• Przejdź do menu głównego
  • Przejdź do treści strony
  • Przejdź do wyszukiwarki
  • Przejdź do mapy serwisu i danych kontaktowych
Logo serwisu Regionwielkopolska.pl Logo serwisu Regionwielkopolska.pl
  • Baza wiedzy
    • Dzieje Wielkopolski
    • Przyroda i jej ochrona
    • Kultura ludowa
    • Architektura
    • Wybitni Wielkopolanie
    • Turystyka
    • Wielkopolskie naj…
    • Ciekawostki
  • Katalog obiektów
    • Miejsca historyczne
    • Muzea
    • Obiekty drewniane
    • Obiekty sakralne
    • Parki krajobrazowe
    • Parki narodowe
    • Pomniki
    • Pomniki przyrody
    • Rezerwaty
    • Zamki, pałace, dwory
    • Pozostałe
  • Wydarzenia
  • Informacje praktyczne
  • O nas
  • Questy
Twój schowek (0)

Regionwielkopolska.pl - wszystko o Wielkopolsce

Patron serwisu: Wojewódzka Biblioteka Publiczna i Centrum Animacji Kultury w Poznaniu Patron serwisu: Wojewódzka Biblioteka Publiczna i Centrum Animacji Kultury w Poznaniu
Twój schowek (0)
A- A A+
A
  • Baza wiedzy
    • Dzieje Wielkopolski
    • Przyroda i jej ochrona
    • Kultura ludowa
    • Architektura
    • Wybitni Wielkopolanie
    • Turystyka
    • Wielkopolskie naj…
    • Ciekawostki
  • Katalog obiektów
    • Miejsca historyczne
    • Muzea
    • Obiekty drewniane
    • Obiekty sakralne
    • Parki krajobrazowe
    • Parki narodowe
    • Pomniki
    • Pomniki przyrody
    • Rezerwaty
    • Zamki, pałace, dwory
    • Pozostałe
  • Wydarzenia
  • Informacje praktyczne
  • O nas
  • Questy
Strona główna | Dzieje Wielkopolski | Ważniejsze wydarzenia | W cieniu hakaty

W cieniu hakaty

  • Powstanie Wielkopolskie
  • Ważniejsze rocznice
  • Ważniejsze wydarzenia
  • Kalendarium dziejów
  • Dzieje miast

W cieniu hakaty

dział:

Dzieje Wielkopolski

komentarze: 0
  • dodaj do schowka
  • usuń ze schowka

Lata 1793-1919 (z krótką przerwą w okresie Księstwa Warszawskiego) były dla Wielkopolski czasem zaboru. W realiach XIX w., gdy kształtowało się nowe rozumienie pojęć patriotyzmu, narodu i państwa, rozpoczęła się rywalizacja między środowiskami – polskim i niemieckim. W codziennym życiu mieszkańców regionu nie było osobistej wrogości czy nienawiści, częściej występowała rywalizacja na tle ekonomicznym, gospodarczym. Jednak głównym celem administracji pruskiej, a od 1871 r. niemieckiej, była jak najszybsza integracja zagarniętych ziem polskich z monarchią Hohenzollernów.

Do połowy XIX w. działalność germanizacyjna prowadzona była falami, z różnym natężeniem. Utworzenie Cesarstwa Niemieckiego w styczniu 1871 r. zapoczątkowało podjęcie przez Berlin, z inicjatywy kanclerza Ottona von Bismarcka, procesu jednoczenia państwa złożonego z kilkudziesięciu landów związkowych. Już wkrótce doszło do tzw. Kulturkampfu – fali szykan zmierzających do podporządkowania Kościoła katolickiego rządowi Cesarstwa, ponad władzą papieża. Na ziemiach polskich działania te odebrano jako atak skierowany w narodowość polską i wbrew oczekiwaniom administracji pruskiej doszło do zjednoczenia społeczeństwa polskiego.

Nadciągający wielkimi krokami konflikt światowy, starcie między Niemcami i Rosją, zmusił obydwie strony do przyspieszenia integracji polskiej ludności z mocarstwem dominującym. Stąd po stronie rosyjskiej na przełomie XIX i XX w. doszło do nasilenia akcji rusyfikacyjnej, Niemcy zaś przystąpiły do wydawania ustaw nadzwyczajnych prowadzących do jak najszybszej germanizacji ludności polskiej. Po niepowodzeniu Kulturkampfu rozpoczęto walkę o kontrolę nad ziemią.

