• Przejdź do menu głównego
  • Przejdź do treści strony
  • Przejdź do wyszukiwarki
  • Przejdź do mapy serwisu i danych kontaktowych
Logo serwisu Regionwielkopolska.pl Logo serwisu Regionwielkopolska.pl
  • Baza wiedzy
    • Dzieje Wielkopolski
    • Przyroda i jej ochrona
    • Kultura ludowa
    • Architektura
    • Wybitni Wielkopolanie
    • Turystyka
    • Wielkopolskie naj…
    • Ciekawostki
  • Katalog obiektów
    • Miejsca historyczne
    • Muzea
    • Obiekty drewniane
    • Obiekty sakralne
    • Parki krajobrazowe
    • Parki narodowe
    • Pomniki
    • Pomniki przyrody
    • Rezerwaty
    • Zamki, pałace, dwory
    • Pozostałe
  • Wydarzenia
  • Informacje praktyczne
  • O nas
  • Questy
Twój schowek (0)

Regionwielkopolska.pl - wszystko o Wielkopolsce

Patron serwisu: Wojewódzka Biblioteka Publiczna i Centrum Animacji Kultury w Poznaniu Patron serwisu: Wojewódzka Biblioteka Publiczna i Centrum Animacji Kultury w Poznaniu
Twój schowek (0)
A- A A+
A
  • Baza wiedzy
    • Dzieje Wielkopolski
    • Przyroda i jej ochrona
    • Kultura ludowa
    • Architektura
    • Wybitni Wielkopolanie
    • Turystyka
    • Wielkopolskie naj…
    • Ciekawostki
  • Katalog obiektów
    • Miejsca historyczne
    • Muzea
    • Obiekty drewniane
    • Obiekty sakralne
    • Parki krajobrazowe
    • Parki narodowe
    • Pomniki
    • Pomniki przyrody
    • Rezerwaty
    • Zamki, pałace, dwory
    • Pozostałe
  • Wydarzenia
  • Informacje praktyczne
  • O nas
  • Questy
Strona główna | Kultura ludowa | Gwara | Podręczny słownik gwary poznańskiej

Podręczny słownik gwary poznańskiej

  • Grupy regionalne
  • Stroje regionalne
    • Strój Bamberek z Poznania
    • Strój biskupiański
    • Strój szamotulski
    • Strój z Dąbrówki Wielkopolskiej
  • Folklor muzyczny
  • Folklor taneczny
    • Chodzony
    • Oberki
    • Przodek
    • Tańce naniesione
    • Wiatraki
    • Wiwaty
  • Gwara
    • Podręczny słownik gwary poznańskiej
  • Zwyczaje regionalne
    • Wiosna
    • Lato
    • Jesień
    • Zima
  • Legendy
  • Budownictwo wiejskie
    • Zagrody
    • Skanseny
    • Wiatraki, kuźnie, młyny
  • Kuchnia regionalna

Podręczny słownik gwary poznańskiej

dział:

Kultura ludowa

komentarze: 214 (zobacz)
  • dodaj do schowka
  • usuń ze schowka

PODRĘCZNY SŁOWNIK WYKAZÓW GWARY POZNAŃSKIEJ

W gwarze poznańskiej występują następujące grupy wyrazowe różniące się między sobą pochodzeniem:

  • Archaizmy – zachowało się wiele wyrazów z dawnej polszczyzny ogólnej, które od dawna uważa się za zapomniane w innych regionach Polski, np. akuratny, istny, mrzygłód, skopowina, zawdziać.
  • Elementy gwar wiejskiej ludności przybyłej do Poznania głównie w końcu XIX w. z różnych regionów Wielkopolski. Są to wyrazy gwarowe nieznane w innych częściach kraju, np. bręczeć, dudlać, graty, kluka, szałaput.
  • Wyrazy pochodzące z gwar regionów pogranicza Wielkopolski – Kujaw, Krajny, Pomorza, Śląska, np. chabas, fleja, luńt, szkieta, żgajek.
  • Germanizmy – zapożyczenia wyrazowe przejęte do gwary poznańskiej z języka niemieckiego, np. ajzol, bana, hazaj, szajba, tytka.

Przykładowe teksty gwarowe z okolic Kościana

blubry.mp3
A
Afa - małpa
ajntop – potrawa z jednego garnka jednodaniowa, najczęściej gęsta zupa
ajzol – kawałek żelaza, element metalowy
akuratny – porządny, dokładny, staranny
ancug – garnitur
antrejka – weranda, przedpokój

B
Bachać się – kąpać się
badejki – kąpielówki
baka – policzek
bamber – chłop, zwłaszcza bogaty, prostak
bana – pociąg
bauer – gospodarz
bejmy – pieniądze
bimba – tramwaj
blałka – wagary
blubrać – ględzić
blubry – brednie, bzdury
blyce – okulary
brachol – brat
brecha – łom
brechtać się – taplać się w wodzie
bręczeć – marudzić
brękot – maruda
bryle – okulary
bąbas – dziecko
bździągwa – pluskwa, coś małego; osoba ciągle narzekająca

C
Chabas – mięso
chaps – kęs
chęchy – zarośla, krzaki, miejsce zaniedbane, podejrzane
chochla – łyżka wazowa, czerpak
chlabra – plucha, błoto
chapać – ciężko pracować
churchlać/churchać – kaszleć
cięgiem – ciągle
cug – przeciąg, podmuch
cug – pociąg

Ć
Ćmik – papieros
ćpać, ćpić – rzucać

D
Deczka – kocyk, serweta
drabka – drabina
dracheta – latawiec
drygać – bać się
drynda - taksówka
dudki – pieniądze
dudlać – płakać
dudy - płuca
dycht – całkiem
dynks – rzecz, której nazwy mówiący nie zna

E
Ejber – łobuz
eka – narożnik, kąt, banda

F
Fafoły – męty, cząstki stałe w cieczy
fefry – strach
fest - dobry, udany
fif - żart, figiel
fifny – zgrabny, szykowny
fleja – flejtuch
fogelka - plac zabaw
frechowny – bezczelny
funcka – lampa
futer – pożywienie
fyrać/fyrnąć – uciekać, uciec

G
Gajgi – skrzypce
galart – galareta z mięsa
gamuła – gamoń
ganc – zupełnie, całkiem
gibać się, gibnąć się – kołysać się
gibać/gibnąć – dźwigać
gichnąć – nalać
gideja – wysoka, chuda kobieta
giglać – łaskotać
gilejza – niezdara
glanc – połysk
gnyk – kark
golarz - fryzjer
glazejki – rękawiczki
glubka – rodzaj śliwki
głabać – kraść, brać
graitko/grajotko – instrument muzyczny
graty – rupiecie
grygolić – bazgrać
gzik/gziczka/gzika – twarożek, biały serek ze śmietaną
gzub - dziecko, malec

H
Haczka – motyka
hazaj – zając
hejbnąć się – zdobyć się na coś
heklować – szydełkować
hulajpeta - hulajnoga

I
Istny – ten właśnie

J
Jaczka – marynarka
jaka, jupka – kurtka
juszka, jucha – krew

K
Kanka – bańka, dzbanek
knyf – przemyślny sposób
kwirlejka – mątewka
kalafa – twarz
kamlot – kamień
karadeja - tramwaj lub inny pojazd
kasta – skrzynia
kejter – pies, kundel
kierz, kierzki – krzak, krzaki
kielczyć się – śmiać się
kieloch – ząb
kipa – niedopałek
kista – skrzynia
klamot – kamień
klapsztula – podwójna kromka chleba
klara – słońce
klejdry – plotki
klemki, klymki – twarde cukierki
klopnąć – sprzedać
kluber, kluka – nos
kluka – nos
klunkry – graty, rupiecie
knajder – malec, niedorostek
klofta – kłoda
knyp – nóż
kociamber - kot
korbol/korbal – dynia
królas - królik

L
Laczki – obuwie domowe
lajsnąć – sprawić sobie coś, kupić
land – wieś
latoś – tego roku
leberka – wątrobianka
lofrować - włóczyć się bez celu
lola – kij, pałka, laska
lumpy – szmaty, ciuchy
luńt – kawałek
lury – nudy brednie
lyroć się – chwiać się

