
WĄGROWIEC
Miasto powiatowe leżące nad Wełną na terenie Pojezierza Chodzieskiego, około 55 km na północny wschód od Poznania. Spory potencjał turystyczny miasta wynika z położenia nad Jeziorem Durowskim, przy którym zaplanowano promenadę z kąpieliskiem i przystanią żeglarską. Tutaj urodził się znany jezuita Jakub Wujek (1541–1597), który zasłynął doskonałym przekładem Biblii na język polski.
Historia
Od 1319 r. średniowieczna osada w dolinie rzek Nielby i Wełny wraz z okolicznymi terenami należały do cystersów z Łekna. Data przywileju lokacyjnego nie jest znana. Najstarsza wzmianka wymieniająca Wągrowiec jako miasto pochodzi z 1381 r. W 1396 r. cystersi przenieśli do Wągrowca siedzibę opactwa. Miasto bogaciło się w XV i XVI w. dzięki powstawaniu cechów rzemieślniczych skupiających piwowarów, sukienników czy szewców.
W 2 poł. wieku XVII liczne pożary, epidemie i działania wojenne przyczyniły się do upadku miasta. Niechlubną kartą w historii Wągrowca były procesy o czary w 2 poł. XVII w. i 1 poł. XVIII w. Spalono wtedy na stosie 34 osoby.
Po II rozbiorze Polski w 1793 r. miasto weszło w obręb terytorium państwa pruskiego. W 2 poł. XIX w. miasto otrzymało połączenie kolejowe z Rogoźnem i Inowrocławiem. Wągrowiec został oswobodzony 30 grudnia 1918 r. dzięki śmiałemu atakowi mieszkańców pod dowództwem dr. Stanisława Kulińskiego na niemiecki oddział Grenzschutzu. Tutaj od 25 stycznia 1919 r. miał swoją bazę sztab dowództwa powstańczego frontu północnego. Podczas okupacji hitlerowskiej (1939–1945) zmieniono herb i nazwę miasta na Eichenbrück. 23 stycznia 1945 r. miasto zostało wyzwolone przez zagon pancerny Armii Czerwonej 1 Frontu Białoruskiego.
Obecnie Wągrowiec jest ośrodkiem przemysłowo-usługowym i turystycznym, a także przez działającą tutaj filię uniwersytetu UAM – oświatowym.
Warto zobaczyć
Przy ulicy Klasztornej odnajdujemy późnogotycki kościół farny pw. św. Jakuba z XVI w. z usytuowaną obok ciekawą dzwonnicą. Przy kościele pomnik wspomnianego wyżej tłumacza - jezuity Jakuba Wujka.
Na zachód od kościoła barokowy zespół i kościół pocysterski z 2 poł. XVIII w.
Na ulicy Opackiej pod numerem 15 XVIII-wieczny dom, w którym od 1987 r. mieści się Muzeum Regionalne ze zbiorami historycznymi i etnograficznymi.
Najnowszą atrakcją miasta jest fontanna, która po zapadnięciu zmroku gromadzi tłum turystów. Pięknie podświetlone strumienie wody wytryskujące w rytm muzyki pozostawiają niezatarte wrażenia.
2 km od centrum miasta można zobaczyć grobowiec rotmistrza wojen napoleońskich Franciszka Łakińskiego. Mogiła w formie piramidy została wzniesiona w 2 poł. XIX w.
4 km na zachód od centrum Wągrowca położony jest rezerwat leśny Dębina.
Na wschód od centrum Wągrowca niezwykłość przyrodniczą stanowi skrzyżowanie rzek Wełny i Nielby.
Niedaleko Wągrowca przebiega bezobsługowa gra terenowa - quest Od piastowskiego grodu do cysterskiego klasztoru.
Więcej:
Dzieje Wągrowca, pod red. Edmunda Makowskiego, Poznań 1994.
https://www.wagrowiec.eu/
O cysterskim dziedzictwie w okolicach Wągrowca