W kwietniu 1886 r. powołano Królewską Komisję Osadniczą (inaczej: Kolonizacyjną), której głównym zadaniem było wykupywanie majątków ziemskich z rąk Polaków. Początkowo akcja ta przyniosła powodzenie i dopiero przeciwdziałanie polskich aktywistów gospodarczych, skupionych wokół ks. Piotra Wawrzyniaka i Centralnego Towarzystwa Gospodarczego, pozwoliło uruchomić mechanizmy skutecznie konkurujące z działaniami Komisji Kolonizacyjnej. Komisja ta od 1909 r. urzędowała w gmachu przy obecnej ul. Fredry w Poznaniu (dziś jest to Collegium Maius Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza) i funkcjonowała do 1919 r.

W 1894 r. powołano Niemiecki Związek Obrony Kresów Wschodnich (Deutscher Ostmarkenverein) – szowinistyczną organizację, która propagandowo uzasadniała niemieckość ziem zabranych kiedyś Rzeczypospolitej. Hakata, potoczna nazwa tego związku, pochodziła od pierwszych liter nazwisk głównych założycieli: Ferdynanda von Hansemanna (właściciela Pępowa w powiecie gostyńskim), Hermanna Kennemanna (z Klęki k. Jarocina) oraz Ferdynanda von Tiedemanna (z Jeziorek k. Stęszewa).

Organizacja ta, bardzo aktywna i agresywna, z czasem stała się uosobieniem metod stosowanych w zaborze pruskim przez nacjonalistyczne środowiska niemieckie, nie we wszystkich krajach związkowych Cesarstwa była też akceptowana. Zrzeszała ok. 20 tys. członków, a w jej szeregach przeważali urzędnicy, nauczyciele i niemieccy działacze narodowi. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości Hakata kontynuowała działalność w Niemczech, licząc na rychły konflikt zbrojny, który pozwoliłby rewindykować ziemie utracone postanowieniami traktatu wersalskiego.

Ostateczny cios tej organizacji zadały w 1934 r. władze hitlerowskie, dla których zbyt radykalna i mało elastyczna działalność Hakaty była przeszkodą w realizacji chwilowo ugodowej polityki zagranicznej Rzeszy.
Na rzecz germanizowania działały też inne liczne organizacje niemieckie, dążące przede wszystkim do usunięcia języka polskiego z urzędów i szkół, do wytworzenia poczucia niemieckiej świadomości narodowej. Wyrazem przeciwstawienia się tym dążeniom były m.in. głośne protesty, takie jak wystąpienia polskich dzieci szkolnych oraz niepozbawiona fantazji demonstracja Michała Drzymały.
 

Komentarze (0)

Dodaj komentarz

Do wiadomości redakcji
( nie będzie publikowany )

Partnerzy

  • Koleje Wielkopolskie
Baza wiedzy
  • Dzieje Wielkopolski
  • Przyroda i jej ochrona
  • Kultura ludowa
  • Architektura
  • Wybitni Wielkopolanie
  • Turystyka
  • Wielkopolskie naj…
  • Ciekawostki
Katalog obiektów
  • Miejsca historyczne
  • Muzea
  • Obiekty drewniane
  • Obiekty sakralne
  • Parki krajobrazowe
  • Parki narodowe
  • Pomniki
  • Pomniki przyrody
  • Rezerwaty
  • Zamki, pałace, dwory
  • Pozostałe
Wydarzenia
  • Najbliższe wydarzenia
  • Przydatne informacje
  • Strony o Wielkopolsce
O nas
  • O nas
  • O Pracowni Krajoznawczej
  • Używamy pliki cookies

Patroni serwisu:

  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna i Centrum Animacji Kultury w Poznaniu
  • Samorząd Województwa Wielkopolskiego
© Copyrights by Wojewódzka Biblioteka Publiczna i Centrum Animacji Kultury w Poznaniu
  • Polityka prywatności
  • Dostępność serwisu