Prezentowany szlak jest propozycją podróży śladami olędrów po niezwykłych i pięknych obszarach rozlewisk Noteci, Warty oraz Puszczy Noteckiej. „Olęderskość” jest tu rodzajem zagadki, tajemnicy, która wzbudza ciekawość. Jak się okazuje bardzo niewielka jest wiedza o olędrach – ludziach i olędrach – miejscach, choć często mijamy miejscowości o tak charakterystycznych nazwach.
Historia osadnictwa olęderskiego w Polsce stanowi dowód wielowiekowych tradycji wspólnego zamieszkania i gospodarowania oraz współdziałania wielu narodów w budowaniu wspólnego dziedzictwa kulturowego. Tereny położone pomiędzy Notecią a Wartą należą bez wątpienia do najciekawszych w Wielkopolsce, przeobrażonych i zagospodarowanych przez tysiące osadników olęderskich pochodzących, w pierwszym etapie ich migracji, z terytoriów Niderlandów a później przez przybyszów z różnych zakątków Niemiec i Śląska. Wielkopolska od wieków była krainą otwartą dla ludzi z różnych stron Europy a jeżeli nie mieli złych zamiarów, okazywała się dla nich gościnna dając szansę realizacji życiowych zamierzeń. Trudne uwarunkowania społeczne, gospodarcze i polityczne a czasem prześladowania religijne zmuszały w przeszłości ludzi do opuszczania swojego miejsca i poszukiwania krainy bezpiecznej, tolerancyjnej dla odmienności i ofiarującej nadzieję na lepsze życie. Taka właśnie sytuacja w Niderlandach w połowie XVI wieku a później i w innych krajach zachodniej Europy wypchnęła na rodzaj tułaczki tysiące mocno zmotywowanych migrantów – w większości bezrolnych chłopów, doświadczonych meliorantów zatrudnianych niegdyś przy budowie polderów a także ludzi zagrożonych represjami w toku szaleństwa wojen religijnych doby reformacji. Takich ludzi zaproszono do Rzeczypospolitej w czasie „złotego okresu” dynastii Jagiellonów. Bogate, dobrze zarządzane państwo potrzebowało specjalistów dla zagospodarowania trudnych terenów zalewowych Żuław, regulujących ujście Wisły oraz innych obszarów, których nikt dotychczas nie był w stanie okiełznać. To oni otrzymali specjalne prawo lokacyjne nazwane holenderskim a w spolszczonej wersji olęderskim. To im polscy królowie gwarantowali przywileje, które pomagały zakładać wioski i zapewniały wolność osobistą, religijną i gospodarczą.
TRASA I: Doliną Noteci
Piła – Ługi Ujskie (Ujskie Olędry) – Ujście – Czarnków – Nowe Dwory – Folsztyn – Kałądek – Wieleń – Marianowo – Herburtowo – Lubcz Mały – Łokacz Mały – Krzyż Wlkp. – Drezdenko (93 km)
TRASA II: Szlak Puszczy Noteckiej
Drezdenko – Grotów – Mierzyn – Międzychód – Zatom – Borowy Młyn – Sieraków – Bucharzewo – Chojno – Wronki (84 km)
Pobierz opis szlaku: Szlak Olędrów w Północnej Wielkopolsce
Opis części szlaku jest dostępny również w postaci plików MP3
