Idea organizowania skansenów, mających na celu ochronę typowych obiektów budownictwa drewnianego, udostępnianie ich społeczeństwu i szerzenie wiedzy o kulturze ludowej reprezentowanego regionu, podjęta została w Polsce z początkiem XX w.
W związku z szybko postępującą przebudową i modernizacją wsi, przy równoczesnym zaniku tradycyjnej kultury chłopskiej zrodziła się pilna potrzeba otoczenia opieką zagrożonych zniszczeniem obiektów budownictwa ludowego.
Parki etnograficzne – skanseny chronią i zabezpieczają zabytkowe budownictwo wraz z jego otoczeniem i krajobrazem. Ukazują odrębności regionalne i ich zróżnicowane warunki gospodarcze a nawet klimatyczne w formie nie odbiegającej od prawdy historycznej. Zgrupowanie obiektów w pewnych wyodrębnionych zespołach ma na celu podkreślenie charakteru i kultury danego regionu.
Skanseny prezentują bogactwo architektury polskiej wsi. Obok pomieszczeń mieszkalnych ekspozycję uatrakcyjniają aranżacje wnętrz gospodarczych, inwentarskich i przemysłowych. Również szata roślinna pełni ważną funkcję – pokazywana jest bowiem historyczna roślinność, charakterystyczna dla danego regionu. Obraz całej ekspozycji skansenowskiej jest bardzo złożony, składa się nań wiele czynników wzajemnie dopełniających.
Do najważniejszych skansenów w Wielkopolsce należą:
- Wielkopolski Park Etnograficzny w Dziekanowicach - Oddział Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy. Na obszarze ok. 21 ha znajduje się ok. 60 obiektów przeniesionych tu z różnych regionów Wielkopolski.
- Muzeum Kultury Ludowej w Osieku nad Notecią - Oddział Muzeum Okręgowego w Pile. Gromadzi przykłady architektury ludowej z terenu Krajny, Pałuk, północnej Wielkopolski oraz Puszczy Noteckiej.
- Skansen Budownictwa Ludowego Zachodniej Wielkopolski w Wolsztynie - Oddział Muzeum Regionalnego w Wolsztynie. Gromadzi przykłady architektury ludowej z XVIII i XIX w. Teren objęty penetracją skansenu to pogranicze lubusko-wielkopolskie.
- Skansen Etnograficzny w Russowie - Oddział Muzeum Okręgowego Ziemi Kaliskiej. Prezentowane są w nim zabytki budownictwa ludowego związanego z regionem kaliskim.