M
Majsel – przecinak
makocz – makowiec
maluda – dziecko
mana – drużyna sportowa
mantel – płaszcz
mela - dziewczyna
miągwa – beksa, osoba płaczliwa
mrzygłód – niejadek, ktoś wychudzony

N
Nadrach - obdartus, łobuz
narychtować – przygotować, naprawić
nieusłuchany – niegrzeczny
nośpłat – handlarz starzyzną

O
Oblec – włożyć
omurzyć się – pobrudzić się
opypłać się – ubrudzić się
ośrupać - ogolić

P
Pana – przebita dętka
parzybroda – zupa z kapusty
pipol - piekarz
plyndz – placek ziemniaczany
poruta – wstyd
pyra – ziemniak

R
Rajzować – podróżować
redyska – rzodkiewka
repeta – gęsta zupa stanowiąca jednodaniowy obiad
rojber – nicpoń, łobuziak
rychtyk/rychtyg – akurat, dokładnie, w porządku
ryczka - taborek
rumpuć – gęsta zupa jarzynowa
ryfa – gęba, mina, wyraz twarzy
rzęchy – odzież, szmaty

S
Skop - baran
skopowina – baranina
skataić się – zmęczyć się
sklep - piwnica
skład - sklep
statory – naczynia kuchenne
stryknąć się – zderzyć się
szabel, szabelek – fasolka szparagowa
szagówki – kopytka, kluski
szajba – obłęd, bzik
szałaput – lekkomyślny, raptowny
szczun/szczón – chłopak
szkieber – Niemiec
szkieta – noga
szneka z glancem – drożdżówka z lukrem
sznupa – twarz
sznytka – kromka chleba
sznytloch – szczypiorek
szparować – oszczędzać
szpeniol - ważniak, zarozumialec
szplin – postrzeleniec, wariat
szportka - spacerówka
szpryca – strzykawka
sztender, sztynder – stojak, trzepak do dywanów
sztrykować – robić na drutach
sztyft – uczeń rzemieślniczy, nowicjusz, pomocnik
sztyfcik – trzpień
szuchrować – oszukiwać
szuszwol – brudas, człowiek nieporządny
szwaja – noga
szwung – pęd, impet, ciąg
szydera – kpiny

Ś
Śrupać – chrupać, głośno gryźć
świgać – rzucać
śrubociąg – korkociąg, śrubokręt

T
Taśtać – nieść
trzewiki – buty
tuk – szpik kostny
tytka – torebka papierowa

U
Uhajtnąć – uciąć, skaleczyć się
uskromnić się – uspokoić się
utonkać się – umoczyć się

W
Wajcha – zwrotnica
wećpić – wrzucić
weko – słój do zapraw
węborek – wiadro
wiara, wiaruchna - ludzie, ludziska
wiks – lanie, bicie
winkiel – narożnik, róg
wknaić się – wcisnąć się, wleźć gdzieś
wuchta – wielka ilość
wyćpić – wyrzucić
wypindaczony/wypindraczony – wystrojony

Z
Zaklepka – zasmażka do zupy
znorać się – ubrudzić się
zynder – łobuz, nierób
zyzol – zezowaty

Ż
Żgajek – chłopak, wyrostek
żgak/żgok – kolec, zadra
żybura – mętna ciecz

Symbolicznym słowem gwary poznańskiej, funkcjonującym jako potoczna, często złośliwa nazwa regionu, jest pyra. W języku potocznym na ulicach Poznania usłyszeć można jeszcze wiele z wymienionych słów, często wypowiadanych w całych grupach wyrazowych z charakterystyczną formą osobową tej. W gwarze poznańskiej pisał swoje gawędy m.in. popularny w latach powojennych Wuja Ceśku, czyli Stanisław Strugarek, a obecnie pisze Juliusz Kubel, którego teksty prezentował w radiowych felietonach niezapomniany Stary Marych, czyli Marian Pogasz. Postać Starego Marycha upamiętniona została pomnikiem usytuowanym w południowej części placu Wiosny Ludów przy wejściu na deptak. Gwarą poznańską napisane są też niektóre z wierszy w zbiorze Żarty znad Warty (Lech Konopiński, Włodzimierz Ścisłowski, Wydawnictwo Poznańskie, 1983 r.). Można także posłuchać audycji radiowych nadawanych przez radio „Merkury”.

 

Załączniki audio

  • Blubry Starego Marycha
    Audio nie działa Włącz audioprzewodnik Wyłącz audioprzewodnik
    Pobierz
warunki prawne

Szanowni Państwo!

Wyruszając na szlak, nie zawsze mamy możliwość skorzystania z usługi wykwalifikowanego przewodnika, a zwiedzanie z książką w ręku nie zawsze jest wygodne. Aby ułatwić Państwu poruszanie się po wielkopolskich trasach proponujemy nową formę zwiedzania. Do niektórych proponowanych przez nas tras załączyliśmy do pobrania pliki MP3 z nagranym opisem trasy i wybranych obiektów. Mamy nadzieję, że ta propozycja spotka się z Państwa życzliwym przyjęciem.

Jednocześnie informujemy, że umieszczone na stronie www.regionwielkopolska.pl nagrania stanowią własność Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej i Centrum Animacji Kultury w Poznaniu. Są one przeznaczone tylko dla turystów indywidualnych. Zabrania się wykorzystywania ich do celów komercyjnych, w tym oprowadzania wycieczek grupowych z wykorzystaniem naszych nagrań oraz umieszczania ich w innych środkach przekazu (zarówno w całości jak i w części). Jednocześnie wyrażamy zgodę na umieszczanie linków do naszej strony. Pobierając MP3 z tej strony akceptuję powyższe warunki i poddaję się odpowiedzialności prawno- sądowej za naruszenie powyższych warunków.

Komentarze (214)

Michasia

2010-03-01 06:21:44

o zal mi tego

Michał

2010-03-15 06:05:10

niesamowite że ciągle się używa wielu z tych słów

Słodka Nati

2010-03-19 06:01:43

Ale to fajne bardzo mi się podobało i dzięki temu odrobiłam zadanie i myślę że będzie na szustkę

Netulina

2010-03-22 13:30:40

Fajnie. Uwielbiam moją poznańską gwarę ;)

misiu

2010-04-16 04:12:40

bardzo fajne i ciekawe dzięki temu odrobiłem zadanie

babunia

2010-05-10 04:05:44

ZAL ZAL mi tego

Rodowita Poznanianka

2010-05-10 04:07:41

Brechtać to znaczy śmiać się

Poznanianka

2010-05-10 04:07:54

A gdzie bambosze( kapcie domowe) i jucha( krew)

heraika

2010-05-17 04:49:57

niestety niektóre "tłumaczenia" są dość naciagnięte, bo np. rzadko mówi sie o rzecz."futer" tylko "futrować" czyli zajadać, az sie uszy trzesą :) podobnie z chlapą-czyli breją snieżną :) no i gdzie WICHAJSTER??

sylwia

2010-05-17 04:51:36

Super to jest :)

gabAAAAA

2010-06-11 04:33:23

Wiele z tych słów znane są w całej polsce... Tylko, że niektórzy muszą nam z "zachodu" na ten "wschód" "przynieść" te słownictwo... jak zauwarzyłam to ta gwara nie jest taka zła, a najbardziej podoba mi się określenie wuchta wiary [czyt. dużo ludzi]... A gzik to chyba najśmieszniejsze określenie, bo tylko w Poznaniu się o tym mówi.... Miłego;*:*;*

Rasowa Pyra

2010-08-09 05:10:31

Ej Gaba wcale nie wiele ;p malo kto zna z pozna Poznania te słowa MOZE niektore ale napewno nie wiekszosc , a w ogole to jeszcze wuchte slow bym tu dodala bo to nie wszystkie :d

Sandacz - okolice rogoźna

2010-08-10 04:58:49

Wiara nie gajory swoje blubry majom. - Ludzie nie gęsi swój język (mowę) mają.

