich lasów są m.in. paprocie – długosz królewski i podejźrzon księżycowy - widłaki, skrzyp olbrzymi, a spośród roślin kwiatowych – lilia złotogłów, obuwnik pospolity, zawilec wielkokwiatowy, wawrzynek wilczełyko, rosiczki, sasanki, bażyna czarna, bagno zwyczajne, borówka bagienna. Ich stanowiska często objęte są ochroną rezerwatową.
Wielkopolskie lasy zamieszkują m.in. sarny (głównie lasy liściaste i mieszane, często na granicy pól i łąk), dziki, lisy, zające (mniejsze kompleksy i ich obrzeża), bobry, wydry, łosie, a nawet żubry (kilkadziesiąt sztuk na pograniczu Wielkopolski i Pomorza Zachodniego). W Puszczy Noteckiej żyją wilki – w naturze zaledwie kilka, a kilkanaście hodowanych jest w Stacji Doświadczalnej Katedry Zoologii poznańskiego Uniwersytetu Przyrodniczego w Stobnicy koło Obornik.
