Księżna, pierwsza polska pisarka. Córka Mieszka II i Rychezy, urodzona ok. 1025 r.

Wykształcenie zdobyła w jednym z opactw prowincji kolońskiej w Niemczech. W 1043 r. wyszła za mąż za księcia kijowskiego Izasława, syna Jarosława Mądrego. W darze ślubnym otrzymała od matki Psałterz arcybiskupa trewirskiego Egberta, datowany na koniec X w.

Jest on obecnie znany jako tzw. Codex Gertrudianus (Kodeks Gertrudy). Znajduje się w nim 96 modlitw pisanych piękną łacińską prozą, które czynią z niej pierwszą w dziejach naszej literatury pisarkę. Modlitwy te wraz z pięcioma miniaturami pochodzą z lat 1078-87, a powstały po śmierci jej męża Izasława. Zmarła w 1108 r. Po jej śmierci Kodeks Gertrudy przywiozła do Polski żona Bolesława Krzywoustego – księżniczka ruska Zbysława (wnuczka Gertrudy).

W połowie XII w. trafił on do opactwa Zwiefalten w Szwabii (południowo-zachodnie Niemcy), a w XIII w. do kapituły Cividale del Friuri we Włoszech, gdzie przechowywany jest do dzisiaj.