Anna Mosiewicz, Koszalin, była mieszkanka Wildy

2010-10-12 03:19:13

Pamiętam słówo : SZKIEŁ - oznaczało milicjanta :)

wielkopolanka

2010-11-08 05:46:38

Nie jestem z Poznania ale z Wielkopolski. Ta gwara jest tak rodowita dla wielkopolan, ze jak pojechaam na studia do opola, to wydawalo mi sie, ze reszta mowi bez sensu

co cie to

2010-11-09 06:28:20

dzięki temu mam szóstkę z zadania ;d *-*

Justyna Karolewska

2010-11-10 05:06:56

no dzięki temu mam na konkurs prace zrobioną o gwarze wielkopolskiej i ciekawe które miejsce zajmę?

zenek

2010-12-06 12:50:07

Pieniądze to bejmy....

zenek

2010-12-06 12:50:34

Ady nie dryzdaj bo ci wytrajtam i się rozpękniesz na dwie pulewy..... Takie pamiętam...

zenek

2010-12-07 12:02:45

a halbka to pół litra... w monopolowym.

RiDiK!!!

2010-12-08 06:08:36

thx za zadanie xDDD;PPPP

wkp

2010-12-10 10:37:46

super

anka

2010-12-21 06:04:03

hmm...od kiedy dutki to bejmy...

dx

2011-01-10 08:47:08

nie wiem kto tak godo, ale brecham sie na maksa czytajac to.

Pan cha cha

2011-01-27 11:59:00

jak posłuchałem tych blubr starego marycha mało się nie posikałem

Bart

2011-01-27 11:59:31

dość mam komentarzy typu "żal mi tego" ta strona jest bardzo fajna i dostałem 6 z pracy domowej

jakis ktos

2011-02-14 15:40:24

żgajek? ludzie szczun to jest chlopak!

Natalia

2011-02-14 15:40:44

Tak ja również uwielbiam swoja Poznańską gwarę. Poznaniacy żądzą !

Tośka

2011-02-25 05:07:41

To jest Ekstra! Nie wiedziałam o tyluuuuu rzeczach. Dzięki takim stronom odkrywam piękno polskiej kultury, gwary. Pozdrawiam wszystkich co to Lubią!!!!

ktos

2011-02-28 08:22:52

ta strona jest swietna

Poznaniok

2011-03-09 05:33:58

Jo kochum gware Poznańskum jestym Poznaniokiym i byde tak godoł :D Gwara Poznańsko Najlypszo jeee !!!!

Poznanianka z Warszawy

2011-03-09 05:34:18

chyba jeszcze zapomniano o FLEPACH to są dokumenty, ale strona super i wszystko się przypomina, bo tu wiara tak nie gada.

Anka z płed Rawicza

2011-03-21 08:11:51

Witecie Poznanioki.Kurde nie wiym czymu wszyndzie słchać mowe gwarowum , a my się w poznańskiym zaczynumy ji wstydzić . Zaś nasze dzieci , a już wnuki napewno nie bydum nic umieć po naszymu . Zróbma cłeś z tym

elzbieta schulz

2011-03-29 09:11:25

zapomniano o slowie gwiazdor,ja pochodze z kociewia i u nas tez gwiazdor przynosi prezenty pod choinke

Mieszkanka Starej Krobi

2011-04-20 04:53:22

Bardzo ciekawa strona a gwara biskupiańska czasem jeszcze gości w mojej 4-pokoleniowej rodzinie :-)

Rosie

2011-04-26 03:45:42

pieniądze to bejmy,ale tyż dutki

kasia

2011-04-27 11:18:33

ostrzytko, naramki, nadusić, siateczki... troche brakuje, ale szkoda, że tu nie dotarłam zaczynając studia w poznaniu - uniknęłabym kilku wpadek, które zaliczyłam przyjeżdżając do wlkp :)

Edyta

2011-05-12 03:19:24

Moja babcia do dziś mówi, że idzie ofutrować kury.

trafish

2011-05-31 05:56:53

a gdzie pacięga i papudrok ? pozdrawiam Bugaj/Jerzykowo

ja

2011-06-06 06:30:57

brakuje: fyrtel wiara sklep sklad eka - to rejon - "w tamtych ekach" wichajster

Bodek

2011-06-06 07:21:07

Witam! Moja mama zawsze mówiła co ty tam "PĘCHCISZ" tj. szukasz. Pochodziła z Iwna. Wiem iż w Poznaniu też używano tego słowa.

MM

2011-06-13 07:02:28

a gdzie uliczka? - furtka

ktoś to

2011-06-27 07:08:59

bardzo fajna strona

green_gi

2011-06-27 07:09:13

Ja pochodzę z okolic Leszna i u nas mówiło się "gaćka na taką boczną uliczkę, a tego w tym spisie nie zauważyłam, używało się też "ino" co można przetłumaczyć na- tylko.

Mycha z Pyrlandii

2011-07-14 10:00:23

Mycha 2011-07-14 12:58 dodac: kluchy na łachu - kluski na parze, dydek - smoczek , zmierzglok - umolny , uciążliwy

językoznawca

2011-07-14 10:01:53

błędy z powyższych (to, że mama mówi, nie znaczy, że to jest poznańska gwara): ino - slązackie jo - mazurskie wichajster - mazowieckie pęchcić - rownież jeść coś ukradkiem (poznańskie) dutki - dokładnie: drobne pieniądze, monety (poznańskie) szkieł - słowo potoczne, nie jest lokalnie gwarowe bambosze - słowo potoczne, nie jest lokalnie gwarowe jucha - słowo potoczne, nie jest lokalnie gwarowe

Ela z Poznania

2011-09-15 03:03:38

jeszcze szwambka ( gąbka ), giry ( nogi) i lompki (ubrania) !!!

Gnieźnianka

2011-09-19 06:59:16

A harenda? (kradzież owoców/warzyw z cudzych ogródków/działek) A ryczka? (małe drewniane krzesełko bez oparcia). Kocham Wielkopolskę!!!

nata xD

2011-10-17 06:28:15

super dzieki temu moge odrobić zadanie domowe dziex a i żal mi tych co mówią ze to jest żalowe

basik

2011-11-14 06:46:15

strona jest s u p e r .dzieki za przypomnienie tej słodkiej mowy. Urodzilam sie w Poznaniu,mieszkałam koło Wronek ,a od 35 -ciu lat mieszkam na slasku,ale po kilku zdaniach poznaje naszych z Pyrlandii.pozdrawiam

2011-11-23 12:36:33

super strona

Pę:DzelLekK ;>

2011-11-29 06:30:52

dzięki za odrobienie zadania domowego ; > Pozdrawiam xD

Przemek z Poznania, teraz z Leszna

2011-11-29 12:12:17

wiaruchna, łypajcie na te strone częściej! Gaska (nie gaćka) to wąskie dojscie między ulicami Glazejki to rękawiczki. Blycki to szczypce slusarskie, Modre to bielitko do prania (nie jest białe), nabrechtać sobie to "namieszać w życiorysie", Gwiazdor to ten od prezentów ale nie Mikołaj (on przychodził 6 grudnia), kiedys jednak miał strój biskupi, glozny to łydki (boli w gloznach), wymborek to wiadro, grajetko to radio, iść na migane to iść na zabawę, karuzela to ten karuzel, funcka to mała lampka, kawiorka to bułka paryska, w razie pytań przemyslaw.kozanecki@pediatra-leszno.pl

Przemyslaw

2011-11-29 12:12:34

zapomniałem dodac, że "modra kapusta" to ta fioletowa odmiana, innej nazwy nie znam.. a szmeja to osoba leworeczna

Marcin

2011-12-13 05:21:23

I przydałby się jeszcze pamperek :)

ZDZICHU WYNTEL (((((((((0_o)))))))) xD

2011-12-14 05:13:50

dobre do zadania domowego+

Junek z Łodalanowa

2011-12-22 05:09:18

A jo żym dziś rano jod snelke a na łobiod miołem pyrki z myrdyrdum i żym sie tak najod, że mi chcioł bebech pynknuąć i uwlyc sie ni mógłym, ale to nic, bo wieczorym se zjodłem pore sznytek posmarowanych szmolcym ze skwiyrkami.

