
Działacz społeczny i polityczny, krajoznawca. Urodził się w 1861 r. w Wojnowicach k. Buku. Po ukończeniu Gimnazjum św. Marii Magdaleny studiował historię w Krakowie, a później prawo w Berlinie. W 1890 r. otworzył w Poznaniu kancelarię adwokacką.
W latach 1901-10, będąc posłem do parlamentu pruskiego, bronił spraw polskich. Udzielał się społecznie, m.in. w Towarzystwie Pomocy Naukowej, Towarzystwie Czytelni Ludowych, Związku Sokołów i kierował utworzonym w 1909 r. w Poznaniu Towarzystwem Demokratyczno-Narodowym. W 1913 r. założył w Poznaniu Towarzystwo Krajoznawcze, zostając jego przewodniczącym. Był autorem przewodników po ziemi kaszubskiej, m.in. Na kaszubskim brzegu. Z jego inspiracji Stefan Żeromski napisał Wiatr od morza.
W wolnej Polsce w latach 1922-28 był kuratorem okręgu szkolnego poznańskiego, a w 1935 r. przyjął mandat senatora. Zmarł w 1944 r. w Konstancinie k. Warszawy, w 1986 r. jego prochy przeniesiono na cmentarz oksywski w Gdyni.
Więcej:
Łukomski Grzegorz, Bernard Chrzanowski (1861–1944): biografia Polaka zachodniokresowego, Poznań 2005.
https://wiekdwudziesty.pl/