Miasto nad Wartą, stolica regionu, województwa i archidiecezji poznańskiej. Ważny punkt na Szlaku Piastowskim.
W XV w. osiedlili się na poznańskich Piaskach Franciszkanie Obserwanci zwani bernardynami. Kiedy w 1644 r. erygowano w granicach miasta nowy klasztor Franciszkanów Konwentualnych wywołało to gwałtowne protesty zarówno Obserwantów, jak i innych poznańskich zgromadzeń zakonnych obawiających się konkurencji. Po licznych, trwających dwadzieścia lat perypetiach udało się Franciszkanom Konwentualnym w 1668 r. przystąpić do budowy kościoła w tym miejscu. Budowlę wzniesiono wg projektu Jana Końskiego wraz z przylegającym doń klasztorem. Po kasacie zakonu przez władze pruskie w 1836 r. przekazano świątynię katolikom narodowości niemieckiej. Franciszkanie powrócili do swojej siedziby w 1921 r., a w czasie II wojny światowej kościół był ponownie przeznaczony dla niemieckich katolików. Dzięki temu że świątynia nieprzerwanie pełniła funkcje sakralne, zachowało się jej pierwotne wyposażenie.
Jest to kościół trójnawowy z dwiema obszernymi kaplicami na przedłużeniu naw bocznych. Nawa główna wraz z prezbiterium jest przykryta sklepieniem kolebkowym z lunetami, nawy boczne natomiast sklepieniem krzyżowym. Ponad kaplicami wznoszą się kopuły z latarniami.
Duża część wyposażenia jest dziełem pochodzącego z Czech rodzeństwa i jednocześnie braci zakonnych Adama i Antoniego Swachów. Adam był malarzem, natomiast Antoni rzeźbiarzem i snycerzem. Nawa główna świątyni (ołtarz główny i dekoracja na sklepieniu) są poświęcone św. Antoniemu Padewskiemu. W ołtarzu głównym znajduje się XVIII - wieczny obraz Wizja św. Antoniego, a ponad nim dwa aniołki trzymają relikwiarz języka św. Antoniego. Nawa zachodnia (po prawej) została poświęcona św. Franciszkowi, natomiast wschodnia (po lewej) – Najświętszej Maryi Pannie. Na sklepieniu w miejscu przecięcia naw znajduje się najstarszy w Polsce przykład tzw. kwadratury, czyli iluzyjnego przedstawienia architektury.
Już w chwili budowy kościoła wschodnią kaplicę i ołtarz zaprojektowano specjalnie dla wyeksponowania słynącego łaskami obrazu Matki Boskiej w Cudy Wielmożnej Pani Poznania. Został on zamówiony przez franciszkanina Tomasza Dybowskiego w 1668 r., jako kopia słynącego łaskami obrazu Matki Boskiej Boreckiej. Już dwa lata później oficjalnie uznano obraz za cudowny i przeznaczono go do kultu publicznego. Ołtarz w którym umieszczono niewielki obraz został wykonany w latach 1688-93 z niezwykłą precyzją z barwionego drewna dębowego. W dolnej partii przedstawiono wizerunki gwardiana Wojciecha Zawady – budowniczego kaplicy oraz brata Tomasza Dybowskiego z obrazkiem maryjnym. W środkowej części ołtarza umieszczono właściwy obraz w srebrnej dekoracji będącej połączeniem gwiazdy i róży, nawiązując w ten sposób do Litanii Loretańskiej NMP (Gwiazdo Zaranna, Różo Duchowna...). Ołtarz wykonano w ten sposób, że w czasie odsłonięcia obrazu wizerunki rodziców Maryi – św. Joachima i św. Anny rozsuwają się na boki, wprawiając jednocześnie w ruch obrotowy skręcone kolumny dzielące pola ołtarza. Odsłonięcie obrazu ma miejsce codziennie o godz. 7.00, a zasłonięcie po wieczornej mszy św.
W prezbiterium warto zwrócić uwagę na bogato zdobione stalle wykonane przez wspomnianego Antoniego Swacha. Aby zając w nich miejsce zakonnicy musieli przejść przez rzeźbione stopnie w symboliczny sposób wyobrażające smoka - symbol grzechu.
Na filarach międzynawowych znajdują się rokokowe epitafia Doroty Kołaczkowskiej i Katarzyny Skrzetuskiej. Ponadto w nawie głównej uwagę przykuwa regencyjna ambona wykonana w latach 1732-33 przez Szymona Beitingera i Gotfryda Langnera.
W podziemiach kościoła od strony ul. Ludgardy znajduje się Makieta Dawnego Poznania, gdzie w czasie półgodzinnego spektaklu z efektami światło – dźwięk można poznać historię miasta od czasów Mieszka I do roku 1793, oraz drugą prezentującą Ostrów Tumski w X w.
Więcej:
www.poznan.franciszkanie.pl
Adres:
Klasztor OO. Franciszkanów
ul. Franciszkańska 2
61-768 Poznań
tel. 061 852-36-37