Sandacz - okolice rogoźna

2011-12-22 07:42:21

Korboska - Kara boska Kipa - duży kosz (noszony na plecach) Łowies - owies Tej - Hej Sklep - piwnica Skład - Sklep:) Kocie łby - Bruk Szagować - Iść w poprzek, na skróty Fura - Ładunek słomy, siana Iść na dwór - Wychodzić na zewnątrz Wichajster - patrz klonkier Klepisko - Ubita ziemia, kiedyś służąca do młócenia zboża (pod dachem) Sąsiek (Somsiek) - Miejsce w stodole gdzie składuje się siano, słomę Rychtyk - tak, właśnie, na pewno, akurat (w sensie niedowierzania) Młócka - Bicie Szpyty - Nogi Giery - Nogi Rajzen-tasza - Torba podróżna Ryczka - Wózek z jednym koniem Rypnąć się - uderzyć się, przejechać się (np: rowerem) Laga - Kawał metalu, długa rura Obejście - Gospodarstwo Plupra - Błoto Futrować - Karmić zwierzęta Oprzęt - Poranne i wieczorne karmienie zwierząt Gable - Grabie Gajdy - Wieszaki z tyłu ciągnika Grymasy - Specjalne widły do przesypywania ziemniaków (pyr;) Klaper - Sortownik ziemniaków Klaprowanie - Sortowanie ziemniaków Niorka - Mieszanka zbożowa składająca się z owsa, jęczmienia i pszenicy Hakanie - Pielenie za pomocą haczki:) Krajzega - Piła tarczowa Sztecher - Specjalne urządzenie (ręczne) do wykopywania marchwi, buraków Ustęp - Zewnętrzna toaleta, taki drewniany Toi Toi Capieć - Śmierdzieć Kacap - Obraźliwie na starszego mężczyznę O jery (łejery) - I co z tego? (lekceważenie) Tyle póki co pamiętam. Posłucham dziadków, może coś usłyszę:)

Krzysztof

2012-01-13 06:14:44

a gdzie Zatrajtany-napity:D ?

Ola

2012-01-23 09:33:09

Super na 100% dostanę 6óstkę z polskiego

Jachu

2012-02-06 15:53:50

Zadanie domowe z polaka na +

tadsyn

2012-02-17 06:01:30

A ja za młodu robiłem motorek z kurlodka (drewniana szpulka na nici), natomiast na sufit mówiło się "posoba"

Uncas

2012-02-24 05:11:42

Podstawowym zwrotem w poznańskiej gwarze jest "tej" !!!!!!!!!!!!! Może przytoczę tu dowcip, po czym poznać poznanioka w Anglii ???? Otóż po poznańsku brzmi to tak : how du you du - tej

Eda szczun, zynder z fyltra i eki Łazarza.

2012-02-27 08:21:46

Wiaruchna, tak trzymać i uzupełniać.

mega

2012-03-12 12:38:48

Węborek nie czasami wynborek? :D

mega

2012-03-12 12:38:58

Gdzie śleperyby?

kienia

2012-03-21 06:08:02

a co to szajbki,redlónki

mega

2012-05-07 06:41:36

Poprosiłem dzisiaj koleżakę z biurka naprzeciwko o oszczytko, popatrzyła na mnie jak na idotę

9407215 mateusz

2012-05-07 06:42:23

Jest "WIKS" a co znaczy "WIKSA/ WIXA" ???

Pyrlandczyk

2012-05-16 03:46:28

Pamiętacie kto wywoził śmieci?-Gimelorz. Pod nosem wiszą-Dundle. Połapać sie w temacie- Kapnąć się. Odkurzacz- Elektroduks. Taka nie do końca piwnica, schowek w zaniżeniu- sklep. Uszuszwolone dzieci- znojdory. Tramwaj- bimba. Niski budynek z wieloma mieszkaniami- baraka. Wiele pamiętam od moich dziadków, ale i teraz idzie usłyszeć w rozmowach starszych ludzi słowa z Naszej gwary. Ja sam ich używam i wcale się tego nie wstydzę. Musimy pamiętać o Naszych korzeniach i przodkach choćby w mowie. Pyry to My. Nie ma takich drugich na świecie.

zakrzewianin

2012-05-28 05:51:04

A u nos to zawdy tak powiadali - Rano to trzeba krowy wydoić a potem ofutrować, późni trza drzewa narżnąć na krajzedze a późnij to je łobiot a na łobiot dało flyndzry a wczora to były kartofle polane zosou. po łobiedzie poszli my ćwikłe chakać do somsiada a na wieczur to żesmy gesi pasli za płotniu bo tam je lepszu trowa a po wiczerzy żem siedzioł w zeslu do półdziewionty a póznij żem sie sie legł na lezanke i zmówił pacirz i zasnył.

Agnieszka

2012-06-19 03:34:11

Moi dziadkowie mówili gwarą. A ja nawet nie świadoma byłam jak wiele słów używam na co dzień.

natka

2012-06-20 03:29:14

ino gibko bo mi bana pitnie - szybciej bo pociąg ucieknie :)

Renia

2012-06-29 03:10:57

A ja Konina jestem ale moja babcia Zosia była z Nekli i to od niej nauczyliśmy si e. Umyć statki - umyć naczynia (po obiedzie)

tytyt

2012-07-17 10:45:28

Lola - czasami się tego używa jako określenie penisa ;DD

muniek zynder

2012-09-13 07:26:18

Pol basa,halbowa to pol litra,szaber to kradziez. Nie pamietam tylko co dokladnie znaczylo do lospic (ospic ) ? Piszcie na mejla

Andrzej

2012-09-13 07:27:07

1 - Pyrlandczyku! na odkurzacz mowi sie Elektroluks - od nazwy firmy ktora do dzis istnieje, a w Polsce poznano jej odkurzacze. Moze pomyliles "l" duszac "d"... 2 - a gdzie sa slowa na litere "a"? We wprowadzeniu jest ajzol i akuratny, a slownik zaczyna sie od "B"

pyra

2012-10-11 03:33:44

brechtać się - oznacza śmiać się a słówko RYLAĆ SIĘ - o przedmiocie: rozchwiany, niedokręcony np.

:)))

2012-11-30 11:03:54

w sieni na ryczce stoją pyry w tycce

gwarnianin

2012-12-04 05:07:59

ale błyndów!!! np nie mówi się węborek tylko wymborek!!!

Z zachodniej

2012-12-28 05:10:18

Tej, muegli by tyż ździebkuo puoedziec cójź uo cołym diolekcie wielkuopuolskim, a ni ino uo gworze puoznajński, jokbyj ino uono buło uużywono wew Wielkuopouolsce, tej.

Andrzej Jaskólski

2012-12-28 12:57:51

heksa - od tej kobiety trzymaj się z daleka.

Kaliszok

2012-12-31 08:28:45

Chyba nie wszystko tak. Przykładowo: zaklepka to nie zasmażka ,tylko mąka z wodą dodana do zagęszczenia zupy lub sosu.

wsza.

2013-02-11 09:41:49

takie łet Błelewic : cyntrefuga-wirówka do mleka , wsuj-wsyp , hantoba-klamka wyjmowana po zamknięciu drzwi , koło-rower, tryt-bagażnik rowerowy , młedzie-drożdże , kłepuńka-mała drewniana coś ala wannienka służyła do wyrobu ciasta na chleb a, kłepuń-to duże drewniane koryto w którym lądowała świnia po zabiciu ,czekając na oparzenie wrzątkiem .

malgosia

2013-03-11 20:00:15

wtryniać się- wpychać

Xiondz

2013-04-16 03:17:37

Przede wszystkim po poznańsku nie pisze się ą lub ę tylko om, on, em, en. Jest dużo błendów, choćby nie lyroć tylko rylać- np. Rozrylana ryczka w raszki...

M.

