WENECJA
Niewielka wieś na Pałukach w województwie kujawsko – pomorskim, położona między jeziorami: Weneckim, Biskupińskim i Skrzynka, w odległości ok. 8 km na południe od Żnina.
Historia miejscowości jest związana z Mikołajem Nałęczem z Chomiąży, który w przesmyku między trzema jeziorami wybudował w XIV w. zamek. Widząc podobieństwo do położenia włoskiej Wenecji ze swoją nową siedzibą , nazwał ją w ten sam sposób. W 1411 r. otrzymała prawa miejskie, które utrzymała do XVI w. Utrata praw miejskich wiązała się ze zmianami układów politycznych i utracie znaczenia zamku na strategicznej mapie Polski po 1466 r.(drugi pokój toruński).
Zamek w Wenecji został wybudowany przez Mikołaja Nałęcza z Chomiąży około 1395 r. Była to budowla kamienna z elementami ceglanymi, postawiona na planie kwadratu o długości boku 33m. Dogodne położenie między trzema jeziorami podnosiło walory obronne budowli. Przez niemal wszystkie lata swojego istnienia zamek cieszył się złą sławą. W pierwszych latach za sprawą Mikołaja Nałęcza, który jako sędzia kaliski zasłynął z wyjątkowo okrutnych wyroków, dzięki którym zyskał miano Diabła Weneckiego. Inni uważają, że przydomek powstał w czasie okrutnej wojny Nałęczów z Grzymalitami, jak przetoczyła się przez Wielkopolskę w latach 1382-85. Kiedy Wenecja przeszła na własność biskupów gnieźnieńskich, w 1435 r. przeprowadzono ostatnią modernizację zamku. Pracami kierował sprowadzony z Moraw Grzegorz z Osseku. Otoczono wtedy zamek dodatkowym murem na planie pięciokąta oraz wałem ziemnym, ponadto wyposażono twierdzę w działa miotające kamienne kule o średnicy od 3,4 cm do 25 cm. W tym czasie urządzono funkcjonowało tu więzienie dla księży skazanych przez sąd kościelny. Od 1466 r. kiedy zawarto drugi pokój toruński zamek ostatecznie utracił swoje militarne znaczenie i od tej chwili rozpoczął się jego powolny upadek.
Obecnie stanowi on malowniczą ruinę, do której chętnie zaglądają turyści odwiedzający położone obok Muzeum Kolei Wąskotorowej oraz inne atrakcje na Szlaku Piastowskim.
Współrzędne GPS:
N 52°47'50,71''
E 17°44'59,05''
