Miasto w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie mogileńskim, około 18 km na południe od Inowrocławia. Ważny punkt na trasie Szlaku Piastowskiego.
Na temat początków kościołów strzelińskich istnieje wiele hipotez. Mimo stosunkowo dużej liczby zapisków w kronikach (od Długosza poczynając) i częstych badań archeologicznych nie określono jednoznacznie dat budowy świątyń, aczkolwiek różnice w datowaniu są niewielkie. Najprawdopodobniej starszy jest kościół św. Prokopa, wzniesiony w 2. poł XII w. Kościół klasztorny Św. Trójcy powstał na przełomie XII i XIII w. Konsekrowany był w 1216 r. Na północ od zabudowań klasztornych stoi kościół św. Prokopa – rotunda z wieżą i kwadratowym prezbiterium. Od północy do rotundy przylegają dwie apsydy. Całość o pięknej kompozycji architektonicznej wykonana jest ze starannie obrobionych kostek granitowych z głazów narzutowych. Tylko górna część wieży wymurowana została w XV w. z cegły. Nawa sklepiona jest kopułą z gurtami, prezbiterium ma sklepienie krzyżowe. Bogate są dzieje tej niewielkiej świątyni. Pierwotnie był tu zapewne kościół parafialny pod wezwaniem św. Krzyża, być może konsekrowany w 1133 r. Obecna rotunda wzniesiona w 2. poł. XII w. do XVIII w. nosiła wezwanie św. Krzyża. W XIX w. popadła w ruinę, odrestaurowana w końcu XIX w. i w latach 20. XX w., zniszczona w 1945 r., ponownie restaurowana w latach 50. XX w. Wnętrze surowe. Naprzeciw wejścia pusty grób romański, być może fundatora klasztoru. W prezbiterium kamienna mensa ołtarzowa. Na ścianie 4 stacje Drogi Krzyżowej z XVIII w., uratowane z dawnego cmentarza. Nad jedną z nich kopia zniszczonego w 1945 r. tympanonu fundacyjnego, z Chrystusem na tronie. Na piętrze wieży empora z dwułukowym oknem, tzw. biforium, z romańską kolumienką.
Adres:
pl. Św. Wojciecha 1
88-320 Strzelno
tel. 052 318 92 81