2013-04-24 08:00:17

kwirlejka - takie coś do mieszania; dziabka - motyka; uliczka - furtka; zakluczyć - zamknąć na klucz świetna strona :) nawet nie zdawałam sobie sprawy ile słów, których używam na co dzień to słowa gwarowe ;)

kominiorz

2013-04-30 09:02:50

gira- noga i mówi się zamiast arz -orz np,kominiorz

az

2013-05-06 07:19:22

skrzyczki- skwarki

johnny-kalesony

2013-05-13 04:17:42

Nie ma "gzuba"! Wasserwaga - poziomnica, sznytka - kanapka, w przypadku mojej rodziny "sznupa" (czyli - nos) to była "śnupa" raczej ...

johnny-kalesony

2013-05-13 04:18:05

Przepraszam - nie zauważyłem, "sznytka" już jest ... Za to brak "peji" niewątpliwie świadczy o właściwym stanie higieny.

Maranta

2013-07-30 05:34:18

Ciekawostką jest to że słowo szuszwol czyli brudas, które było i jest synonimem żyda, dziś w gwarze wojskowej oznacza Araba.

katażona

2014-01-27 08:17:25

NO i przecież jeszcze jest takie słowo jak ŻGOK, czyli coś z ostrą końcówką:) KOcham naszą gware

Jotha

2014-02-10 06:53:47

antrejka -sień , blicki -szczypce , szkity - nogi , bejmy - pieniądze wihajster - rzecz której nazwy się chwilowo zapomniało

darek

2014-03-03 15:55:05

tej wiaruchna cug toje po slunsku bana a nie po naszymu

Marek

2014-03-10 13:45:54

Tej, a roz kiedyś jak stali my w ogonku po szneki, takie żeśmy blubry gadali, że się cała wiara kielczyła, aż że nas szkieły na szkiełownie wzieni.

spydj

2014-03-31 13:05:07

Kwika - rower

Iwona

2014-04-23 04:01:34

pieniądze po naszymu to bejmy, a nie żadne dudki. Dudki to na Podhalu.

Krystian Trzemeszno

2014-05-23 04:36:50

a berbeluchy to nikt nie pil??:d

Artur

2014-06-12 06:46:25

Pamperek - bardzo charakterystyczne dla Poznaniaków, a jeszcze zapomniany luntrus - mój ulubiony czy nadrach. ;) Szkoda, że młodzież już nie rozumie , co się do nich mówi :(

marianna

2014-09-01 07:15:25

A gdzie świętojanki (porzeczki), szabelek (fasolka szpargowa) i moja ukochana petronelka (biedronka).

marianna

2014-09-01 07:15:42

No jeszcze macoszki (bratki - kwiaty)

Gwara

2014-10-27 13:03:31

Niesamowite nie jest to, ze się używa nadal tych słów - niesamowite jest to, że się nawet z tego nie zdaje sprawy, dopiero jak gdzieś sie pojedzie - w inny region haha :) wtedy się łapiemy na takich słówkach i wychodzi, że to jednak gwara :)

Radek

2015-01-07 07:19:32

"nie lyroć tylko rylać" Nieprawda. Te słowa stosuje się zamiennie. W poznaniu czy okolicach spotyka się różne wersje słów: Na przykład takie słowo "zmudzić" w mojej rodzinie używane ostatnio słyszałem w wersji "zamudzić"..

Tadeusz

2015-03-13 06:21:58

" Blycki" to inaczej kombinerki, "gibać "znaczy także ukraść

Ruta

2015-05-28 09:28:41

dostać luńty czyli lanie - zachodnia Wielkopolska

Ruta

2015-05-28 09:39:07

ślumpa - brudna woda po zmywaniu podłogi

Tero

2015-06-05 04:11:52

kierz, kierzki to rajki z pyrami. POLE Z PYRAMI

Rammstein

2015-06-05 04:12:12

rzęchy to rupiec, grat

Corbi

2015-06-25 03:18:20

Kiedy ktoś twierdzi, że zna gwarę poznańską testuję go pytając czy wie jaka jest różnica między reblami, a rodlami ? - i już wiem . Rodle, rodelki to sanki, a reble to stare buty, lub takie do pracy np. na budowie. Jest jeszcze "katana" oznaczająca kurtkę, lub kiedy ktoś jest pijany.

nie ma Pana nad Wielkopolana

2015-09-28 05:08:26

ostatnio odkryłem że w łódzkim nie znają słowa "chłopacy" tylko "chłopcy" lub "chłopaki", co u nas było powszechne. /Ostrów wlkp

banan2561

2015-12-29 08:03:06

Nie wstydzmy się tyko Jà używajmy to nasz regionalny znak

marek

2016-01-08 07:04:27

Drynda - taksówka

marek

2016-01-08 07:05:17

Patyk - chlew dla świń

anusia

2016-01-12 09:21:48

Do :))) : Ja znam, że "w antrejce na ryczce stoją pyry w tycce" Do Sandacz: Ja wiem, że laga to motek wełny a nic nie wiem, że to kawał metalu

Ewa

2016-02-12 05:21:37

Jest jeszcze cweter - sweter, są szaragi - wieszki na odzież. Był też bulaj - gruby. A w antryjce na ryczce STOJAŁY pyry w tytce. Jest jeszcze kopystka, są kluchy na łachu. Fyrtel to rejon, a eka to grupa, banda. (Tej ale eka!) Jest jeszcze gemela - śmietnik. Kuku na muniu j być głupim

Jarek

2016-02-15 11:44:31

A gdzie tytka fofermyncków, klamoty, seblykac, fertyk No i oczywiscie TEJ chono!!!

Alicja

2016-04-14 04:37:24

sfyter- sweter

Lepiej późno niż wcale

2016-04-18 07:09:49

A gdzie "pyry z gzikiem" oczywiście ziemniaki z białym serem. no i "majster" mistrz (przełożony)

PanX

2016-04-22 02:59:38

Pochodzę z Wielkopolski i tak naprawdę ta gwara nie była i nie jest jednolita. Np. u nas na łopatę mówi się sipa, ale w Poznaniu szypa. Powiedz u nas szypa a zostaniesz zrozumiany, ale równocześnie wywołasz u rozmówcy zdumienie:) Na mątewkę mówi się u nas firlejek-chyba podobnie jak na Śląsku "fyrlok" czy jakoś tak.

Enigma

2016-04-25 09:57:00

Chichrać się też oznacza śmiać się po Poznańsku. Wiem to bo sam jestem z Wielkopolski.

karol

2016-05-04 05:11:39

KLAPSZTULA, jest, o ile mi wiadomo, słowem kaszubskim. W Wielkopolsce, używa się raczej pojęcia KLAPSZNYTA.

ostrowiak

2016-05-17 04:09:36

Gwara wielkopolska jest zróżnicowana. Ja pochodzę z Ostrowa (południowa Wlkp) i u nas np. na furtkę mówi się ,,uliczka. Było zabawnie, jak będąc z wizytą u rodziny pod Ostrowem moja żona usłyszała od ciotki ,,zostaw te uliczke otwartą :)

Leon Miklosik

2016-05-30 06:27:33

Pamiętam: "durch" - zupełnie, "oszpice" - szczepienie, "rabarber" - rabarbar.

beata.zet

2016-07-09 17:34:06

O mateńko, cała moja rodzina jest z Radomia a rozpoznałam ponad 15 zwrotów funkcjonujących w naszych rozmowach: brechtać się, poruta, nafutrować się, gideja czy fleja - jak się bez nich komunikować??? Pozdrawiam Poznaniaków z całego serca :)

pyra

2016-08-29 06:10:24

Na co dzień używam połowy tych słów, fajna sprawa mieć juz tak zakodowana gwarę i posługiwać się nią nawet o tym nie wiedząc hahaha

tok

2016-09-21 04:42:40

bademajster - ratownik na pływalni......Niestachowska

tok

2016-09-21 04:42:54

przysięga ( danie słowa) dziecięca : jak babcię drypcium a dziadka lolum.

tok

2016-09-27 03:36:42

namknij się - przesuń się , zrób miejsce

tok

2016-09-27 03:36:54

śrubsztok - imadło

Biniu

2016-09-30 03:29:20

W antrejce na ryczce stały pyry w tytce, przyszła niuda zżarła pyry a w wymborku utytłała giry...

dk

2016-10-28 09:03:46

u nas w rodzinie występuje jescze pojęcie wykiprować i oznacza wysypać np wikipruj te pyry za stodołą albo kląkier oznacza jeszcze u nas stary toporny pordzewiały pojazd np byłem wczoraj na poligonie i wdziałem takie kląkry że szkoda gadać

damiano

2016-11-02 09:41:27

Zasłyszane w kościele Mchy (woj poznańskie): Nie jestym wytorany na plecach? Nie! ta ściana nie noro.

