pierwsza królowa Polski, żona króla Mieszka II Lamberta, matka Kazimierza Odnowiciela.

Po przybyciu do kraju pierwszych Piastów została żoną Mieszka II, angażując się w proces polityczny dotyczący poparcia dla planów koronacji królewskiej teścia – Bolesława Chrobrego. W 1025 roku Bolesław zostaje koronowany w Gnieźnie na króla Polski. W tym samym roku przeprowadzono koronację syna Mieszka II Lamberta oraz Rychezy Lotaryńskiej.

Podczas swojego pobytu w państwie królowa przyczyniła się do rozwoju Ostrowa Lednickiego,  Giecza i Krakowa. Sprowadziła z Europy Zachodniej budowniczych i fundowała klasztory. Prawdopodobnie przyczyniła się także do rozprzestrzenienia podania o myszach i złym królu Popielu, które ewoluowało w mit założycielski dynastii piastowskiej.

Potężne państwo utworzone przez Mieszka I oraz Bolesława Chrobrego rozpadło się za panowania Mieszka II w 1031 roku. Doszło wtedy do najazdu ze wschodu Rusinów i z zachodu armii cesarskiej w wyniku czego król musiał uciekać do Czech. Osłabiony i podzielony kraj przechodził odtąd kryzys państwowości, a insygnia królewskie zostały odesłane do cesarza. Królowa Rycheza wyjechała do Rzeszy razem z dziećmi (między nimi Gertrudą). W 1047 roku wstąpiła do klasztoru benedyktynów Brauweiler niedaleko Kolonii.

Rycheza znacząco przyczyniła się do odzyskania władzy oraz odbudowy państwa przez syna Kazimierza zwanego później Odnowicielem.

Do końca życia mieszkała w klasztorze na terenie Cesarstwa. Zmarła w 1063 roku. Pochowana w kościele St. Maria ad Gradus w Kolonii. W 1871 roku przeniesiona do kaplicy św. Jana Chrzciciela w katedrze kolońskiej.

Więcej:
Delimata-Proch Małgorzata, Rycheza : królowa Polski : studium historiograficzne, Kraków 2019. 
Janicki Kamil, Damy ze skazą: kobiety, które dały Polsce koronę, Kraków 2016.