Pyrka

2016-11-14 08:30:44

Stary Papudrok z czerwunym klubrym, wypaproł se pape pudrym. Stoi na stacj wielgachno bana, cało w oliwie jest opypłana. Para z ni bucho i poświstuje, a palacz cingiym wef ni hajcuje.... Dzieś na chubach pod Swarzyndzym, wuja Czechu smarzuł plyndze. Przyloz kejter klubrym nuchoł, spucnuł pyra a zaś wiukoł. Jod kaszoka jedyn bamber, a tu przyloz se kociamber, na kaszoka ón mioł smake, ale dosoł ino flakiym. W Łokrungloku zaś dwie pindy wylachlały sie zes windy. Kilo klymów se lajsnyły a zas w banie sie kielczyły. Pozdrawiam Wielkopolan i proszę nie zapominajmy o naszej pięknej gwarze!

Pyrka

2016-11-14 08:31:07

Tej, zpumniałam godać ze byde teroz oglundać "Glapy na angryście" (Ptaki ciernistych krzewów) :)

pytia

2016-12-12 09:32:06

Jakie dudki? W Poznaniu zawsze były bejmy! A gdzie jest antrejka? Hahaha!

olo

2016-12-14 06:24:38

W antrejce na ryczce stoja pyry w tytce

Avadoro

2017-01-04 05:20:51

Graty - nie wiem, jak w innych regionach, ale w Warszawie i okolicach są zdecydowanie znane, więc to nie jest prawda: "Są to wyrazy gwarowe nieznane w innych częściach kraju, np. (...) graty"

pm3

2017-01-09 07:24:25

W antrejce na ryczce stali pyrki w tytce przyszła niuchna wpucła pyry i w węborku myła giry

sumsiod starygo Marycha

2017-09-11 12:18:24

No tej! - w pyrlandi (wielkopolsce znaczy) to sie godo a nie mówi - GODO.

ibisus

2017-10-19 04:48:08

dostać lanie -dostać wciry.. to chyba wielkopolskie ?

Andy Krakauer

2017-11-20 06:12:17

Brakuje rzeczownika buc. W gwarze poznańskiej oznacza głupca, matoła. W Małopolsce określa natomiast wulgarnie męski organ płciowy. Stąd poznaniacy nieznający gwary krakowskiej często wywołują w Krakowie użyciem tego słowa niezłą konsternację.

Nana

2018-02-15 12:39:28

A zajzajer lub zalzajer czyli kwas solny to gdzie? Placki ziemniaczane to plyndze,plindze,albo ,,elegancko"-plendze. No i firtel, fyrtel czyli okręg,kwartał

Anka

2018-03-08 09:37:49

Babcia jak przeklinała to mówiła " jasne z modrym".Gdzie podziało się rajzefiber?Do dzis mam przed podróżą.

Kornelia

2018-03-22 05:33:42

w kolonialce kupowało się młodzie -drożdże i szkloki-landrynki .w lesie zbieraliśmy betki -grzyby,w ogrodzie rosły smrodziny- czarne porzeczki , angrest, świętojanki- czerwone porzeczki, powidła gotowane były z glupków, a do czarniny dodawano suszone gruszki z ulęgałek.

Kaśka

2018-06-11 03:57:38

Od 20 lat mieszkam w Beskidach, ale wyniesionych z domu słówek po naszemu nie zapomnialam. Niektórych używają moje dzieci urodzone już tu tacy wielkopolscy górale ;) super strona - czuję się jak u babci w domu. A uszporac było? A zorgiwac?

krzysiek

2018-07-09 06:32:25

Twarz to nie "sznupa", ale "papa". "Fajn papa" to komplement, wyraz uznania, także powiedziany kobiecie. Oznacza twarz kogoś dobrze odżywionego, z rumieńcami, przeciwieństwo kogoś zabiedzonego. "Sznupa" - jak najbardziej, ale to oznacza pysk czy też wydłużony ryj np. psa czy świni. Dorzucę jeszcze czasownik "dydkać", czyli ssać. No i spodnie do połowy łydki - "drajfyrtle" (po polsku - trzyćwierciówki, o długości 3/4). O określenie "łobuzy" czy "łobuzki" nie ma się co obrażać, oznacza chłopaków (jak tam Wasze łobuzki? - oznacza życzliwe zainteresowanie synkami znajomych). Aha, "sztreka" to przejazd kolejowy. A przymiotnik "nicpoty" oznacza kogoś do niczego, przez którego tylko same kłopoty.

Ewald

2018-08-27 05:44:08

A kluft nie jest badziej po naszymu, niżli ,,ancug,,!

Piotr

2018-08-29 06:05:23

Umnie jeszcze na czarny bez mowi sie Chyćka

Marynia z Ganiny

2018-09-17 08:41:18

Une sie zwonkroily i przylaza na szaber

Asia

2018-11-21 08:46:12

Pyzy w poznańskim to kluski na parze

Bronek

2019-01-07 07:29:10

Jo z przykrością stwierdzom iż tyn słownik jest niepełny!

jerzy

2019-03-22 08:25:23

gilata salacha-wysoka dziewczyna ,szczony i motyki chlopaki i dziewczyny

Bielawski

2020-04-11 06:30:59

40 lat temu wyjechałem z Poznania. Może ten fakt spowodował, że tak kocham wracać do korzeni...… Pamiętam , że babcia wysłała mnie na rynek po pół funta smażonego syra. Musiałem wtedy spytać , czy z kminkiem , czy bez.... . proszę pół funta syra i trzy funty pyrów. Po drodze poszedłem do Fyngera . Tyn się zdynerwowoł , bo miałem przyjaciela Jęchorka. Poczekam na prawdziwych pyrusów ……. . Może któryś chodzil na mecze Kolejorza w latach 72-74 ?????

Pyra

2020-05-03 22:13:37

Czy ktoś wie jak mówiło się po poznańsku na lubczyk? Jeśli chodzi o wyrażenie.. brechtać się to chyba chodzi o bawienie się w wodzie lub kałuży, a nie śmiać się bo to mówiło się, że ktoś się kielczy. U mnie w domu mówiło się sznytka chleba, a sąsiedzi mówili klapsztula i tak to jest z tą gwarą.

Terma

2020-05-15 20:56:40

Przeczytałam w słowniku gwarowym, że blubrać to znaczy gadać głupoty. W związku z tym pytam czy my tu rozmawiamy czy gadamy głupoty. Pozdrawiam Poznańskie pyry.

M

2020-05-21 23:07:55

A glejza mówi wam to coś? Uglajdać się,łazić po chynchach:)pozdrawiam z ostrowa

MP

2020-06-04 10:40:07

Uwielbiam tą naszą gwarę. Uczę jej wnuki i cieszy mnie , że w przedszkolu też o to dbają. Wszystkie poznańskie pyry muszą pielęgnować naszą gwarę. Powodzenia

W.bukowska Nitsch

2020-07-12 16:36:35

Idz do blebla,czyli do puwnicy

Jaca

2020-08-18 21:47:39

Pyry. Z tego co uczyli nas na historii, na UP w Zielonej Górze. Słowo to pochodzi od Peru. Jako, że państwo rozbiorowe, Prusy, mające we władaniu Wielkopolskę zarządziło na swoich ziemiach przykaz uprawy kartofli. Państwo to cechowało się centralizacją jak i jego kontynuatorskie państwa (ll Rzesza, lll Rzesza, lV Rzesza i następne pewnie też). Miejscowi ludzie zmuszeni do częściowej zmiany roślin w uprawach mieli jej niemiecką nazwę. Może i mówili kartofle, ale ta bulwa z państwa Peru pochodzi, a małe bulwy to takie małe pyrki. :-) Pozdrawiam wszystkich z tego forum. ps.Nie jestem Pyrą, u mnie w domu mówi się kartofle, nie mam pojęcia dlaczego, bo my z Wroclaawia ;-) Zero koneksji i sympatii z Niemcami.

Aleksandra Warczyńska

2020-08-19 09:50:01

O pyrach, ziemniakach i kartoflach w różnych odmianach ciekawie opowiadają w Muzeum Pyry w Poznaniu. O pyrach w Peru też :) Przy okazji wizyty w Poznaniu, warto odwiedzić to miejsce :)

Kuba

2020-10-05 08:57:45

Hupnuńć niema....

Kuba

2020-10-05 09:00:05

Chachmyncić zachachmyncić, nie wiem jakie "h"

Kuba

2020-10-05 09:03:42

Hahulić zahahulić....ponownie nie wiem.jakie "h"

Aleksandra Warczyńska

2020-10-05 11:55:41

Słownik gwary poznańskiej podpowiada "chachulić" :)

Aleksandra Warczyńska

2020-10-05 11:56:12

Tutaj też dwa razy "ch"

Komrente

2020-11-21 10:22:10

Zal iż nie uczy się tej gwary dzieci Nie pielęgnuje się tej mowy Tak jak na Śląsku

Krystyna

2020-12-03 20:46:24

Córka poznaniaków.jedno Książ Wlkp drugie Jarocin ,jak mi miło to poczytac i przypomnieć ,weszlam dzisiaj na tą stronę bo szukałam przepis na pojdke.a slyszalam jeszcze babusia podej mi szfambke .

Z winogradzkiej eki

2021-01-16 20:04:54

Tej, zaś ale szpycłem na te blubry,i zaroz przypomniałem sobie jak to chodziłem do składu po pyry, knipy pożyczałem zez biblioteki albo kupowałem zaś na Marcinkowskiego. A wizawi Strusia to był zaś taki cukiernik (jak on sie nazywoł nie pamiętam) co sprzedawoł wiynce, wtedy po 10 złotych.Potem szło się do góry i wsiadało do bimby aby ruk-cuk wrócić do domu. Drzwi trzeba było odkluczyć, bo zostawiłem zakluczone.Wew bimbie trzebno było uważać co sie godo, bo różne szkieły mogły podsłuchiwać co się zaś ale godo.Chciołbym znów być tym małym gzubem co jedzie do lani na Golęcin.Ech, wiaruchna, fajne jaja, szak nie?

Pamiętajcie o kopystce

2021-01-28 23:16:44

Jest jeszcze kopystka: łopatka/łyżka drewniana taka do obracania czegoś na patelni

konadro

2021-02-04 21:14:37

a gdzie zwis męski elegancki

Aleksandra Warczyńska

2021-02-05 09:51:12

To sformułowanie chociaż śmieszne i dość popularne, to jednak z gwarą poznańską ma niewiele wspólnego :)

StS

2021-02-07 19:07:44

Fajne! Podoba mi się bardziej od innych gwar. Z nią rosłem od dziecka... Dodałbym jeszcze lufcik, zangruba (złomowisko). W Poznaniu w latach 1950. słyszałem kłótnię "handlyrza" z przekupką "ty łopadniynto chojno!" - chyba na ulicy Jeżyc?

Łun

2021-02-11 10:05:01

Kurde, a nie można odwrotnie? Czy ktoś szuka tłumaczenia z gwary, czy raczej chce sprawdzić, jak coś będzie w gwarze brzmiało? A jak zna gwarowe określenie, to co chce sprawdzić, czy w literackim polskim tak samo brzmi?

Hanna

2021-02-13 00:57:33

Nie jestem pewna czy jest korbol = dynia

Johny WSH

2021-02-18 00:41:51

Klamot to nie kamień tylko jakiś klunkier albo coś dużego, nieporęcznego. W formie mnogiej mogą być to też narzędzia: " ... dej te skrzynke z klamotami ... ". Z kolei wajcha to może być też forma gałki, dźwigni, np wajcha zmiany biegów.

Kuba 15 lat we Warszawie

2021-03-18 09:15:58

Cześć. A gdzie jest "nabierka"? Albo "wuja"? Albo zwrot, że coś "jest DO góry", "nadusić", "WE wiadrze"? Oj musiałem uczyć żony, naszej mowy :) A jak przyjechołym do Warszawy, to mi wszyscy mówili, że śpiewam, a nie mówię. Pozdrawiam, Kuba okolice Pleszewa.

Kuba 15 lat we Warszawie

2021-03-19 10:12:51

A gdzie plindze/plyndze? Ślepe ryby? Powązka? Pozdrawiam

Edward obecnie z Wrocławia

2021-04-08 16:54:48

Moja mama pochodziła ze Śremu. Ja się urodziłem i wychowywałem w Kaliszu. Niby Wielkopolska, ale zabór rosyjski. Dużo czasu spędzałem w Śremie (święta, no i wakacje) Kiedyś, gdy miałem może 10 lat babusia wysłała mnie do składu po tytkę natrunu i pół funta młodzi. Na moje nieszczęście skład był samoobsługowy. Po kwadransie poszukiwań wydukałem sklepowej, czego szukam. W nagrodę za mój trud kupiłem sobie (za wcześniejszym przyzwoleniem babusi) sznekę z glancem. Zawsze, po miesiącu spędzonym w Śremie - koledzy w Kaliszu śmiali się z mojego śpiewania. Rozumiem wiele, ale niektóre słowa pozostały w moim słowniku jako podstawowe: szagówki, plindze, gzik czy też pyzy. Kocham poznańską gwarę i dlatego nieraz tu zaglądam.

Kuba 15 lat we Warszawie

2021-04-28 09:15:38

A jo studiowałem w Kaliszu. W grupie mieliśmy koleżankę ze Szamotuł. Oj, ona to dopiero śpiewała! No i często musieliśmy coś tam tłumaczyć kolegom Kaliszokom, np;co to znaczy "naduś" (naciśnij). He he.

Kuba 15 lat we Warszawie

2021-04-28 09:17:37

Do Johny WSH: Może w tym słowniku chodziło o kAmlot, a nie klamot?

Aleksandra Warczyńska

2021-04-29 10:28:05

Zdecydowanie klamot! Kamlot i klamot to dwie różne rzeczy :)

Fred

2021-05-23 11:28:53

Gwara poznanska dotyczy samego Poznania i ościennych powiatów natomiast cała Wielkopolska dzieli się na dwie grupy etniczne poznaniacy i kaliszacy

Jola z.

2021-06-09 14:55:07

Zawsze myslalam ze repeta to dolewka, np zupy

Kaka

2021-07-11 21:49:33

A ramiążko czyli wieszak na ubranie ? A mlostek czyli kamionka a szabraka chwycić kogoś za szabrakę ? I wiele wiele innych

Ślązak

2021-07-21 05:50:59

Drodzy poznaniacy ! czy u Was się mówi szmaja na osobę leworęczną (mańkuta) ???

Ratajanin

2021-09-14 00:50:58

Bardzo duzo błędów i wiele słów brakuje idę się bachać np. ide się kąpać,ryzać się to golić się,berbela,gorzoła,wódka skibka itp. to nawet nie 1/4 gwary pozdrawiam ide lołz bo jestem bejt hahaha

TOM

2021-10-16 11:50:09

Beksać - ryczeć, płakać, zawodzić Beksalala - ryksa - płaczka Szkiełownia - posterunek policji (kiedyś milicji) Suka- milicyjna Nysa Szpilorek - szpikulec Cieciać się - udawać małe dziecko Bekać - odbijać Beknąć - odpowiedzieć za swoje czyny

Rafał

2021-10-20 23:07:36

Coś mi w PLYRACH SZCZYKŁO. Ino bez to, że z gołom GLACOM łaże. Tero żym sie hejbnoł, jutro w PETRUNELCE kupie se MYCKE z pompunem. A tak poważnie, to zastanawiam się... , pamiętam jak mówiło się: to dziady komoroskie. Czy ktoś może pamięta taki zwrot?

Yob

2021-11-05 20:39:46

A ja myślałem że tak jak ja mówi cała Polska. Co drogiego słowa używałem nieświadomie bedoc pewnym iż to poprawną polszczyzna

Jo

2021-11-16 18:57:51

A gdzie giry lamoj i stara repeta?

Danilo

2021-11-30 20:57:16

Zakluczać-zamykac drzwi na klucz

rejan

2021-12-05 16:24:41

Do Joli z. i Jo. Zastanawiam sie czy repeta nie wywodzi sie z francuskiego. Répéter znaczy powtorzyc. Zwrocilem na to uwage, znam akurat dobrze francuski. A przeciez tyle nalecialosci niemieckich ze nie powinno mnie dziwic francuskie. Wszyscy moi dziadkowie sa z Poznanskiego. Koscian i Srem.

LeszkoWLKP

2021-12-12 07:07:05

Blyce to nie okulary, a taki klucz nastawny albo coś podobnego do ścisku i odkręcania. A okulary to Bryle, Brylki w zdrobnieniu, i czasami niektórzy mówili Bryce.

Makocz

2021-12-28 12:37:27

Ady nie bydźcie memeje i zara mi tu uzupełniajcie tyn wykaz. "DRYNTKI" to cierpki. U nas troche na północ od Poznania to wincy LOMPY niż lumpy. Ino nie wim, czy "FRANCUZ" (klucz nastawny), tyż jest zez naszy gwary i czy tu sie nada? Jag nie, tej, to wiara zaś bedzie wiedziała, ady zaro mi tu godejcie, wiaruchna :)

Makocz

2021-12-28 12:38:34

BRYNDA= denaturat.

Makocz

2021-12-28 12:44:19

ROBIĆ = pracować. Nie mówi się: "pracuję", mówi się: " jo robie". Np. "Jo robie u Cyglorza". A jo mom tam WAJCHY (praktyki).

genas

2022-01-16 20:29:51

chyczka - czarny bez świyntojanki - porzeczki czarna porzeczka - smrodyle glubki - mirabelki

Genas

2022-04-18 15:29:07

Rylo sie - chwieje się

Joanna

2022-05-22 18:59:40

Nawet nie zdawałam sobie sprawy ile moi rodzice na codzień używają gwary. Prawie 60 procent tych słów jest mi znana. Moi rodzice używają ich na codzień. Nie miałam nawet pojęcia że niektóre z nich to gwara poznańska. Mój tata pochodzi ze Wrześni a mama ze Słupcy także do Poznania 74 km a jednak gwara poznańska jest i w moim domu rodzinnym. Ja już używam dużo mniej, mój mąż pochodzi z Dolnego Śląska i od kilkunastu lat mieszkamy zagranicą także używam już coraz mniej słów poznańskich. Poznań kocham, studiowałam tam, syn mój jest wiernym kibicem Lecha chociaż mieszka tak daleko i tata jego jest kibicem innej drużyny. Pozdrawiam wszystkich z Wielkopolski.

Elo

2022-06-07 03:49:24

@Joanna bo dużo słów pochodzi właśnie z okolic Poznania, ja też 80km do pn a dużo słów się używa cały czas, niektóre trochę inaczej brzmią Kalafa - twarz

Roman 72 lata w pyrlandi

2022-07-17 12:19:08

Czymu nie wdziołeś westki jak oblekłeś się w tyn kluft co se lajsłeś na miare

Roman 72 lata w pyrlandi

2022-07-17 12:25:28

A to znaczy Dleczego nie założyłeś kamizelki jeśli ubrałeś się w ten garnitur uszyty na zamówienie.

Hala 28.07.2022

2022-07-28 19:52:32

Tak mówili u nas jak był ciepły, słoneczny dzień: na dwor, na dwor wiec czemu siedzicie w domu jak te zotykle?

Nowak

2022-08-22 19:26:31

Zachodnia (bardzo zachodnia) Wielkopolska: Rasztaga - jakiś przedmiot, który zawadza, często duży: "Kto postawiół tu tóm rasztage, że przeliź nie idzie?!" Lerga - duży kejter, często także kejter, który ujada: "Co ta lerga tak ujada?" Smorglać, punglać - smarkać; Smorgle, pungle - smarki; Wysmorglać (się), wypunglać (się) - wysmarkać się: "Dalij, wysmorglej się!", "Wytrzyj te kluke, bo ci pungle lecóm!" pyndzel - żartobliwie: małe dziecko lub niski człowiek "Co to za pyndzel tam loto?".

Jurasn

2022-09-12 02:56:30

"Chochla - łyżka wazowa, czerpak" jako element gwary poznańskiej??? To słowo ogólnopolskie. Łyżką wazową u mnie (w Lesznie), zawsze była nabierka.

Puszkin

2022-09-14 11:43:26

Krymer to kultywator, barczyk to orczyk, szaranek to mały chłopiec.

Larry

2022-09-30 15:47:40

A co / kto to jest Pinda? );

Jurek z Melbourne

2022-11-10 07:07:42

Nasza mama k/ Wrzesni mowila zmierzgly

PCA

2022-11-19 14:34:51

Teraz wiadome czemu nie ma bardzo dobrze zdawalnosci na innych wojewodztwach co obejmuje Poznanskie matury, bo wiele nie pisalo po gwarze poznanskiej, bo wiele osob jej nie zna 😂

Piotr (Września kiedyś)

2023-02-05 14:50:07

Lafirynda - rozrywkowa pani, kamlot to kamień, klamoty to większe śmieci. A imiona: Marek-Maras, Zbigniew-Biniu, Marian-Marych. Miejscowości np.Swarzędz. Kajakarz Doba pochodzi z tej miejscowości, zawsze mu dokuczalem że takiej nie ma. Jest Swarzyndz.

Jadwiga Osińska

2023-02-26 09:29:13

Analizując gwarę poznańską stwierdzam, że wiele zwrotów jest podobnych do gwary śląskiej. Zawsze mówiono, że gwara śląska jest niezrozumiała, ale trochę czasu minęło nim opanowałam potoczne zwroty w gwarze poznanskiej. Wiele zwrotów tak w poznańskiej jak u śląskiej gwarze wyszło już z użycia.Jedynie starsi ludzie nimi operują. Tak jedna, jak i druga gwara mi się podoba.

Ania z Poznania

2023-03-07 00:18:52

ZGĘZIAŁY - tak moja babcia mówiła o kimś trzęsącym się z zimna, mającym dreszcze. SMYRDA - o psotnej dziewczynce (w negatywnym znaczeniu).

Ania z Poznania

2023-03-07 00:49:06

Wręcz odruchowo używam określenia "chłopacy" i dopiero po fakcie przychodzi mi na myśl, że osoby z innych regionów Polski uznają to za niegramatyczne ;)

Dodaj komentarz

Do wiadomości redakcji
( nie będzie publikowany )

Partnerzy

  • Koleje Wielkopolskie
Baza wiedzy
  • Dzieje Wielkopolski
  • Przyroda i jej ochrona
  • Kultura ludowa
  • Architektura
  • Wybitni Wielkopolanie
  • Turystyka
  • Wielkopolskie naj…
  • Ciekawostki
Katalog obiektów
  • Miejsca historyczne
  • Muzea
  • Obiekty drewniane
  • Obiekty sakralne
  • Parki krajobrazowe
  • Parki narodowe
  • Pomniki
  • Pomniki przyrody
  • Rezerwaty
  • Zamki, pałace, dwory
  • Pozostałe
Wydarzenia
  • Najbliższe wydarzenia
  • Przydatne informacje
  • Strony o Wielkopolsce
O nas
  • O nas
  • O Pracowni Krajoznawczej
  • Używamy pliki cookies

Patroni serwisu:

  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna i Centrum Animacji Kultury w Poznaniu
  • Samorząd Województwa Wielkopolskiego
© Copyrights by Wojewódzka Biblioteka Publiczna i Centrum Animacji Kultury w Poznaniu
  • Polityka prywatności
  • Dostępność serwisu